I. Mở bài: Giới thiệu tác giả, tác phẩm, nhân vật cần phân tích
- Ngô Tất Tố là nhà văn xuất sắc viết về đề tài ngươi nông dân trước Cách mạng Tháng Tám.
- Trong đoạn trích " Tức nước vỡ bờ" trong tiểu thuyết " Tắt đèn", nhà văn đã xây dựng thành công nhân vật chị Dậu.
II. Thân bài
1. Hoàn cảnh sáng tác
- Tác phẩm "Tắt dèn" viết năm 1936, xã hội bấy giờ là thực dân nửa phong kiến, người nông dân phải chịu nhiều tầng áp bức.
- Nhân vật chị Dậu đã góp một mảng màu chân thực vào hiện thực bấy giờ, đồng thời còn thể hiện chiều sâu tư tưởng và nhân đạo của nhà văn.
2. Phân tích nhân vật chị Dậu
a. Số phận:
- Có hoàn cảnh đáng thương.
- Là người nông dân nghèo, vì gánh nặng sưu thuế mà phải bán hết gánh khoai, ổ chó và đứa con gái là cái Tý cho ông Nghị Quế nhưng cũng không đủ...
- Anh Dậu đang ốm nặng, bọn cường trói anh suốt ngay đêm sai tay chân vác anh về như cái xác chết rũ rượi. Mọi gánh nặng đổ dồn lên vai chị.
- Gánh nặng sưu thuế đã dồn người nông dân vào cuộc sống lầm than cơ cực. Đó là giai đoạn với bao nỗi kinh hoàng khi bọn thực dân phong kiến ra sức bóc lột nông dân với đủ mọi thứ thuế. Chị Dậu cũng như bao người nông dân bấy giờ là nạn nhân trong xã hội ấy.
b. Phẩm chất
- Người vợ, ngươi mẹ giàu tinh yêu thương
- Trong cơn nguy kịch, chị Dậu tìm đủ mọi cách để cứu chồng.
- Dũng cảm chống lại bọn cường hào để bảo vệ chồng
- Bán đi đứa con minh đứt ruột đẻ ra, lòng chị quặn thắt nhói đau.
- Người phụ nữ đúng mực có cương có nhu đúng lúc đúng chỗ
3. Đánh giá:
- Với nghệ thuật xây dựng nhân vật, sử dụng vốn từ ngữ giàu có sinh động
- Xây dựng thành công nhân vật chị Dậu
- Thể hiện chiều sâu nhân đạo cũng như triết lý: Có áp bức thì sẽ có đấu tranh.
III. Kết bài
- Cảm nhận của em về nhân vật chị Dậu
- Thông qua chị Dậu ta thêm hiểu hơn về cuộc sống của người nông dân trong xã hội cũ đồng thời ngợi ca những phẩm chất tốt đẹp của họ.