Dù trong hoàn cảnh hay xã hội ra sao, một cuộc hôn nhân tan vỡ luôn là vết nứt dễ gây tổn thương cho bất cứ một người nào trong gia đình mà nhất là đối với những đứa trẻ. Đọc “Cuộc chia tay của những con búp bê” của Khánh Hoài, ta càng cảm nhận rõ hơn sự mất mát, ảnh hưởng này mà trong đó, nổi trội hơn cả là nỗi đau gia đình chia cắt.

Truyện mở đầu bằng tiếng ra lệnh chia đồ chơi lạnh lùng của mẹ trong sự lưỡng lự của anh em Thành và Thủy. Việc mà bố mẹ ly dị có lẽ không còn bất ngờ với hai anh em, đồng thời những đứa trẻ nhạy cảm hiểu rằng chúng sắp phải xa nhau. Vì thế mà Thủy “hai bờ mi đã sưng mọng lên vì khóc nhiều”. Thành và Thủy cùng ngồi ra vườn, nhớ lại những kỉ niệm của hai anh em trước đây và chẳng bao giờ có suy nghĩ sẽ xa nhau. Hình ảnh hai đứa trẻ ngồi trong vườn đợi bình minh lên với đôi mắt buồn bã vô ngần khiến cho không người đọc nào có thể cầm được cảm xúc thương xót cho những tâm hồn trẻ thơ vốn còn trong trẻo đã phải hứng chịu những đau khổ tột cùng về tinh thần. Trong mỗi ánh nhìn, hành động của hai anh em đều toát lên những giọt buồn của sự lo sợ về một tương lai không mong muốn. Hẳn chúng muốn cứ mãi ngồi bên nhau như vậy nhưng rồi chúng vẫn phải lăn buồn bã theo vòng quay của thời gian và bắt buộc phải làm theo những điều đầu tiên mà số phận yêu cầu, và sự kiện đầu tiên bắt đầu cho nỗi đau xót chia ly của hai đứa trẻ là chia đồ chơi.

Hai anh em đều muốn nhường nhau những món đồ chơi. Có lẽ đối với cả hai thì những món đồ chơi ấy là cùng một nhà giống như họ là một gia đình không thể chia cắt và cũng không muốn phải chia cắt. Đỉnh điểm nhất của nỗi đau chia ly là những giọt nước mắt trong lời hứa, lời dặn dò, ánh nhìn trìu mến, cái níu tay của hai anh em dành cho nhau vào những giây phút cuối trước lúc Thủy lên xe theo mẹ về quê ngoại.

Thủy đã chia đôi búp bê ra để mong mỗi người sẽ có cho mình một món kỉ niệm về tuổi thơ của hai anh em. Cuộc chia ly ấy có lẽ khiến cho chính những búp bê cũng buồn bởi chính con người cũng không sao giấu được nỗi buồn của lòng mình. Người đọc thậm chí vỡ òa cảm xúc vì thương xót biết bao Thành và Thủy- những đứa trẻ đáng thương chịu nỗi đau gia đình phân ly, mỗi đứa một nơi.Nhưng đối với cô bé Thủy, sự ly dị của cha mẹ đâu chỉ khiến cô chịu nỗi đau chia lìa anh Thành mà còn chia lìa cả tuổi thơ trong sáng, êm đềm khi phải xa các bạn, xa trường, xa lớp nơi cô bé đã gắn bó suốt quãng đời tuổi thơ.

Thậm chí, cô còn phải xa cả một tươi lai tươi sáng khi có nguy cơ phải xa cả việc học để bước vào cuộc sống mưu sinh. Cuộc sống cô bé từ nay thay đổi theo chiều hướng tiêu cực hẳn với một thương tâm hồn sẽ không bao giờ lành miệng và có lẽ cô bé sẽ mất đi vẻ hồn nhiên, ngây thơ, cuộc sống vô lo vô nghĩ của tuổi học trò mà đáng ra cô phải được hưởng.

