Trên các miền hoa trái nước ta, có bốn loại bưởi nổi tiếng: bưởi đoan hùng ở phú thọ, bưởi đỏ mê linh ở vĩnh phúc, bưởi long thành ở đồng nai và bưởi phúc trạch ở hà tĩnh. Người sành nhìn hình dáng quả đã có thể biết được bưởi vùng nào. Nếu đúng là bưởi phúc trạch thì quả không tròn, đỉnh quả không dô ra, dáng hơi dẹt ở đầu cuống và đầu núm. Vỏ anh ánh màu vàng mịn, không bị rỗ. Nâng trên lòng bàn tay, vỏ thấm vào da một cảm giác mát mẻ và thoang thoảng hương thơm. Chỉ dùng ngón tay trỏ ấn nhẹ vào vỏ, xung quanh nơi ấn màu vỏ sáng lên và li ti hiện ra một lớp tinh dầu mơ hồ thoảng mùi hương dìu dịu...

Vỏ bưởi phúc trạch mỏng chứ không dày như nhiều loại bưởi khác. Cầm con dao sắc, gọt nhẹ, màu hồng đào trồi lên mịn màng như má cô gái dậy thì. Gọt sâu vào một chút nữa, cái màu hồng đào ấy càng đậm hơn, càng đằm thắm hơn. Cuối cùng, dí mũi dao lên đỉnh quả rạch dọc xuống múi bưởi hiện ra màu hồng quyến rũ. Tách ra từng múi, tép bưởi chen chúc nhau mọng lên đầy ắp hương vị hấp dẫn... Dĩ nhiên là vị của nó không cay the, không chua nhưng cũng không ngọt đậm, mà ngọt thanh. Càng ăn càng thích. Ăn nhiều không chán.

Chẳng mấy ai dùng bưởi cho người ốm ăn, mà thường dùng cam. Ấy thế mà ở hà tĩnh, người ta cố mua cho được bưởi phúc trạch khi trong nhà có người ốm đau... Già nua tuổi tác, người mệt mỏi, miệng khô, được ăn múi bưởi phúc trạch cảm thấy tỉnh táo, dễ chịu... Trong kháng chiến chống pháp và chống mĩ, thương binh được ưu tiên dành phần bưởi. Có cô gái vượt núi hàng chục ki-lô-mét chỉ cốt mang cho được mấy quả bưởi đến một trạm quân y. Các anh bộ đội qua làng, nghỉ chân dưới gốc đa, mấy bà mẹ gánh nước chè xanh và mang bưởi ra tiếp. Vị ngọt thanh của bưởi làm tiêu tan nỗi mệt nhọc trên đường hành quân.

Trước cách mạng tháng tám, loại quả này có đem bán ở hồng kông và theo việt kiều sang pa-ri được người pháp ưa thích. Năm 1938 trong một cuộc thi “hoa thơm quả ngọt”, bưởi phúc trạch dược tặng giải thưởng và kèm theo một số tiền thưởng. Ban giám khảo xếp vào hàng “quả ngon xứ đông dương”.