Mùa hè, khi chúng ta cảm thấy trong phòng rất nóng nực, luôn muốn bật quạt hoặc quạt tay, như vậy có thể cảm thấy mát một chút. Liệu có phải quạt điện và quạt tay đã làm cho không khí mát lên? Không phải chúng ta có thể chứng minh điểm này qua thí nghiệm.
Đặt nhiệt kế trước quạt điện đang thổi bạn hìn thấy cái gì? Cột thủy ngân trên nhiệt kế chỉ nhiệt độ không thay đổi: ở bên ngoài bóng thủy ngân nhiệt kế ôm lấy một cầu bông ướt, lại đặt nhiệt kế trước quạt điện đang quay, khi đó chúng ta nhìn thấy nhiệt độ chỉ thị cột thủy ngân trên nhiệt kế đã hạ xuống một cách rõ ràng. Thì ra, quạt điện không thể thổi mát cầu thủy ngân mà gió quạt thổi ra lại có thể làm cho nước trong cầu bông ướt nhanh chóng bốc hơi; nhiệt lượng trong cầu thủy ngân bốc hơi thì cột thủy ngân hạ xuống.
Căn cứ vào thí nghiệm nhỏ trên đây, chúng ta có thể hiểu nguyên nhân tại sao khi con người đứng trước quạt gió cảm thấy mát mẻ. Vào mùa hè nóng nực, nhiệt độ xung quanh luôn cao hơn nhiệt độ cơ thể con người, nhiệt lượng cơ thể không dễ phân tán. Khi đó con người có thể điều tiết nhiệt độ cơ thể bằng cách đổ mồ hôi, vì sự bốc hơi của mồ hôi có thể thải nhiệt lượng trong cơ thể. Quạt thổi là để thúc đẩy sự lưu thông không khí xung quanh cơ thể con người mà sự lưu thông không khí là chính là con đường có hiệu quả làm tăng khả năng bốc hơi mồ hôi. Mồ hôi bốc hơi càng nhanh, nhiệt lượng cơ thể con người càng dễ tỏa ra và họ cảm thấy mát mẻ.
Trong những ngày nóng nực không có gió, có lúc nhiệt độ không quá cao nhưng con người cảm thấy không thoải mái. Có lúc nhiệt độ tuy cao nhưng thời tiết không có gió, con người lại cảm thấy mát. Nguyên nhân trong đó chính là sự bốc hơi mồ hôi của con người và mức nhanh chậm của nhiệt lượng tỏa ra khác nhau.

Quạt máy hoạt động nhờ có các cuộn cảm ứng từ. khi "bật" quạt, tức là ta đã đóng mạch điện từ cho các cuộn cảm, do tác dụng của lực điện từ mà cuộn cảm quay. Do được lắp với trục của cánh quạt nên cánh quạt quay và tạo ra gió. còn vì sao cánh quạt quay lại tạo ra gió thì nguyên lý hoạt động lại hoàn toàn giống như quạt tay( xét trong một quãng rất ngắn) , ngoài ra, cánh quạt máy còn được chế tạo nghiêng nên khả năng "đón gió" cao hơn quạt tay
Quạt tay. để dùng quạt tay, ta sử dụng 2 hành động: đưa quạt ra phía trước, 2- hất quạt về phía mình
Quạt tay hoạt động (tạo mát) dựa trên nguyên tắc hoạt động giống như chiếc diều . tức là khi ta dùng hành động đưa quạt ra phía trước, không khí thổi vào mặt bên kia của quat, do bị cản trở nên trong một thời gian ngắn tốc độ đã giảm xuống nhiều. Vào lúc tốc đọ gió bị giảm đột ngột, áp lực của nó sẽ tăng lên đột ngột.Sau đó, tay ta lại làm động tác 2 là hất cái quạt về phía mình (một đầu tay ta cầm của cái quạt chỉ chuyển động trong một đoạn ngắn hơn so với đầu kia của nó thì mới cho gió mát ) . lần này, áp lực của gió từ phía kia sẽ giảm và áp lực của phía này sẽ tăng... Cứ như vậy, nếu tay ta phẩy mạnh thì tạo gió mát, ngược lại, nếu phẩy tay quạt nhẹ thì tạo gió ít mát hơn, ấy là ta thay đổi lực đẩy vào quạt khiến cho áp lực của gió là lớn hay nhỏ.