Câu 1: (trang 48 sgk Ngữ văn 8 tập 1):

Phân tích tâm trạng Lão Hạc xoay quanh việc bán chó:

       - Vui vẻ, hạnh phúc khi có cậu Vàng bầu bạn

    + Trân trọng gọi con chó là cậu Vàng

    + Đối xử với cậu Vàng như đối xử với con cháu: cho ăn trong bát, gắp thức ăn cho, chửi yêu, cưng nựng…

       - Diễn biến tâm lý sau khi bán cậu Vàng

    + Cố làm ra vui vẻ, nhưng "đôi mắt ầng ậng nước", "mếu máo như con nít"

    + Đau đớn, dằn vặt khi trót lừa một con chó “mặt lão đột nhiên co rúm lại”, “đầu lão ngoẹo về một bên”...khi ông giáo hỏi “thế nó cho bắt à?”

    + Lão chua xót về quá trình con chó bị bắt, tưởng tượng ra vẻ mặt và lời trách móc của con chó với lão.

→ Lão Hạc là người hiền lành, sống tình nghĩa nên lão cảm thấy đau xót, dằn vặt lương tâm khi bán cậu Vàng.

Câu 2: (trang 48 sgk Ngữ văn 8 tập 1):

Nguyên nhân cái chết lão Hạc:

- Do tình cảnh đói nghèo, cùng quẫn

- Lão không muốn phạm vào số tiền mình để dành cho con trai

- Lão đau đớn vì sự ra đi của cậu Vàng, vì bản thân đã trót lừa một con chó-người bạn tri kỉ của lão

Tình cảnh và tính cách của lão qua việc thu xếp, nhờ cậy ông giáo rồi tìm đến cái chết:

- Tình cảnh: đói nghèo, nếu sống sẽ phạm vào tiền của con → khốn cùng, không còn đường lui.

- Tính cách:

    + Lão là người chu đáo, biết lo xa

    + Lão có lòng tự trọng cao, không muốn phiền xóm giềng cả khi sống hay đã chết

    + Lão coi trọng danh dự, nhân phẩm, đứa con hơn cả mạng sống của mình.

Câu 3: (trang 48 sgk Ngữ văn 8 tập 1):

Thái độ, tình cảm của nhân vật “tôi” đối với lão Hạc:

- Dửng dưng thờ ơ khi nghe lão Hạc bảo sẽ bán chó, vì lão nói với “tôi” rất nhiều lần trước đây.

- Ái ngại, cảm thông, xót xa thay cho lão khi thấy lão khóc vì bán con Vàng

- Quan tâm, muốn sẻ chia cùng lão khi dấu vợ ngấm ngầm giúp lão.

- Hoài nghi, thất vọng khi nghe Binh Tư kể chuyện lão xin bả chó...

- Kính trọng nhân cách lão khi biết nguyên nhân cái chết của lão Hạc.

Câu 4: (trang 48 sgk Ngữ văn 8 tập 1):

    - Khi nghe Binh Tư cho biết lão Hạc xin hắn bả chó để bắt một con chó hàng xóm thì nhân vật “tôi” cảm thấy “cuộc đời quả thật... đáng buồn": “Tôi” không ngờ một con người đã khóc vì bán một con chó lại xin bả chó để kiếm miếng ăn. Ông giáo nghĩ rằng cái đói, cái khốn cùng đã khiến nhân cách của lão bị tha hóa.

    - Nhưng khi chứng kiến cái chết của lão Hạc, “tôi” lại nghĩ : “Không ! Cuộc đời chưa hẳn đã đáng buồn, hay vẫn đáng buồn nhưng lại đáng buồn theo một nghĩa khác”: Cuộc đời chưa hẳn đã đáng buồn vì nhân cách của lão vẫn vẹn nguyên như “tôi” đã từng biết. Nhưng đáng buồn vì cái chết thương tâm của một con người tình nghĩa nhưng bị ép tới đường cùng vì cái đói, cái nghèo.

Câu 5: (trang 48 sgk Ngữ văn 8 tập 1):

- Cái hay của truyện thể hiện rõ nhất ở những điểm:

    + Tình huống truyện bất ngờ: Khiến cho người đọc cũng đã có lúc hoài nghi lão Hạc như ông giáo, để rồi vỡ òa trong sự thương xót và kính trọng.

    + Diễn biến tâm lí nhân vật của lão Hạc và ông giáo được miêu tả chi tiết, bất ngờ, có chiều sâu.

    + Ngôn ngữ của truyện: ngôn ngữ cô đọng, ngôn ngữ đối thoại và độc thoại đầy chất trữ tình mang cả tình cảm, suy nghĩ, tâm trạng của nhân vật.

    + Nghệ thuật kể chuyện: Câu chuyện được kể theo lời dẫn của nhân vật “tôi” người tham gia trong câu chuyện và chứng kiến sự việc diễn ra. Điều này làm cho câu chuyên thêm chân thật, gần gũi với người đọc, khiến cho câu chuyện đa giọng điệu chứ không đơn điệu.

Câu 6: (trang 48 sgk Ngữ văn 8 tập 1):

- Đừng nhìn người khác một cách phiến diện, hãy cố tìm hiểu thế giới tâm hồn, bản tính của họ.

- Hãy đặt bản thân vào vị trí của họ để tìm hiểu, đừng nhìn bên ngoài rồi phán xét.

- Cần khám phá, trân trọng vẻ đẹp bên trong của con người, cảm thông với họ.

Câu 7: (trang 48 sgk Ngữ văn 8 tập 1):

Cuộc sống của người nông dân trong xã hội cũ qua đoạn trích “Tức nước vỡ bờ” và truyện ngắn “Lão Hạc”:

- Cuộc sống nghèo khổ, đói kém, lạc hậu.

- Họ bị bóc lột, bị chèn ép, sống trong bất công.

- Họ luôn giữ được phẩm chất trong sạch, nhân cách cao đẹp , giàu lòng yêu thương, giàu sức mạnh phản kháng tiềm tàng.