Tác phẩm “Truyện Kiều” của đại thi hào dân tộc Nguyễn Du là một kiệt tác của nền văn học trung đại và cả nền văn học Việt Nam. Nội dung sâu sắc nhất của cả tác phẩm đó chính là hiện thực của xã hội đầy bất công, đen tối và đồng tiền có thể chi phối con người, đẩy số phận con người tới bi kịch đường cùng. Để có thể đưa “Truyện Kiều” chạm tới tận cùng cảm xúc của người đọc chính là nhờ những thủ pháp nghệ thuật tả cảnh đặc sắc của nhà thơ.

Nguyễn Du được coi là một trong những bậc thầy sử dụng nghệ thuật, không chỉ là nghệ thuật xây dựng nhân vật mà còn là nghệ thuật tả cảnh. Đặc biệt là nghệ thuật “tả cảnh ngụ tình”. Thông qua miêu tả thiên nhiên,hay chính tả cảnh ngụ tình, nhà thơ đã thể hiện tài năng bậc thầy khi miêu tả diễn biến nội tâm nhân vật. Cái nhìn của Nguyễn du luôn gắn liền cảnh vật với con người, chính vì vậy, thiên nhiên chính là phương tiện nhà thơ giúp nhân vật bộc lộ, dãi bày tâm sự. Khi miêu tả tâm trạng của nhân vật, tác giả không dùng thị giá để miêu tả cảnh sắc thiên nhiên mà nhìn bằng tâm trạng. Nghệ thuật tả cảnh ngụ tình trong “Truyện Kiều” có thể thấy rõ nhất trong đoạn trích “Kiều ở lầu Ngưng Bích”, ở đoạn trích này tác giả đã khắc họa tâm trạng Thúy Kiều khi bị giam hãm nơi lầu Ngưng Bích. Đoạn trích có những đoạn thơ sử dụng bút pháp nghệ thuật tả cảnh ngụ tình rất đặc sắc:
 

“Buồn trông cửa bể chiều hôm

Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa…

Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi”

Đoạn thơ chính là cái nhìn đầy tâm trạng của nàng Kiều, ở nơi lầu Ngưng Bích nàng đã nghĩ về tương lai, về quãng đời tiếp theo của mình sẽ như thế nào, những dự cảm chẳng lành cứ liên tiếp ập đến trong hoàn cảnh cô độc, lẻ loi và buồn tủi của nàng. Những hình ảnh thiên nhiên được sử dụng ở đây là: cửa bể chiều hôm, cánh buồm xa xa, ngọn nước mới sa, hoa trôi man mác, nội cỏ rầu rầu, một màu xanh xanh, gió cuốn mặt duềnh. Những hình ảnh đó đều là hình ảnh gợi sầu hay chính là tâm trạng và nỗi lo lắng của nàng Kiều đã nhuốm màu sầu cho cảnh vật. Nỗi nhớ quê hương, gia đình khi nàng thấy con thuyền đi về lúc chiều hôm, hình ảnh hoa trôi man mác khiến nàng cảm thấy đó như chính cuộc đời long đong, trôi nổi của mình. Những hình ảnh thiên nhiên còn dự cảm một cuộc đời đầy sóng gió đang đợi nàng ở phía trước.

Có thể nói, Nguyễn Du không chỉ là một nhà văn, nhà thơ thiên tài có sức lay động tâm hồn người đọc. Không chỉ bằng những tinh tế, sâu sắc trong việc truyền tải nội dung mà còn bởi nghệ thuật tả cảnh bậc thầy của ông. Trong ‘Truyện Kiều” những nhân vật không chỉ được khắc họa nổi bật, rõ nét về hình dáng, mà còn sâu sắc về tính cách, nội tâm. Cách miêu tả của tác giả không hề dài dòng, lan man mà chỉ ngắn gọn trong đôi ba câu. Có thể khẳng định rằng, nghệ thuật tả cảnh ngụ tình là nghệ thuật đặc sắc nhất trong “Truyện Kiều”.