Cuộc sống này thật đa dạng muôn màu, muôn vẻ với bao bất ngờ và cũng có lúc thật bay bổng như một câu chuyện cổ thần tiên. Và văn họcđã góp một phần không nhỏ vào cái thế giới phong phú, nhiều màu sắc này. Vì vậy mà Vissarion Belinsky​ đã từng nói "Văn học có ý nghĩa rất lớn, nó là gia sư của xã hội"
Văn học là gì? Văn học là khoa học nghiên cứu văn chương. Hiểu một cách hạn chế hơn, văn học là dạng văn bản được coi là một hình thức nghệ thuật, hoặc bất kỳ một bài viết nào được coi là có giá trị nghệ thuật hoặc trí tuệ, thường là do cách thức triển khai ngôn ngữ theo những cách khác với cách sử dụng bình thường. Đối với mỗi người văn học có những ý nghĩa, cảm nhận khác nhau. Nhưng ai cũng hiểu rằng văn học là một thứ trừu tượng, ta không thể nhìn thấy hay chạm vào nó mà chỉ có thể lắng nghe và cảm nhận thôi. Văn học là nơi kết tụ cái tinh hoa của cuộc sống. Văn học còn có một ý nghĩa vô cùng quan trọng với đời sống con người. “Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có, luyện những tình cảm ta sẵn có” chính là công dụng của văn chương, Nghĩa là văn học mở ra cho ta những “chân trời mới”, bồi đắp tình cảm tốt đẹp cho ta, làm giàu thêm cho thế giới tâm hồn ta. Và văn học khai phá những tình cảm xưa nay ẩn sâu trong trái tim ta và bồi dưỡng những thứ tình cảm ấy thêm lớn hơn nữa.
Tại sao nói văn học là gia sư của xã hội? Vì trong cuộc sống và trong ngôn ngữ giao tiếp cần biết cách sử dụng từ ngữ và cách ứng xử sao cho đúng.Để được vậy thì chúng ta phải hiểu biết về văn học .Có thể nói, thông qua văn học, ta tích luỹ được vô vàn những tri thức quý giá cho bản thân. Văn học giúp ta hiểu thêm về văn hoá, con người, lịch sử tồn tại và phát triển của nhân loại. Không một thước đo thời gian nào có thể chính xác và sắc nét như văn học. Qua những "đứa con tinh thần" của nhà văn, nhà thơ, bức tranh cuộc sống, con người lao động, đấu tranh,... của cha anh như một thước phim sinh động được tái hiện trở lại, chuẩn xác mà không khô khan, tẻ nhạt! Học văn để biết về hiện thực xã hội ngày xưa, ngày nay, tốt, xấu, giàu, đẹp,... qua thái độ và quan điểm nhân văn của tác giả. Ai đó đã từng nói: "Học văn là học nhân, văn học là nhân học" bởi lẽ thông qua việc học văn, ta học cách làm người, học cách sẻ chia, yêu thương, đau xót cho những nỗi thống khổ của con người. Có thể nói, văn học là "bách khoa toàn thư" về vô vàn những cung bậc cảm xúc của con người: hỉ, nộ, ái ố,... tất cả đều sinh động và chân thực đến kì lạ! Do đó, tâm hồn, cuộc sống của ta sẽ thêm chân thành, tình cảm; óc tư duy, tưởng tượng cũng dần phong phú. Học văn tốt, vốn từ của bản thân cũng dần trôi chảy, linh hoạt, diễn đạt vấn đề khi học các môn tự nhiên cũng theo đó mà được cải thiện. Văn - toán thoạt đầu như trái nghịch nhau nhưng thật sự nó lại hỗ tương cho nhau rất nhiều, giúp ta phát triển trí tuệ, tâm hồn một cách toàn diện và cân đối.Vậy nên người ta mới nói văn học là gia sư của xã hội.
Học văn tốt chính là chìa khoá vàng để đạt tới thành công. Nó sẽ giúp ta sử dụng thành thạo tiếng mẹ đẻ, tạo điều kiện thuận lợi trong học tập cũng như trong sinh hoạt, làm việc. Năng lực viết văn ngày càng cần thiết cho cuộc sống của mỗi con người. Bởi trên thực tế, ngành nào, lĩnh vực nào cũng đòi hỏi người đọc thông viết thạo, hay từ các văn bản thủ tục hành chính đến lĩnh vực kinh tế, chính trị xã hội, bài luận tốt nghiệp. Đó chính là điều kiện để rèn luyện kĩ năng giao tiếp ứng xử, đồng thời bồi đắp lí tưởng thẩm mĩ của văn học. Văn học vừa là môn học cơ sở giúp ta học tốt các môn khác, vừa là môn học giúp giáo dục tư tưởng, tình cảm con người, là môn học là đẹp tâm hồn. Nhất là trong xã hội bận rộn và ồn ào ngày nay, nhịp sống tất bật, hối hả đôi khi làm chúng ta quên đi những giá trị sống đích thực để làm người. Đọc một bài thơ, lắng nghe một bài văn, chiêm nghiệm và sống chậm để trân trọng từng giây phút đẹp đẽ trôi qua trong cuộc đời. Tìm hiểu, đi sâu và lĩnh vực văn học, ta sẽ nâng cao được nhận thức, bồi dưỡng được tư tưởng tốt, tình cam đẹp và năng lực thẩm mĩ. Nếu xã hội hiện đại dường như ngày càng khiến con người dần xa cách thì học văn sẽ giúp ta bồi dượng "tình đời", làm cho tâm hồn tình cảm thêm phong phú, nhạy cảm, rung động trước cái đẹp, cái thiện, cái thực của cuộc đời.
Ngoài ra, văn học còn là lăng kính phản chiếu một cách sinh động hiện thực của cuộc sống. Thông qua việc học văn ta nhận thức được nhiều điều bổ ích về con người trong quá khứ cũng như hiện tại. Nếu như ở thời phong kiến mục rỗng, sự xa hoa, hưởng lạc vô độ của vua chúa - những điều mà ai cũng "mắt thấy tai nghe", song chỉ được nói lên qua ngòi bút của nhà văn, nhà thơ như tác phản "Thượng kinh kí sự" của Lê Hữu Trác thì ngày nay, những góc khuất u ám, nững hành động thối nát của xã hội đều thông qua văn học, qua báo chí mà được phơi bày, lên án một cách chân thực! Đâu chỉ có vậy, học văn còn là để đi tìm về với nguồn cội của dân tộc, đến với lịch sử hào hùng của cha anh. Đọc "Nam quốc sơn hà" để thêm yêu quý bờ cõi dân tộc, học "Bình Ngô đại cáo" để căm thù bọn giặc hung tàn, bồi đắp cho bản thân niềm tự hào dân tộc, tình yêu quê hương, đất nước con người, hay học "Tắt đèn" để khâm phục, để hiểu thêm về những con người Việt Nam chân chất, hiền lành dù sống trong tận cùng của khổ đâu. Tất cả đều giúp ta tạo nên sự cân đối trong việc phát triển trí tuệ, tài năng cũng như hình thành nhân cách con người. Vậy chẳng phải học văn trong xã hội hiện đại này là cần thiết lắm hay sao!
Tóm lại văn học là bức tranh xã hội và là nơi khiến tâm hồn,lòng bao dung của con ng ngày càng rộng hơn ,người ta dễ đồng cảm và thấu hiểu cho người khác hơn,nó đã khiến bao người rơi nc mắt và đó là điều kì dịêu của văn học,là “cúôn sách hay”thực sự.