BÀI HOÀN CHÌNH NHA

Cuộc sống quả thật rất kì lạ. Có những con người sinh ra được hưởng đầy đủ mọi ưu ái vật chất và tinh thần. Nhưng lại có những người bất hạnh mất đi một phần ưu ái đó. Và trớ trêu thay khi những người có đầy đủ mọi thứ lại thường cảm thấy không thỏa mãn khi thiếu đi một thứ vật chất thông thường nào đó. Họ cứ mãi nghĩ về bản thân mình mà không biết rằng xung quanh còn có biết bao nhiêu người còn kém may mắn hơn mình rất nhiều. Nữ nhà văn Mĩ Hellen Keller đã từng như thế cho đến một ngày bà chợt nhận ra những may mắn mà mình được hưởng bà tâm sự "Tôi đã khóc vì không có giày để đi cho đến khi tôi nhìn thấy một người không có chân để đi giày". Lời tâm sự chân thành đó đã đánh thức biết bao cảm xúc trong trái tim mỗi người.

Không đề cập trực tiếp đến vấn đề hay nêu ra bài học chỉ bằng một câu kể rất thực nhưng chứa đựng nhiều ý nghĩa sâu xa Hellen Keller đã khiến mọi người phải suy ngẫm phải nhìn nhận lại những gì mình đang có để trân trọng để giữ gìn.

"Tôi đã khóc vì không có giày để đi" đó là một lời thú nhận rất chân thành trung thực bởi lẽ đối với những người sống trong đủ đầy quen có đủ mọi thứ thì sẽ cảm thấy buồn thấy chán nản khi không có "giày" hay có thể nói là những phụ kiện vật chất cần thiết để làm đẹp cho mình làm mình tự tin. Tôi đã thấy nhiều cô bé cậu bé nhiều bạn học sinh-những người sinh ra được nhận tình yêu thương của bố mẹ được sống hạnh phúc ấm no... trở nên bướng bĩnh giận dỗi hay khóc vì bố mẹ không đáp ứng những nhu cầu của mình thậm chí có những người nông nổi vì giận bố mẹ mà bỏ nhà đi hay làm bất cứ việc gì để được thứ mình muốn. Thế nhưng họ đâu biết rằng ở ngoài xã hội ở xung quanh chúng ta hay thậm chí ngay cạnh nhà bạn lại có những cảnh đời bất hạnh tồn tại biết bao con người "không có chân để đi giày". Hình ảnh rất thực ấy nói về những người khuyết tật hay nói rộng ra là những người thiếu may mắn những người sinh ra đã không được cuộc sống được tạo hóa thương yêu để ban tặng những thứ cần thiết cho mỗi con người. Hai vế câu đối lập trong lời tâm sự của nhà văn Mĩ được kết nối với nhau bởi cụm từ "cho đến khi tôi nhìn thấy" giống như một sự nhận thức một lời thức tỉnh đối với biết bao người. Sống trên đời đâu phải chỉ có riêng mình gặp khó khăn hay thiếu thốn. Hãy tự nhìn bên ngoài kia còn biết bao người kém may mắn hơn họ không chỉ thiếu thốn vật chất không chỉ thiếu thốn tình thương mà có người còn không thể tự chăm sóc mình phải sống nhờ vào người khác hay phải nhận những ánh nhìn tội nghiệp của người xung quanh. Những người như vậy mới thực sự là kém may mắn đáng để "khóc" hơn chúng ta.

