Soạn bài thuyết minh kết hợp miêu tả
I. Phần bài học.
Câu 1. Giải thích nhan đề bài văn: Cây chuối trong đời sống Việt Nam.
Nhan đề thể hiện chủ đề của bài: Nói về giá trị của cây chuối nói chung trong đời sống Việt Nam chứ không nhằm miêu tả một cây chuối cụ thể nào.
Câu 2. Tìm những câu thuyết minh về đặc điểm tiêu biểu của cây chuối:
VD: “Đi khắp Việt Nam, nơi đâu ta cũng gặp…”
“Quả chuối là món ăn ngon…”.
Câu 3. Tìm những câu văn có tính miêu tả.
- « Gốc chuối tròn như đầu người… »
- « Những buồn chuối dài từ ngọn cây xuống tận gốc cây ».
Tác dụng của những câu văn miêu tả : giúp cho việc thuyết minh về cây chuối thêm cụ thể, sinh động hấp dẫn, làm cho đối tượng thuyết minh được nổi bật, gây ấn tượng.
Câu 4. Văn bản thuyết minh này con có thể bổ sung thêm công dụng của thân cây chuối, lá chuối tươi, lá chuối khô, nõn chuối, bắp chuối…
Cho biết công dụng lá chuối : gói các loại bánh dân tộc như bánh chưng, bánh dày, bánh giò, bánh nếp, bánh dẻo… hoặc gói thức ăn nhằm bảo vệ thức ăn lâu hỏng, giữ nguyên mùi.
Lá chuối khô cũng có tác dụng tương tự, có thể dùng để lợp, che (như rơm rạ) hoặc dùng để đun nấu.
Thân cây chuối, bắp chuối có thể dùng để ăn thay rau hoặc làm các món đặc sản như trộn nộm, trộn gỏi… Ở các vùng cồn cát miền Trung, vào mùa hè, người ta còn dùng bẹ chuối tươi để đi trên cát.
II. Luyện tập
Câu 1. Bổ sung bài « Cây chuối… » kết hợp yếu tố miêu tả với các chi tiết thuyết minh.
VD :
- Thân cây chuối có dáng : tròn, nhẵn, thẳng ; thân cây gồm nhiều phiến rộng ôm lấy nhau, vỏ bên ngoài xanh bóng hoặc pha màu hồng nhạt.
- Lá chuối tươi : phiến to rộng, có dọc cứng ở giữa, màu lá xanh mượt…
- Lá chuối tươi phơi khô chuyển thành màu nâu…
- Quả chuối to bằng cổ tay, tròn đều, lúc chưa chín có màu xanh bóng, khi chín ngả dần sang màu vàng tươi…
- Bắp chuối màu nâu đỏ, do nhiều lớp bẹ bao bọc mà thành, trong mỗi bẹ là một nải quả chuối non…
- Nõn chuối là lớp lá non cuộn lại với nhau, mọc thẳng, màu xanh nhạt. Người xưa so sánh lá chuối non giống như một « bức thư tình » cuộn lại.
Câu 2. Đọc bài văn Trò chơi ngày xuân.
Những câu miêu tả trong bài văn :
- Liền anh, liền chị ở các làng đi lại thăm hỏi, tặng quà rồi hát với nhau đến tận nửa đêm…
- Lân được trang trí công phu, râu ngũ sắc, lông màu bạc, mắt to, thân mình có họa tiêt đẹp…
- Người tham gia kéo co chia thành hai phe, đứng thành một hàng đối nhau, cùng nắm sợi dây thừng, dây chão hay một cây sào tre, hoặc người sau ôm lưng người đứng trước…