Truyện Cô bé bán diêm của An-đec-xen đã gợi cho em một nỗi cảm thương đến xót xa trước cảnh ngộ nghèo khổ, khôn cùng và cái chết vô cùng thương tâm của cô bé. Cô bé đã cạn kiệt về vật chất và bị tổn thương nặng nề về tinh thần. Trong cuộc đời này còn có gì đau đớn hơn khi là môt cô bé bị bỏ rơi, cô đơn, lẻ loi giữa trời.  

Trước cảnh ngộ nghèo khổ, cơ cực của cô bé, lòng tôi như đau thắt lại. Có lẽ nào ta lại không cảm thấy xót xa khi nghĩ về hình ảnh cô bé một mình bơ vơ, giữa một không gian mênh mông trong đêm tối, rét cắt da, cắt thịt. Trong khi mọi người được sum vầy vui vẻ trong các căn nhà âm áp, bên lò sưởi kia, thì em bé phải một mình bán những bao diêm, em chẳng được ai quan tâm để ý. Cảnh ngộ đó của cô bé càng làm đau đớn tim ta hơn, vì nó lại xảy ra trong đêm giao thừa, khi tất cả niềm vui và sự đầy đủ ùa vào những căn nhà ấm cúng.

Chính lúc đó cô bé đầu trần, chân đi đất, run rẩy vì lạnh và đói. Sự đầm ấm của các gia đình hiện ra qua khung cửa sổ kia càng làm chúng ta xót xa cho cô bé khốn khổ tội nghiệp, không có lấy một chút hạnh phúc nào trong đêm giao thừa. Nhất là hình ảnh cô bé chỉ biết ngồi thu chân vào hốc tường mà hồi tưởng, mà ước mơ. Một que diêm bật sáng lên là cuộc sống quá khứ lại hiện về. Đó là những ngày sống vui vẻ, tràn đầy hạnh phúc bên bà nội hiền từ, nhân hậu như một bà tiên, trong ngói nhà nhỏ xinh xắn có dây thường xuân bao quanh. Nhưng que diêm tắt là một thực tại vô cùng nghiệt ngã, phũ phàng lại ập đến. Em đang phải sống trong trăm đường cơ cực, khổ sở. Cả ngày phải đi bán diêm, nếu không bán được, đến tối về lại bị bố đánh đập. Và trong đêm giao thừa rét căm căm này em không dám về vì chẳng bán được một que diêm nào. Ngay cả những ước mơ nhỏ bé của em mà cũng chỉ thấy được qua mộng ảo. Mỗi một que diêm sáng lên ước mơ ở đây không phải là ánh sáng của một cây đèn hay của một nguồn ánh sáng gì to lớn. Nó chỉ là một ánh lửa diêm nhỏ bé, dễ dàng tắt lụi trong đêm băng tuyết. Bởi vậy mỗi que bật lên sao có thể sưởi ấm được tâm thân và tâm hồn đã đông lạnh của cô bé. Nó chẳng qua chỉ là chỗ bấu víu cực kì mong manh của cô bé mà thôi. Em bé quẹt cả số diêm còn lại chính là để cố bám lấy những ước mơ đó. Trong khi chúng ta có đầy đủ những thứ đó thì cô bé bán diêm của An-đec-xen lại thiếu tất cả. Ngay cả giấc mơ đẹp nhất em cũng chỉ được thấy khi đã hấp hối.

Chúng ta càng trân trọng những ước mơ đó của em bao nhiêu lại càng đau đớn bấy nhiêu trước cái chết vô cùng thương tâm của em. Dẫu tác giả có tả em bé chết nhưng đôi má vẫn ửng hồng, đôi môi đang mỉm cười, thì nỗi đau trong ta vẫn không thuyên giảm, mà thậm chí cứ nhắm mắt lại thì hình ảnh ấy lại càng day dứt ta hơn.