Người lớn luôn là người đưa ra những quyết định và những đứa trẻ đôi khi phải hứng chịu khổ đau vì những quyết định ấy bởi dường như họ chẳng buồn quan tâm đến suy nghĩ của chính con cái mình. Ly dị là quyết định của cha mẹ nhưng họ làm không đủ tốt, giải quyết không đủ sáng suốt để bảo vệ con cái họ khỏi những mất mát.Câu chuyện như là một lời cảnh tỉnh cho tất cả chúng ta để chúng ta hiểu, những đứa trẻ cũng biết tổn thương và đừng khiến cho chúng phải xa những điều chúng yêu thương chỉ vì lỗi lầm của người lớn.

Trẻ em là một đề tài không quá mới lạ của văn chương Việt Nam. Nhưng trong đó, tác phẩm làm em ấn tượng nhất vẫn là truyện ngắn Cuộc chia tay của những con búp bê của nhà văn Khánh Hoài.

Truyện ngắn này em đã đọc rất nhiều lần và mỗi lần đọc, em đều có những cảm xúc xót xa, thương tiếc cho số phận của Thành và Thủy như lần đầu tiên. Thành và Thủy là hai anh em ruột thịt. Cũng như bao cặp anh em khác, hai người lớn lên cùng nhau, luôn ở cạnh, quan tâm, chăm sóc lẫn nhau. Là một người anh trai, Thành luôn che chở, quan tâm em gái hết mực khi chiều nào cũng đưa em về nhà. Còn Thủy, em luôn ngoan ngoãn, quan tâm anh mình. Đặc biệt, có lần em mang kim chỉ chạy ra tận sân bóng để vá áo cho anh kẻo sợ anh bị mẹ mắng. Trong những năm tháng ấy, hai anh em có cùng nhau rất nhiều kỉ niệm đẹp, khiến tình cảm càng thêm bền chặt. Thế nhưng, giông tố ập đến. Bố mẹ bất ngờ li hôn, khiến cho hai anh em phải xa nhau. Người anh ở lại với bố, còn người em trở về quê với mẹ. Từ đây hai người không còn được sống cùng với nhau nữa, không còn ngày ngày cùng nhau đi học nữa. Xót xa, cay đắng làm sao. Khi hay tin giữ này, Thủy bất giác run lên bần bật, em khóc suốt cả đêm, đôi mắt lúc nào cũng như người mất hồn. Còn Thành, là anh trai, em cố kìm nén cảm xúc của mình lại. Thế nhưng sao khó khăn quá. Thành cố gắng không khóc, cắn chặt môi để tiếng khóc không bật ra, nhưng nước mắt cứ tuôn ra như suốt, ướt dầm cả gối và hai cánh tay áo. Đến lúc chia đồ chơi, Thành quyết định để hết đồ chơi lại cho em gái. Còn Thủy thì lo lắng anh ngủ sẽ mơ thấy ác mộng nên để Vệ Sĩ lại cho anh. Khung cảnh chia những món đồ chơi ít ỏi của hai anh em khiến cho người đọc không khỏi xót xa, thương tiếc. Đến lúc chia xa, cả hai anh em sững sờ, choáng váng khi giờ phút ấy đến nhanh quá. Thủy như người mất hồn, mặt tái xanh như tàu lá. Dù vậy, em vẫn chạy vội, lấy con Em Nhỏ đặt cạnh Vệ Sĩ. Em làm như vậy vì muốn hai anh em búp bê không phải rời xa nhau như em và anh trai. Đó cũng là nơi để em gửi gắm, kí thác tâm nguyện của mình. Mong rằng em và anh trai sẽ luôn được ở bên cạnh nhau. Thế nhưng mong ước ấy sao mà xa vời quá.

Truyện ngắn Cuộc chia tay của những con búp bê đã khắc họa nên bức tranh cảm động về tình cảm anh em. Đó là thứ tình cảm thiêng liêng và sâu sắc vô cùng. Đồng thời, tác phẩm còn như một lời kêu gọi, nhắc nhở mọi người về quyền của trẻ em, đó là quyền được sống hạnh phúc, đủ đầy tình yêu thương của gia đình.