Cái chết của nhân vật lão Hạc trong truyện ngắn cùng tên của nhà văn Nam Cao đã để lại cho người đọc một niềm thương cảm sâu sắc. Lão xin Binh Tư ít bả chó với lý do bắt chó nhà khác – một lý do làm Binh Tư nghĩ lão giả bộ hiền lành như thế nhưng cũng ghê ra phết, một lý do làm ông giáo hiểu lầm lão, hiểu lầm một con người đã “khóc vì trót lừa con chó, một con người nhịn ăn để có tiền làm ma”. Vậy nhưng hóa ra, lão ăn bả chó để tự tử. Lão đã chọn cái chết trong còn hơn sống khổ, sống nhục khi bị dồn vào đường cùng. Lão chết vật vã, quằn quại trong đau đớn để chuộc tội với cậu Vàng: “vật vã ở trên giường,đầu tóc rũ rượi, quần áo xộc xệch, hai mắt long sòng sọc…chốc chốc lại bị giật mạnh một cái, giật nẩy lên”.Chỉ có bằng cách này lão mới khỏi phạm vào mảnh đất thiêng dành cho con mình, mới có thể chấm dứt kiếp sống mòn lay lắt, héo úa. Cái chết của lão Hạc khiến ta đau đớn nhận ra một tình phụ tử thiêng liêng, thăm thẳm.Lão chết để cấy cái sống cho đứa con trai đang đi phu đồn điền biền biệt,vì lão sống ngày nào tức là ăn vào tiền, vào đường sống của con ngày ấy. Xưa nay, không ít người cha người mẹ hi sinh cơm ăn, áo mặc vì con, hi sinh một phần thân thể vì con nhưng hi sinh cả mạng sống của mình như lão Hạc lại là một trường hợp hiếm thấy.Lão Hạc có một tấm lòng thật đáng trân trọng: lòng tự trọng của một lão nông nghèo nhưng trong sạch. Cái chết của lão đã nói lên tình cảnh vá số phận của người nông dân trước cách mạng tháng Tám: đói khổ, bế tắc, cùng đường,…Đồng thời, cũng có ý nghĩa tố cáo hiện thực xã hội thực dân nửa phong kiến đẩy người nông dân nghèo vào cuộc sống tăm tối, tàn tệ. Quả thực, cái chết của lão Hạc góp phần làm nên thành công về giá trị hiện thực và nhân đạo của tác phẩm.

Qua văn bản "Lão Hạc" , nhà văn với giọng văn xã hội đầy thuyết phục Văn Cao đã cho ta thấy lão Hạc là một người cha yêu thương con cái hết mức. Rõ thấy qua những tình tiết trong câu chuyện, con trai không đủ tiền cưới vợ, lão Hạc vẫn chấp nhận để con đi làm nơi đồn điền cao su, nơi không rõ sau này sống chết ra làm sao. Mảnh vườn nhỏ bằng số tiền vợ chồng già trước đây ông dành dụm tiền mua được cũng để cho con, con đi lão Hạc đâu bán mà Lão con bòn vườn cho con trai lão, cái tiền bòn vườn ấy được lão cất giữ cẩn thận phòng khi con trai về có tiền mà hỏi vợ. Năm qua năm, tháng qua tháng, con trai không ở nhà, lão Hạc chỉ có "cậu Vàng " bầu bạn, là món quà duy nhất người con trai để lại tại nơi đây, lão thương yêu cậu Vàng như con trai của mình, coi như người bạn thân vậy! Thế nhưng, cái bần túng của người nông dân nghèo lại khiến lão mệt mỏi, lão bị ốm, cái tiền dành dụm cho bòn vườn cho con trai lão không đụng đến một xu, lão ăn rau, ăn cá sống qua ngày , cứ thế mà ăn. Thế rồi, chắc như định được ngày mất, lão đã bán "cậu Vàng" , số tiền ít ỏi đó lão góp với số tiền mình bòn vườn cho con trai và ít tiền lẻ của bản thân mà đưa nhờ ông giáo, nhờ ông giao giữ, trông coi mảnh vườn đợi khi con trai lão về. Đến chết, lão cũng như vậy, không ăn uống nổi một bữa no nê, lão chọn cái chết đau đơn giảm đi mọi tội lỗi gây ra với "cậu Vàng" . Ta thấy đó, Lão hạc đâu có trách móc con cái, lại khi đến chết còn suy nghĩ đến tương lai con cái của mình, nó chứng tỏ tình yêu mãnh liệt mà người nông dân nghèo dành cho đưa con nơi phương xa.