Hình ảnh cô bé bán diêm mãi mãi để lại trong lòng bao người đọc trên khắp thế gian này, niềm đau thương vô hạn, như luôn nhắc nhở chúng ta hãy yêu thương giúp đỡ lẫn nhau. Và đó cũng chính là tấm lòng nhân hậu tràn đầy của An-đec-xen.

Nhà văn An-đéc-xen là một nhà văn nổi tiếng với những câu chuyện cổ tích thần thoại, được các bạn thiếu nhi trên cả thế giới biết tới. Trong những tác phẩm của ông những người tốt, những người có hoàn cảnh bất hạnh thường có một kết thúc có hậu, viên mãn, được hạnh phúc.

Tuy nhiên, truyện ngắn” Cô bé bán diêm” là một tác phẩm đặc biệt mà nhân vật chính trong câu chuyện có cái kết thật bất hạnh. Nó như một lời tố cáo tội ác của xã hội lúc bấy giờ, thờ ơ trước những mảnh đời bất hạnh, thờ ơ với những em bé mồ côi tội nghiệp. Thời đại mà tác giả viết trong tác phẩm của mình, thể hiện sự ích kỷ của người lớn. Họ chỉ biết quan tâm tới hạnh phúc của riêng mình mà thờ ơ với nỗi đau của những người xung quanh.

Truyện ngắn mở đầu bằng một đêm cuối năm, thời tiết vô cùng khắc nghiệt, mưa tuyết bao phủ, lạnh lẽo vây quanh cảnh vật thiên nhiên và tâm hồn của con người. Sự khắc nghiệt khi trời càng về khuya càng lạnh lẽo, tuyết rơi càng ngày càng dày đặc.

Điều đặc biệt nữa là đêm đó là đêm giao thừa, là đêm cuối năm mà những con người đều dành thời gian cho gia đình của mình. Họ đều mong chờ một điều gì đó tốt đẹp trong năm mới, nhưng lại lãng quên đi những số phận hoàn cảnh sống khó khăn hơn mình.

Trong đêm giao thừa ấy, là lúc giao thoa giữa năm cũ và năm mới, là khoảnh khắc tiễn đưa năm cũ qua đi, và chào đón năm mới đến. Khắp nơi tuyết phủ một màu trắng xóa. Trong đêm cuối năm ấy, có một cô bé đầu trần không có mũ, chân đi đất, lạnh bút đang mò mẫm trong đêm tối.

Em đi bán những bao diêm nhỏ để lấy tiền mưu sinh. Cả ngày hôm nay em chưa bán được bao nào, bởi vì ai cũng vô cùng bận, họ tất tả về nhà để kịp đón giao thừa với gia đình, người thân chẳng ai buồn để ý tới em.

Nên cô bé bán diêm tội nghiệp đi mãi đi mãi mà chẳng bán được gì. Nếu như không bán được thì về nhà em sẽ bị ba em đánh đòn. Nghĩ như vậy, em không dám quay trở về nhà dù người lạnh buốt bụng đói, và thân thể mệt mỏi.

Người thân duy nhất yêu thương cô bé trên cõi đời này chỉ có bà ngoại của em. Nhưng bà đã mất từ năm ngoái nên cô bé sống với cha của mình. Nhưng cha em là người thường xuyên say rượu và thường xuyên đánh đập em nếu em không có tiền mang về cho ông ấy. Hai cha con ở trên tầng gác mái, nơi lạnh lẽo, bởi những khe hở từ mái nhà, nên có về cũng chẳng ấm áp hơn.

Cô bé bán diêm đang thương không tên cứ lầm lũi đi trong đêm tối, bơ vơ vô định trong bầu trời trắng xóa bởi tuyết rơi, em cố gắng tới những nơi còn nhiều người qua lại, mong sao có thể bán được chút gì đó. Nhưng có lẽ do trời rét quá mà khách đi lại đều bước rất nhanh họ vội vã trở về nhà, chẳng ai quan tâm tới lời mời chào của em cả.