Đọc lời tâm sự của Hellen tôi chợt nhớ đến người thầy giáo đáng kính Nguyễn Ngọc Ký - người bị tật nguyền đôi tay và phải dùng đôi chân của mình để tập viết. Đã nhiều lần những khó khăn vất vả những lần bị chuột rút đến quặp cả bàn chân đau đớn đến vã mồ hôi nhưng sức mạnh của niềm tin sức mạnh được nhân lên cả với sự mặc cảm đối với cuộc sống đã giúp thầy "đứng vững" dũng cảm bước tiếp và trở thành một nhà giáo ưu tú. Hay những cậu học sinh bị mất đôi chân những người mù hoặc không thể nói nhưng bằng trí óc bằng những gì mà họ còn lại vẫn dũng cảm vượt qua khó khăn để sống tốt đẹp. Tôi tin chắc rằng không ít lần họ rơi nước mắt không ít lần muốn bỏ cuộc nhưng họ vẫn can đảm chính những gì họ đang thiếu hay không có đã thúc đẩy họ đem đến sức mạnh giúp họ thành công. Vậy thì mỗi chúng ta những người có đầy đủ chân tay những người có thể lao động để nuôi sống mình tại sao phải buồn khi ta thiếu đi một đôi giày hay chiếc áo chiếc quần? Hãy nhìn những tấm gương đó hãy soi mình vào đó để tự hỏi và tự biết chúng ta hơn họ những gì nhưng lại thua họ những thứ căn bản này. Có một triết gia nổi tiếng đã nói rằng: "Tôi hạnh phúc vì có đủ cả tay lẫn chân". Được sinh ra trọn vẹn là một con người được có thể bằng đôi tay và đôi chân để tự lao động tự nuôi sống bản thân kiếm được đồng tiền chính nghĩa đã là một hạnh phúc lớn nhất cả đời người! Đừng vì những thứ nhỏ nhất những vật phòng thân bên ngoài mà tự cho mình là khổ mà đánh mất sức mạnh của mình.

Chỉ là một lời tâm sự cảm nhận rút ra từ cuộc sống từ thực tế mình quan sát nhưng Hellen Keller đã thức tỉnh đã đánh lên một hồi chuông báo động cho những người chỉ chăm chăm nghĩ đến mình ích kỉ hay tự ti. Lời tâm sự đó đã trở thành một bài học ý nghĩa một chiêm nghiệm sâu sắc không chỉ dành riêng cho một cá nhân nào mà là cho tất cả mọi người về một cuộc sống một cách sống tích cực trong xã hội: Phải biết ơn cuộc sống ban cho ta những điều đáng quý hãy trân trọng những gì mình đang có và cố gắng hết sức mình để giành lấy những gì mình mong muốn. Đừng bao giờ buông xuôi bởi "không có gì là không thể"! Hãy sống dũng cảm và kiên cường như cô bé Aya trải qua năm tháng bệnh tật đã qua đời trong nước mắt thương tiếc của mọi người và những đóa hồng đỏ thắm bao quanh.

Người chiến thắng cuối cùng chưa hẳn là người mạnh nhất mà là người có đủ niềm tin dũng cảm và nghị lực nhất.

Cuộc sống không lấy hết của ai điều gì và con đường đi đến thành công không phải bao giờ cũng trải đầy hoa hồng. Chính vì thế hãy sống tích cực để đến "khi chúng ta qua đời mọi người khóc còn chúng ta cười". Nữ nhà văn Mĩ Hellen Keller thực sự đã tìm ra một chân lí cuộc sống một cách sống đẹp sống tốt và quan trọng hơn hết là để lại một bài học đáng quý cho tất cả chúng ta.

Cuộc sống luôn mang tới cho ta những trải nghiệm. Có trải nghiệm giúp ta ý thức thân phận mỏng dòn của kiếp người. Có trải nghiệm để ta suy nghĩ về bản thân. Có trải nghiệm là một bước đệm để ta tiếp tục đi trên đường đời. Có trải nhiệm là cơ hội để ta nhìn lại con người thật của mình. Có trải nghiệm là hành trang để ta mang vào cuộc sống. Có trải nghiệm giúp ta “giác ngộ” để ta bằng lòng với những gì mình đang có. Trong chiều hướng đó, Helen Killer, nữ văn hào người Mỹ sau quãng thời gian rong ruổi với cuộc đời. Đã cảm thấy một nỗi hoang mang, lo sợ vì không bằng lòng với những gì mình có đang lấp đầy con tim, cho đến khi bà nhìn vào thực tại của cuộc sống do cái “là” làm nên chứ không bởi cái “có” (“là và có” tư tưởng của triết gia Gabriel Marcel). Vì thế, bà đã ứa lệ thốt lên: “Tôi đã khóc khi không có giày để đi, cho đến khi tôi nhìn thấy một người không có chân để đi giày”. Vậy chúng ta hiểu câu nói này như thế nào? Đâu là bài học ta sẽ rút ra được từ câu nói?

