C3. Khi nói to trong phòng rất lớn thì nghe được tiếng vang. Nhưng nói to như vậy trong phòng nhỏ thì lại không nghe thấy tiếng vang.
a) Trong phòng nào có âm phản xạ?
b) Hãy tính khoảng cách ngắn nhất từ người nói đến bức tường để nghe được tiếng vang. Biết vận tốc trong không khí là 340m/s.
Giải
Vân tốc âm trong không khí là 340 m/s nên với các khoảng cách nhỏ vài mét âm chỉ truyền trong thời gian cỡ \(\frac{1}{100}\) giây. Do đó, âm phát ra trực tiếp và âm phản xạ lại gần như cùng 1 lúc.
a) Một người sẽ nghe thấy tiếng vang khi âm phản xạ lại cách âm phát ra ít nhất là \(\frac{1}{15}\) giây.
Trong cả hai phòng đều có âm phản xạ. Khi em nói to trong phòng nhỏ, mặc dù vẫn có âm phản xạ từ tường phòng đến tai nhưng không nghe thấy tiếng vang vì âm phản xạ từ tường phòng và âm nói ra đến tai gần như cùng một lúc (vận tốc truyền âm trong không khí là 340 m/s nên với các khoảng cách vài trăm mét âm chỉ truyền trong một phần trăm của giây).
b) Khoảng cách giữa người nói và bức tường để nghe rõ được tiếng vang:
Để có được tiếng vang thì thời gian nghe được âm phản xa cách âm trực tiếp là \(\frac{1}{15}\) giây.
Vậy khoảng cách ngắn nhất \(S_{min}\) từ người nói đến bức tường để nghe được tiếng vang bằng quãng đường âm truyền. Do đó:
\(S_{min}=\frac{s}{2}=\frac{v.t}{2}=\frac{340.\frac{1}{15}}{2} = 11,39\,\,m\)
(Do quãng đường mà âm đi được từ lúc phát ra đến khi âm phản xạ đến tai người nghe bằng hai lần khoảng cách từ người đó đến bức tường)
Kết luân: Có tiếng vang khi ta nghe thấy âm phản xạ cách âm phát ra một khoảng thời gian ít nhất là \(\frac{1}{15}\) giây.