Những kí ức trong trẻo của buổi tựu trường trong tâm hồn trẻ thơ đã được Thanh Tịnh ghi lại qua cảm xúc của nhân vật "tôi" trong văn bản Tôi đi học. Nhân vật "tôi" cảm thấy bồi hồi xúc động, bâng khuâng, xao xuyến vô cùng khi cảnh vật chung quanh có sự thay đổi lớn. Đó là lần cùng mẹ tới trường trên con đường quen thuộc nhưng với "tôi" dường như hôm ấy thật lạ. Trong bộ trang phục là chiếc áo vải dù đen, "tôi" thấy mình trưởng thành và đứng đắn biết bao, "tôi" đã lớn thật rồi! Trên đường đến trường, "tôi" thèm thuồng hình ảnh trao nhau cuốn sách tập bút của những học sinh trạc tuổi mình.

Khi nhìn thấy ngôi trường Mỹ Lý rộn rã tiếng nói cười, sân trường dày đặc, ai ai cũng vui tươi sáng sủa, tôi thấy lạ vô cùng và lo sợ trong những suy nghĩ vẩn vơ khi phải rời xa vòng tay của mẹ. "Tôi" lúng túng, giật mình khi nghe tiếng ông đốc nhẹ nhàng gọi tên mình và hào hứng ngồi vào chỗ của mình. Trong bài học đầu tiên của cuộc đời, "tôi" có chút gì đó ngỡ ngàng nhưng lại vừa sung sướng, hạnh phúc và thấy quyến luyến, thân thuộc với lớp học, với những người bạn mới dù chưa quen. "Tôi" bắt đầu hành trình của đời mình, vòng tay lên bàn và chăm chú nhìn thầy viết, đánh vần những chữ cái đầu tiên.

Ngày đầu tiên đi học đã để lại trong "tôi" những cảm xúc chẳng thể nào quên được.