Em cứ đi đi mãi cho tới khi mệt mỏi em ngồi ở một vách ngăn giữa hai ngôi nhà, nhìn vào những ô cửa sổ. Bên trong nhà những cây thông nô en lấp lánh ánh đèn đẹp lung linh. Trên những chiếc bàn ăn mọi người vui vẻ ăn tối, có súp nóng, có ngỗng quay, có cả lò sưởi nữa, thật hạnh phúc và ấm áp biết bao. Em bé cứ ngồi đó với hy vọng sẽ có người tới mua giúp em một bao diêm nhỏ.

Em lấy hai bàn tay của mình xoa vào nhau, đôi bàn tay của em đã cứng đờ lạnh cóng, em đưa chúng lên xoa xoa cho đỡ lạnh. Rồi em nghĩ tới việc đánh một que diêm lên để sưởi ấm đôi bàn tay nhỏ đang lạnh cóng. Em lấy bao diêm ra và quẹt một que.

Trong ánh sáng lung linh nhỏ nhoi kia. Em nhìn thấy một chiếc lò sưởi thật ấm áp. Em bé bán diêm của chúng ta đã lạnh cóng nên việc mơ ước đầu tiên của em là có một lò sưởi thật ấm áp để thỏa nỗi lòng. Nhưng khi ánh sáng của que diêm vừa vụt tắt, thì không gian xung quanh lại tối tăm, lạnh lẽo không có gì thay đổi cả.

Cô bé vội vàng lấy que diêm thứ hai ra và quẹt. Lần này em nhìn thấy một bàn đầy thức ăn, có cả một con ngỗng quay béo vàng ngậy. Đó là mơ ước giản dị của một cô bé khi đang đói bụng.

Rồi khi ánh sáng kia vụt tắt em nhìn thấy xung quanh mình tối tăm, lạnh buốt, không gian im ắng tới mức đáng sợ. Em lại vội vàng lấy que diêm thứ ba quẹt lên. Trong ánh sáng lung linh kia em nhìn thấy một cây thông nô en lung linh với những món quà, những ánh đèn nháy nhiều màu sắc thật là đẹp.

Đến que diêm thứ tư em nhìn thấy bà của mình. Bà xuất hiện với nụ cười hiền lành ấm áp, em gọi bà “bà ơi cho cháu đi theo với”, rồi khi que diêm vụt tắt, tất cả lại tăm tối, lạnh lẽo, không gian tĩnh mịch tới lạnh người. Em lại tiếp tục quẹt hết que diêm này tới que diêm khác cho tới khi không còn que diêm nào trong người nữa.

Thật đau xót biết bao khi em bé bán diêm tội nghiệp của chúng ta đã bị xã hội bỏ rơi, lãng quên trong sự đói rét lạnh lẽo của tâm hồn. Chính vì vậy, ước mơ của em là được đến nơi thiên đường nơi có bà em, người duy nhất thương yêu em.

Trong ánh sáng lung linh kia em nhìn thấy bà của mình. Bà cầm tay em rồi cả hai cùng vút lên cao cao mãi không còn những đói rét, bất hạnh, không còn nỗi buồn, những lời mắng chửi những trận đòn roi của cha em. Hình ảnh người bà thật ấm áp sưởi ấm trái tim lạnh giá của em.

Sáng hôm sau, khi người ta ra đường thì nhìn thấy một em bé đáng thương nằm chết cóng bên đường sau đêm giao thừa. Cái chết của em chính là lời tố cáo với xã hội vô tâm.

Dù trên khuôn mặt em chỉ như đang ngủ người ta nhìn thấy em có đôi má hồng và đôi môi như đang mỉm cười, thì cũng không thể nào chối bỏ rằng, việc em chết có phần trách nhiệm của những con người vô tâm kia.

Chính vì họ đã lạnh lùng bỏ đi, làm ngơ trước nỗi khổ của em, nên em mới phải từ biệt cuộc sống này để sang một thế giới khác ấm áp hơn, tình người hơn. Nơi sẽ không mang lại cho em những bất hạnh, đói khổ.