- Về nội dung tác phẩm, thì "Truyện Kiều" của Nguyễn Du khác biệt với "Kim Vân Kiều truyện" của Thanh Tâm Tài Nhân ở các điểm sau :
a- Về cốt truyện : Trong "Kim Vân Kiều truyện" (của TTTN) thì sau khi bị mắc lừa Hồ Tôn Hiến (khuyên Từ Hải ra hàng, Từ Hải bị Hồ Tôn Hiến giết chết) Thúy Kiều bị ép gả cho tên thổ quan nên Kiều đã nhảy xuống sông Tiền Đường tự tử ... Hết truyện ! Còn "Truyện Kiều (của Nguyễn Du) thì có thêm đoạn kết : Sau khi nhảy xuống sông Tiền Đường, Kiều được Tam Hợp đạo cô (đoán biết trước) nhờ người giăng lưới vớt, cứu Kiều tỉnh, và Kiều đi tu . Sau đó còn có thêm đoạn Kim - Kiều tái hợp .
b- Về nhân vật Từ Hải :
* Trong "Kim Vân Kiều truyện" (của TTTN), Từ Hải xuất thân là một nhà nho xấu số, thi hỏng, chán nản bỏ đi buôn và thu được lợi to, sau đó lại là "tên giặc" cầm đầu nhân dân nổi loạn chống lại triều đình, bị xem như một kẻ phản nghịch . Và, Từ Hải chỉ mang nét "anh hùng" khi lâm trận ==> Từ Hải là một nhân vật trong tiểu thuyết
* Còn trong "Truyện Kiều (của Nguyễn Du) thì Từ Hải được miêu tả là một "khách biên đình", một "trượng phu", và là một "đấng anh hùng" đầy nghĩa khí, tài năng, được Nguyễn Du ngưỡng mộ và gởi gắm khát vọng về một cuộc sống tự do :
"Đường đường một đấng anh hào
Côn quyền hơn sức, lược thao gồm tài
Đội trời đạp đất ở đời
Họ Từ tên Hải, vốn người Việt Đông
Giang hồ quen thú vẫy vùng
Gươm đàn nửa gánh, non sông một chèo..."
==> Từ Hải là một nhân vật anh hùng ca
- Ngoài ra, về nghệ thuật, "Kim Vân Kiều truyện" của TTTN được viết theo thể loại "truyện", không có sức thu hút công chúng .Còn "Truyện Kiều" của Nguyễn Du được viết theo thể loại thơ lục bát, trở thành đỉnh cao của Văn học viết Việt Nam và được dịch ra nhiều thứ tiếng trên thế giới ==> "Thanh Hiên (Nguyễn Du) tài nghệ quá Thanh Tâm"