Tuân Tử có câu: “Người chê ta mà chê phải là thầy ta, người khen ta mà khen phải là bạn ta, người nịnh ta là kẻ hại ta”. Câu nói trên đã đem đến cho con người nhiều những suy nghĩ về lời khen trong cuộc sống.

Lời khen là lời ngợi ca, tán thưởng, khâm phục. Nó thể hiện sự ghi nhận, động viên, khích lệ tinh thần của người khác khi họ làm được điều gì đó tốt đẹp. Những lời khen thường mang ý nghĩa tích cực. Đó là lời khen chân tình thật lòng, lời khen đúng chỗ, đúng lúc xuất phát từ sự thực với động cơ lành mạnh. Nhưng bên cạnh đó, cũng có những lời khen mang ý nghĩa tiêu cực, đó là những lời khen xuất phát từ những mục đích không tốt như sự tán thưởng quá lời, xã giao lấy lòng, tâng bốc nịnh bợ… Chính vì điều đó, mà con người cần phải suy ngẫm về ý nghĩa ẩn chứa đằng sau những lời khen.

Trước hết, một lời khen tích cực sẽ mang đến những ý nghĩa vô cùng tốt đẹp. Một lời khen đúng lúc sẽ cho chúng ta có thêm sự tự tin để tiếp tục thực hiện công việc. Không chỉ vậy, lời khen còn giúp người nhận được cảm thấy vui vẻ, phấn khởi hơn. Lời khen thể hiện sự công nhận của những người xung quanh đối với mỗi người. Khi nhận được lời khen, chúng ta nỗ lực để xứng đáng với lời khen đó. Ví dụ như trong học tập, khi một học sinh đạt được thành tích tốt nhận được lời khen của thầy cô, bạn bè sẽ cảm thấy được động viên, tiếp tục nỗ lực học tập hơn. Còn trong công việc, nếu nhân viên nhận được lời khen từ sếp hoặc đồng nghiệp sẽ cảm thấy có động lực để tiếp tục hoàn thành tốt công việc được giao. Nếu như sự nỗ lực và thành quả không được ghi nhận và ghi nhận kịp thời, có thể làm người ta buồn tủi, nản chí, cảm thấy sự cố gắng của mình không có giá trị hoặc trở nên tự ti và dễ buông xuôi. Chính vì vậy, lời khuyên giống như một ánh sáng giúp con người có thêm tự tin, sức mạnh để tiếp tục nỗ lực thực hiện ước mơ, mục tiêu.

Nhưng có đôi khi, phía sau những lời khuyên lại ẩn chứa nhiều ý nghĩa mà con người cần phải suy nghĩ. Đó là những lời khen được nói ra với một mục đích xấu, không xuất phát từ sự chân thành. Một lời khen xấu thường không xuất phát từ thực tế, nó gây ra sự “ảo tưởng” cho người nhận được khen. Điều đó khiến họ tự mãn về bản thân, không tiến bộ được, thậm chí còn chủ quan và dễ dẫn đến sai lầm. Con người đều thích được khen ngợi, bởi vậy nên khi nghe lời khen giả tạo thì chúng ta dễ trở nên kiêu ngạo. Thế mới thấy được rằng, đằng sau một lời khen cũng có thể đem lại những ảnh hưởng tiêu cực.

Với một học sinh cuối cấp như tôi, thì một lời khen chân thành sẽ đem đến nguồn động lực to lớn, tiếp thêm sức mạnh giúp tôi vững bước trên con đường chinh phục ước mơ. Ngược lại, tôi cũng ý thức được rằng cần phải tỉnh táo trước những lời khen, hiểu được năng lực của bản thân mình. Đồng thời, tôi cũng sẽ đưa ra những lời khen ngợi đúng đắn để có thể lan tỏa những điều tích cực đến mọi người xung quanh.

Có ai đó đã từng khẳng định rằng: “Lời khen, cũng giống như vàng và kim cương, đáng quý vì nó hiếm”. Và mỗi chúng ta hãy coi lời khen là một món quà thật giá trị, sử dụng đúng lúc và bằng một trái tim chân thành.