1. Giải thích
- Xấu hổ: trạng thái tâm lí khi e thẹn, mất tự tin trước những người, những việc mình không quen biết hoặc khi làm sai điều gì đó.
- Không biết: không tường minh, không rõ ràng, thuộc về khách quan.
- Không học: ý thức chủ quan của mỗi người, có điều kiện mà không học.
- Không học dẫn đến không biết.
- Câu tục ngữ của người Nga để lại bài học sâu sắc, nhắc nhở con người ta về vai trò to lớn của việc học. Ta chỉ xấu hổ khi không học, không tích lũy kiến thức cho bản thân. Đó là lí do khiến ta không biết. Do vậy, nhắc nhở chúng ta thấy tầm quan trọng của học thức. Chỉ có học tập mới mở ra cho chúng ta những chân trời mới.
2. Phân tích, bình luận
a. Tại sao chỉ xấu hổ khi không học?
- Mỗi chúng ta sinh ra, vạch xuất phát đều như nhau, ai tận dụng được thời gian, công sức nhiều hơn vào việc học, người đó là người giành chiến thắng.
- Không học sẽ không biết gì về thế giới, là người mù thông tin, mãi mãi tụt hậu so với sự tiến bộ của xã hội.
- Không học là không biết chuẩn bị cho mình những hành trang vào cuộc sống. Cái rễ của học vẫn thì cay đắng nhưng thành quả của nó lại ngọt ngào.
b. Biểu hiện thành công, không xấu hổ khi biết tích lũy kiến thức nhờ việc học
- Không một ai thành công khi không học. Học từ nhiều nguồn khác nhau: thầy cô, bạn bè, sách vở, học từ trường đời.
- Có kiến thức, con người tự tin thể hiện bản thân mình ở những cuộc thi.
- Kiến thức mang lại cho chúng ta vinh quang, đưa đất nước sánh vai với các cường quốc năm châu.
- Chỉ có học vấn mới mang lại sự phát triển cho xã hội.
c. Mở rộng
- Không chỉ học kiến thức văn hóa mà còn tích lũy kiến thức xã hội, kĩ năng, thái độ.
- Không chỉ tự làm giàu kiến thức cho mình mà còn phải san sẻ những gì mình tích lũy được cho người khác. Cho đi là còn mãi.
- Phê phán những người lười học, mãi mãi là kẻ không biết hoặc biết ít mà thích thể hiện, biết nửa vời lại luôn khoa môi múa mép.
3. Bài học hành động và liên hệ bản thân
Là một học sinh còn ngồi trên ghế nhà trường, em đang có nhiều cơ hội nhất để tích lũy kiến thức, em phải chăm ngoan, học giỏi, học hành chăm chỉ, chinh phục những đỉnh cao tri thức.