Ngay từ lúc chào đời, tiếng khóc đã gắn liền với cuộc sống con người. không loại trừ một ai. Một phụ nữ trẻ khóc lên từng cơn khi hay tin chồng tử trận. Người mẹ già khóc không thành lời khi nghe tin đứa con chết do tai nạn. Một thiếu nữ đang ở tuổi cập kê khóc không thành tiếng khi lần đầu tiên bị tình phụ. Ngoài tiếng khóc của sự đau khổ cũng có dòng nước mắt diễn tả niềm hạnh phúc. Dòng nước mắt lăn lài trên gò má của người mẹ quê khi chứng kiến đứa con nhận được bằng tốt nghiệp hay những giải thưởng danh giá. Dòng lệ tuôn trào trên khuôn mặt người cha già tìm lại được đứa con sau bao năm thất lạc. Có thể nói, dòng nước mắt không chỉ để diễn tả nỗi đớn đau của kiếp người mà còn nói lên niềm hạnh phúc tràn đầy từ trái tim.

Hiểu dòng nước mắt của sự đau khổ thì tiếng khóc của Helen Killer “khi không có giày để đi” diễn tả một sự thiếu thốn vật chất trong cuộc sống hay sự bất lực trước cái nghèo đói của kiếp nhân sinh. Tuy nhiên, trong dòng nước mắt của sự đau khổ vẫn có sự hiện hữu của dòng nước mắt hạnh phúc. Chúng ẩn náu bằng cách này hay cách khác, dưới nhiều hình thức, được tỏ lộ khi con người biết mở lòng mình ra và để vào đó một sự so sánh, một cái nhìn tinh tế. Đó cũng chính thái độ của Helen Killer khi so sánh cuộc sống hiện tại của mình với người khác, như bà đã nói: “cho đến khi tôi nhìn thấy một người không có chân để đi giày”. Sự ngạc nhiên của Helen Killer diễn tả một thái độ bằng lòng chấp nhận với những gì mình đang có sẽ tốt hơn ngồi đó than khóc với những gì mình chưa chiếm hữu.

Trong cuộc sống, thông thường những gì ta đang có đáng quý gấp ngàn lần những gì ta đã mất, nghĩa là dòng đời xuôi ngược, người ta cứ tìm những thứ mình đánh rơi và cố kiếm cho được những gì mình chưa có, ít có ai sống trọn phút giây hiện tại. Vì cứ mãi hồi tưởng về quá khứ đã đi qua, mơ ước ở tương lai chưa tới mà quên mất những giá trị ở hiện tại nó đang hiện hữu. Hiện hữu này mới là chân lý giúp con khám phá ra sự diệu kỳ của cuộc sống, hay có khi đó cũng chính là một bài học để ta có một thái độ lạc quan hơn trong cuộc đời. Còn trong chiều hướng của những người đi tìm chân lý thì đó lại là cơ hội để họ giác ngộ. Trong Phật giáo có kể một giai thoại rằng: có vị tên là Huệ Khả đi đến cầu đạo vời thiền sư Bồ Đề Đạt Ma. Trải qua nhiều ngày mà Huệ Khả vẫn chưa thấy thầy trao truyền những kinh nghiệm tu tập quan trọng như mong đợi, nên lòng ông chợt hoang mang, trí bắt đầu âu lo. Huệ Khả lấy hết can đảm, bước tới chỗ thiền sư và qùy xuống xin thầy ban cho phương pháp giúp tâm yên ổn. Thiền sư bảo: “đưa tâm không yên đây ta giúp cho”. Huệ Khả nhìn kỹ lại mình để tìm kiếm tâm không yên, rồi thưa: “con đã tìm nhưng không thấy ạ”. Thiền sư cười và đáp: “ta đã yên tâm cho con rồi đấy”. Sau khi nghe xong câu nói Huệ Khả liền giác ngộ. Quả thật, sự giác ngộ có ngay ở trong con người Huệ Khả, chỉ có điều ông cứ mải mê đi tìm ở ngoài, cứ để cho cõi lòng nặng trĩu, tâm hồn cứ sầu vương. Nói đúng hơn, khi lòng còn mong cầu hay còn những chống đối thì tâm vẫn không yên, hết những mong cầu hay những chống đối thì tự nhiên tâm sẽ yên.

