Người Hải Phòng hay gọi đảo Hòn Dáu là đảo đèn, bởi nơi đây có trạm đèn biển kỳ vĩ, gắn bó cùng thăng trầm lịch sử. Đèn biển Hòn Dáu do kiến trúc sư người Pháp thiết kế, được xây dựng từ năm 1892, hoàn thành năm1898. Đó là một tòa nhà 2 tầng (nay được dùng làm bảo tàng), chính giữa là tháp đèn như một pháo đài cổ vút lên giữa đảo.

Tháp cao năm tầng, đỉnh đèn cao 140m so với mặt nước biển, ánh sáng được phát ra từ độ cao 65 m so với chân tháp. Hải đăng Hòn Dáu chiếu xa đến 40 km, ngày ngày dẫn dắt tàu thuyền qua lại vùng biển này. Trong những năm tháng chiến tranh ác liệt, trạm đèn biển này là một trong những mục tiêu oanh tạc của đế quốc Mỹ. Tháng 4/1967, hải đăng Hòn Dáu bị đánh sập hoàn toàn nhưng những công nhân trạm đèn vẫn anh dũng bám trụ, dựng cột đèn bằng sắt thay thế, đảm bảo hoạt động.

Năm 1986, đèn được xây dựng lại trên nền móng cũ và năm 1995, tiếp tục được sửa chữa, trùng tu theo kiến trúc ban đầu. Leo 125 bậc thang xoắn ốc để lên tới đỉnh trạm đèn, hứng gió biển mặn mòi và phóng tầm mắt ngắm nhìn vùng biển quê hương, mới thấy hết cái bao la của biển trời.

Trạm đèn biển Hòn Dáu sừng sững giữa đảo xanh.

Điểm tham quan khác cũng thu hút rất đông du khách là đền thờ Nam Hải Thần Vương. Theo truyền thuyết, sau một trận thủy chiến đánh tan giặc Nguyên Mông trên sông Bạch Đằng, người dân thấy một tử thi mất đầu trôi vào đảo. Nhìn y phục, biết đó là một vị tướng nhà Trần tử trận, bà con trong vùng thành kính khói hương, đắp mộ, lập đền thờ. Vua Tự Đức trong một dịp kinh lý ra Bắc, ngang qua đền thì gặp sóng to gió lớn, cho dừng thuyền, lên đền khấn vái, ngay sau đó trời quang mây tạnh. Từ đó, vua phong nơi đây là đền thờ Nam Hải Thần Vương.

Không khí ở hòn đảo vẫn giữ nguyên nét hoang sơ này rất trong lành, dễ chịu nhờ phần rừng nguyên sinh được bảo tồn. Có những cây cổ thụ thân vài người ôm mới xuể, tán lớn che mát con đường đi khám phá các ngóc ngách trên đảo. Nếu hứng thú, có thể men theo các bãi đá thoai thoải ở chân đảo, bạn sẽ có những bức ảnh thú vị về phong cảnh nơi đây.