Sau khi Đảng Cộng sản Đông Dương được thành lập, ngày 18-11-1930, Hội Phản đế Đồng minh, hình thức tổ chức đầu tiên của Mặt trận dân tộc thống nhất ở Việt Nam ra đời theo tư tưởng Hồ Chí Minh, do Đảng Cộng sản Đông Dương khởi xướng và lãnh đạo. Tiếp nối sau đó, cùng với sự phát triển về chất của phong trào yêu nước và cách mạng của nhân dân ta là sự thành lập của Hội Phản đế liên minh (3-1935), Mặt trận thống nhất nhân dân phản đế (6-1936), Mặt trận dân chủ thống nhất (3-1938), Mặt trận thống nhất phản đế Đông Dương (11-1939), Mặt trận dân tộc thống nhất phản đế (cuối năm 1940).
Dưới sự lãnh đạo của Đảng, các tổ chức mặt trận này đều có chung một mục tiêu là đánh đuổi đế quốc, giành độc lập dân tộc. Sự thay đổi về tên gọi, quy mô ngày càng mở rộng của các tổ chức mặt trận nối tiếp nhau, một mặt phản ánh sự phát triển nhanh chóng của phong trào cách mạng Việt Nam, mặt khác, phản ánh những hạn chế, thiếu sót của các hình thức mặt trận trước đó. Nếu đầu những năm 1930, Hội phản đế đồng minh chỉ tập hợp được đông đảo nông dân tham gia thì các mặt trận chống đế quốc thời kỳ 1936-1939 lại thiếu một bề sâu cần thiết, thiếu sự tham gia của nhiều đảng phái