Anh thanh niên – người cô độc nhất thế gian tâm hai mươi bảy tuổi: ” tầm vóc nhỏ bé, nét mặt rạng rỡ”, anh ta sống một mình trên đỉnh núi Yên Sơn cao 2600m, sống quanh năm suốt tháng giữa cây cỏ với mây mù lặng lẽo. Đó là một hoàn cảnh khắc nghiệt nhưng anh ta biệt vượt qua mọi hoàn cảnh để hoàn thành công việc của mình. Công việc của anh ta là ” Làm công tác khí tượng kiêm vật lý địa cầu”, cụ thể là đo gió, tính mây, đo chấn động mạt đất, dự vào việc báo trước thời tiết hàng ngày để phục vụ sản xuất và chiến đấu. Công việc của anh ta thực hiện bốn mùa trong một ngày, một giờ sáng, bốn giờ, mười mổi giờ và mười chín giờ. Anh thanh niên phải làm việc đều đặn, chính xác, đòi hỏi tinh thần trách nhiệm cao dù mưa, nắng, gió, bão, nửa đêm tuyết rơi anh ta cũng phải đi “ốp”. Tuy nhiên cái gian khổ của công việc chưa đáng sợ bằng cái gian khổ của hoàn cảnh sống. Đó là sự cô đơn, vắng vẻ, một mình quanh năm suốt tháng trên đỉnh núi cao không một bóng người, cô đơn đến mức ” thèm người, phải kiếm cơ dừng xe qua đường để gặp người. Quả điều kiện sống và làm việc đó là một thử thách đối với tuổi trẻ, vốn khát khao hoạt động nhưng anh ta đã biết vượt qua hoàn cảnh ấy để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.
Dù sống trong hoàn cảnh và điều kiện công việc vô cùng khắc nghiệt nhưng con người anh thanh niên trong ” lặng lẽ Sa Pa” lại toát lên những phẩm chất tốt đẹp. Trước hết đó là ý thức công việc của mình, lòng yếu nghề, thấy được ý nghĩ trong công việc của mình là có ích cho cuộc sống, cho mọi người. Anh không tô đậm gian khổ của công việc nhưng anh muốn nhấn mạnh niềm hạnh phúc khi kịp thời phát hiện ra các đám mây khô mà từ đó không quân ta đã hạ được bao nhiêu phản lực Mỹ trên cầu Hàm Rồng.