Bài thơ Viếng lăng Bác sáng tác 1976, một năm sau khi đất nước thống nhất, lăng bác được xây dựng xong và đồng bào miền Nam có thể thực hiện mong ước ra viếng Bác. Viễn Phương là 1 trong những thế hệ đồng bào miền Nam đầu tiên được ra Hà Nội viếng thăm Người. Bài thơ Viếng lăng Bác là 1 bài thơ hay nhờ xây dựng được những hình ảnh tiêu biểu đặc sắc “ Mặt trời, Vầng trăng, Tràng hoa”. Những hình ảnh này góp phần quan trọng trong việc biểu hiện tình cảm, cảm xúc của nhà thơ và của mọi người đối với Bác Hồ làm nổi bật nội dung tư tưởng tác phẩm.
Nhà thơ xây dựng hình ảnh ấy trong khổ thơ thứ 2 và 3:
“ Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ.
Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân…
Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim”
Bao trùm bài thơ là niềm xúc động thiêng liêng thầm kính, lòng biết ơn và xen lẫn nỗi đau xót khi tác giả vào lăng viếng Bác. Cảm xúc đó được thể hiện theo trình tự cuộc vào lăng viếng Bác sau nỗi niềm xúc động :“ Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác”.Trước lăng Người, nhà thơ cảm nhận hình ảnh lăng Bác với tất cả niềm thành kính:
“ Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ”
Với hình ảnh Mặt trời, nhà thơ vừa sử dụng biện pháp nhân hoá “mặt trời đi qua”( ở câu thứ nhất) vừa sử dụng biện pháp ẩn dụ “thấy”(ở câu thứ 2). Với phép ẩn dụ bằng việc ngầm so sánh hình ảnh Bác Hồ với hình ảnh Mặt trời, nhà thơ đã nói lên công ơn trời biển của Bác đối với dân tộc. Nếu mặt trời tự nhiên mang ánh sáng, sự ấm áp đến cho vũ trụ thì hình ảnh Bác mang đến cho dân tộc nền tự do, độc lập. Ý thơ đồng thời ngợi ca sự vĩ đại của Người, thể hiện lòng thành kính với vị cha già. Hơn thế nữa với phép nhân hoá, nhà thơ gợi 1 sự liên tưởng rất táo bạo. Mặt trời của tự nhiên cũng phải kính cẩn ngắm nhìn mặt trời của dân tộc- chủ tịch Hồ Chí Minh. Và như thế cũng có thể hiểu mặt trời trong lăng còn vĩ đại hơn mặt trời vẫn ngày ngày đi trên bầu trời cao rộng. Dưới ánh mặt trời, ngày ngày vẫn nối nhau những dòng người đi trong thương nhớ vào lăng viếng Bác. Dòng người đi trong thương nhớ là thực “ Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân” lại là 1 liên tưởng đẹp và rất sáng tạo thể hiện sâu sắc những tình cảm thành kính, thiêng liêng của nhân dân đối với Bác. Dòng người vào lăng viếng Bác đến từ nhiều vùng miền, nhiều dân tộc. Mỗi người mang 1 bông hoa của lòng thành kính, yêu thương. Cả dòng người kết thành tràng hoa rực rỡ huy hoàng. Hình ảnh tràng hoa đã trở thành hình ảnh ẩn dụ cho tấm lòng, cho sự kính yêu, niềm ngưỡng vọng lãnh tụ. Bước vào trong lăng, nhà thơ càng bồi hồi xúc động trước hình ảnh:
“ Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền”
Hình ảnh mặt trời rực rỡ trong lăng được thay bằng một liên tưởng ẩn dụ vầng trăng sáng dịu hiền. Sự thay đổi ấy thể hiện rất nhiều ý nghĩa, Bác không chỉ là 1 người chiến sĩ Cách mạng mà còn là ngọn đuốc soi đường cho dân tộc . Hình ảnh vầng trăng còn gợi ta nhớ đến những bài thơ tràn ngập ánh trăng của Người.
Có thể nói 3 hình ảnh thơ “ tràng hoa, vầng trăng, mặt trời” là những hình ảnh ẩn dụ vô cùng đẹp đẽ, hàm xúc đã thể hiện cảm động tấm lòng thành kính thiêng liêng và niềm xúc động vô bờ của tác giả, của toàn dân tộc dành cho Bác kính yêu. Đó đồng thời cũng là những hình ảnh thơ đẹp nhất, giàu sức gợi cảm nhất trong thi phẩm đáng trân trọng này.