Mặt khác, con người vẫn thường không bằng lòng với những gì mình đang có. Theo quan niệm Ấn Độ giáo, hiện hữu của mỗi người trong thế giới này có một số phận riêng hay còn gọi là “kiếp”, chỉ khi nào sống trọn với kiếp của mình và dùng chính nó để tạo nghiệp thì mới mong được giải thoát ở đời sau. Còn trong nhà đạo lại kể một giai thoại rằng: Có chàng thanh niên kia cứ mãi than phiền với Thượng Đế vì Ngài đã gửi đến cho anh thập giá quá nặng. Vì thế, anh đã xin phép Thượng Đế được đổi lại thập giá khác. Thượng Để mỉm cười và cho phép anh được chọn bất kỳ thập giá nào anh muốn. Sau những tháng ngày rong ruổi trên đường đời, anh đã đổi rất nhiều thập giá, cuối cùng khi anh kiếm được thập giá vừa với mình nhất lại chính là thập giá đầu tiên mà anh đã bỏ. Thực tế của con người cũng vậy, ít khi chịu bằng lòng với những gì mình đang có, cứ mải mê đi tìm những thứ ngoài khả năng của bản thân, hay không muốn sống chậm lại để suy nghĩ, chiêm ngắm những chân lý trong cuộc đời, để hiểu hơn về những cái được, cái mất trong cuộc sống. Hoặc không hiểu được ý nghĩa câu nói mà cổ nhân đã dạy: “nhìn lên mình không bằng ai, nhưng nhìn xuống thì nhiều người vẫn không bằng mình”. Tuy nhiên, thái độ bằng lòng và chấp nhận những gì mình đang có cũng làm cho những người có cái nhìn tiêu cực không chịu phấn đấu trong cuộc sống. Nhưng đối với những người có cái nhìn lạc quan và bằng lòng chấp nhận để nhìn xuống những người còn thua kém mình nhằm chia sẻ, trao ban những giá trị tinh thần hay vật chất, thì đó cũng chính là niềm hạnh phúc mà bản thân họ thu nhận được từ đối phương. Vì khi cảm thấy hạnh phúc trong cuộc sống, con người dễ thành công trong công việc.

Trong xã hội ngày nay, con người đang có xu hướng chạy theo nhu cầu hưởng thụ. Lòng tham của con người lại vô đáy, không bao giờ thỏa mãn được những mong cầu nơi bản thân. Người khác có những thứ hiện đại, văn minh thì mình cũng muốn sở hữu cho bằng được. Nói đúng hơn, con người ngày nay thường không bằng lòng với những gì mình đang có, nghĩa là trong xã hội hiện đại, con người đang bị lôi kéo vào một vòng tranh chấp bất tận. Quả thế, không ngạc nhiên khi con người ngày nay cứ vội vã trong cuộc sống, cứ tranh đấu để hơn người khác. Vòng quay của thời gian từ xưa đến nay vẫn vậy, một ngày được quy ước bằng chu kỳ qua 24 giờ, không ít hay hơn một lần gõ nhịp của kim đồng hồ. Cũng chính thời gian đã qua đi sẽ không bao giờ quay trở lại theo như ý muốn của con người. Vì thế, sống chậm lại để suy nghĩ, cảm nhận những ngang trái trong cuộc sống và bằng lòng chấp nhận những gì mình đang có ta sẽ thấy cuộc đời vẫn đẹp.

Dẫu biết rằng, bản tính của con người là luôn ước muốn những điều chưa có. Nhưng không vì thế mà ta cho mình được cái quyền than khóc trước sự thiếu thốn rồi người khác sẽ mang tới tận tay. Ngược lại, thái độ chấp nhận những giới hạn nơi con người và bằng lòng với những gì mình chưa có là một điều quan trọng để ta sống lạc quan hơn trong cuộc đời. Vì những thứ ta kiếm hôm nay đến ngày mai người khác sẽ được hưởng, những gì ta mải mê bỏ cả cuộc đời để tìm ta chẳng thể nào mang theo lúc xuống mộ phần. Chỉ có sự vui vẻ, lạc quan trong từng phút giây cuộc sống và bằng lòng chấp nhận những gì đang có là một thái độ rất đáng yêu và đáng quý biết bao.