Thời đại mới kéo theo một thế hệ học sinh trẻ và giàu nhiệt huyết hơn, nhưng đi kèm với nó cũng nảy sinh nhiều tiêu cực.
Đại thể, đơn giản chỉ so sánh với thế hệ học sinh những năm 90, thế hệ mà chúng ta vẫn chê bai là lạc hậu, là “chậm tiến”, thế hệ mà chắc chắn khả năng hoà nhập cũng như tiếp thu kiến thức mới không thể bằng được với các bạn ngày nay, chúng ta đã thua sút họ về nhiều mặt: số các tệ nạn học đường đang gia tăng một cách đáng kinh ngạc. Đơn giản, vào những năm 1999, tức là 10 năm trước, một học sinh hút thuốc lá trong trường đã bị lên án gay gắt, thì bây giờ, 10 năm sau, hành động đó lại đang trở thành “ mốt”, thành một lối thời trang thời thượng trong giới trẻ.
Những tình trạng đó đang khiến cho chúng ta, tôi muốn chỉ những người còn chút gì đó thiết tha với nền văn hoá dân tộc, phải trăn trở.
Nguyên nhân là do đâu ? Mỗi một thời đại lại mang trong mình vô vàn mâu thuẫn. So với thế hệ 7x, 8x, thế hệ chúng ta ngày hôm nay đã sung sướng hơn về nhiều mặt. Bây giờ, 20 năm sau hội nhập, chúng ta đã khó mà hình dung ra được một xã hội không có internet, không có truyền hình, rạp chiếu bóng hay các trung tâm vui chơi giải trí hay mua sắm đồ sộ. Một mặt, đó là một bước phát triển trông thấy của xã hội. Nhưng mặt còn lại, nó đang làm cho giới trẻ sa đà vào các cuộc vui chơi dông dài, quên đi công việc chính của mình mà các thế hệ cha anh đã luôn luôn tâm niệm : sống và tu dưỡng nhân cách.
Không thể tin nổi một học sinh cấp 3 có thể đọc vanh vách tiểu sử họ hàng gốc rễ cua một diễn viên nổi tiếng mà lại không nhớ nổi ngày sinh của Bác Hồ.
Đi sâu vào vấn nạn học đường, chúng ta sẽ không phải chỉ bàn về những tệ nạn đang diễn ra đầy rẫy, tôi muốn nói đến tai nạn giao thông, tiêu cực thi cử và việc sử dụng các chất kích thích. Vấn đề chính chính là sự tha hoá về tư tưởng, bào mòn về ý chí, bê tha về mặt tinh thần :Hãy so sánh giữa một thế hệ học sinh, chỉ vào khoảng 20 năm trước, một thế hệ đã từng thiếu thốn về nhiều mặt, không có internet, không có cinesma, không có café, thậm chí cả truyền hình. Nhưng cuộc sống vẫn tiếp tục: tuổi trẻ vẫn nồng nhiệt với khát vọng yêu thương và dâng hiến. Thì chỉ 2,3 thế hệ sau đó, ngày nay, đi kèm với sự thừa mứa về vật chất, người học sinh Việt nam đang mất dần những đức tính tốt, các vấn nạn học đường tăng vọt, tư tưởng và đạo đức của một phần không nhở học sinh đang là những cái gai nhức nhối. Vấn đề không phải là chỉ của một thời.
Không nên đổ hoàn toàn lỗi lầm cho sự phát triển chóng mặt của nền kinh tế thị trường. Bên châu Âu người ta phát triển hơn mình, họ giàu hơn, văn minh hơn, con người họ sống thoáng hơn, nhưng là cái thoáng trong khuôn khổ, không phải cứ thoáng là thoáng…vô tổ chức. Người Việt Nam rõ ràng là còn vô vàn nhược điểm, bên cạnh những đức tính mà lịch sử đã ghi nhận. Người ta sinh ra không ai xấu, nhưng trong một xã hội tha hoá và trì trệ, con người khi trưởng thành cũng sẽ dần tha hoá và trì trệ theo (đã có những gia đình mà cha mẹ dạy con cái đánh bài, hút thuốc !), như cái cây xanh trồng trong một thau nước đục. Xã hội, dù văn minh đến mấy, vẫn phải nhận gia đình làm nền tảng. Nhiều tế bào đau bệnh, cơ thể sẽ ốm yếu, nhiều gia đình yếu kém, xã hội sẽ suy đồi..
Rõ ràng chỉ trong một thơì gian rất ngắn, với những cố gắng khắc phục của toàn thể xã hội, số các tệ nạn học đường không những giảm đi mà còn tăng vọt. Có lẽ cần thêm một điều gì khác. Một điều gì đó phải xuất phát từ chính những đối tượng nảy sinh tiêu cực: học sinh. Mỗi người học sinh hãy xác định rõ mục tiêu của mình. Trên con đường thành công sẽ vĩnh viễn không có dấu chân của người hèn nhát, chân trời rất đẹp những không cố đi thì sẽ mãi chỉ dậm chân ở cuối con đường. Dường như mỗi người học sinh hôm nay, bên cạnh một số không nhỏ những học sinh thực sự có ý chí, phần nhiều đều sợ: sợ khó, sợ khổ, sợ thay đổi, sợ bị chê bai. Những nỗi sợ sẽ ăn mòn ước mơ, như một đoàn tàu tuột xích. kết cục, sẽ chỉ còn là một đống phế thải không biết vứt đi đâu.
Hãy đừng để mình trở thành gánh nặng !
Xã hội là một nơi đầy cám dỗ. Đức Phật khi tu luyện dưới chân gốc đồ đề đã phải trải qua thử thách và chiến thắng tất cả các nhục dục trần gian. Con đường đến với thành công sẽ chỉ được đo bằng ý chí và quyết tâm có lý tưởng. Sẽ có những căn nhà, những chiếc giường êm ấm, nhưng một khi đã đặt lưng xuống, thiếp đi, là không bao giờ còn trở dậy được. Lúc tỉnh lại, nhìn về xa thì cơ hội lên đường lại đã vuột mất rồi.
Nhưng cũng đừng đổ toàn bộ gánh nặng lên vai người học sinh. Hãy nhớ, loài người là một cộng đồng, chứ không phải từng cá nhân riêng lẻ, rời rạc. Một con người dầu giỏi dầu kém, nếu đặt một mình, cũng thành bất lực. Những vấn đề đặt ra trước mắt, là cần sự chung tay của cả cộng đồng. Bởi vì chỉ có hành động, chứ không phải lời nói (dù là lời chỉ trích) mới là động lực để đưa một xã hội phát triển đi lên.
Dân ta dạy
Một cây làm chẳng nên non
Ba cây chụm lại nên hòn núi cao
Cần biết bao nhiêu sự quan tâm động viên từ những bậc cha mẹ, thầy cô, từ những con người trong xã hội, những gì mà ngày nay còn thiếu. hãy đừng chỉ biết trách cứ. hãy nhìn thẳng vào sự việc; Chúng ta đang thiếu gì, và chúng ta thực sự cần gì..
Con đường trước mắt dù lắm chông gai, nhưng nếu cùng nhau bước tới, chúng ta sẽ đi tới cái đích cuối cùng. Đừng để cho những cám dỗ thực dụng làm mờ mắt. lối sống vật chất, hưởng thụ, hơn mọi thứ, bây giờ sẽ giết chết toàn bộ những đức tính tốt đã được ghi nhận của người học sinh Việt nam.
Một ngươì bạn ở nước ngoài nói với tôi; Người học sinh Việt Nam thông minh, chịu khó…Hãy đừng để những cái nhìn thiện cảm đó trở thành sai lầm, đừng làm bạn bè thất vọng. Những gì cha anh đã làm được, đừng để mất đi. Khó, những không phải là không làm được.
Xã hội phát triển, đó là một tín hiệu rất đáng mừng. Nhưng đừng để cái đáng mừng đó lại trở thành nơi ươm mầm, dung dưỡng cho những tật xấu. Cùng với những gì họ đã làm được trong quá khứ, hiện tại và có thể là cả tương lai, tôi tin tưởng người Việt nam đủ can đảm để loại trừ đi những gì không tốt, những gì cần khắc phục, để xứng đáng công dân của một xã hội văn minh, trưởng thành trong một đất nước có giáo dục và truyền thống tốt, và sẽ xây dựng nó trở nên tươi đẹp hơn nữa.