Môn thi: Ngữ văn 9
Thời gian làm bài: 150 phút (không kể thời gian giao đề)
PHẦN I: Đọc - hiểu (4.0 điểm)
Đọc phần trích sau rồi thực hiên yêu cầu bên dưới:
Vào một đêm Giáng sinh, một thiếu phụ mang thai lần bước đến nhà một người bạn nhờ giúp đỡ. Con đường ngắn dẫn đến nhà người bạn có một con mương sâu với cây cầu bắc ngang. Người thiếu phụ trẻ bỗng trượt chân..., cơn đau đẻ quặn lên trong chị... Chị bò phía bên dưới cầu.
... Chị đã sinh ra một bé trai. Không có gì ngoài những chiếc áo bông dày đang mặc, chị lần lợt gỡ bỏ áo quần và quấn quanh mình đứa con bé xíu.
Sáng hôm sau, một người phụ nữ lái xe đến gần chiếc cầu, xe bỗng chết máy. Bước ra khỏi xe và băng qua cầu, bà nghe một tiếng khóc yếu ớt bên dưới. Bà chui xuống cầu để tìm. Nơi đó bà nhìn thấy một đứa bé nhỏ xíu, đói lả nhưng vẫn còn ấm, còn người mẹ đã chết cóng.
Bà đem đứa bé về và nuôi dưỡng. Khi lớn lên cậu bé thường hay đòi mẹ nuôi kể lại câu chuyện đã tìm thấy mình. Vào một ngày lễ Giáng sinh, đó là sinh nhật lần thứ mười hai, cậu bé nhờ mẹ nuôi đưa đến mộ người mẹ tội nghiệp. Khi đến nơi, cậu bảo mẹ nuôi đợi ở xa trong lúc cầu nguyện. Cậu bé đứng cạnh ngôi mộ, cúi đầu và khóc. Thế rồi cậu bắt đầu cởi quần áo... và đặt lên mộ mẹ mình.
"Chắc là cậu sẽ không cởi bỏ tất cả. -bà mẹ nuôi nghĩ. - Cậu sẽ lạnh cóng!". Song cậu bé đã tháo bỏ tất cả và đứng run rẩy. bà mẹ nuôi đến bên cạnh và bảo cậu bé mặc đồ trở lại. Bà nghe cậu bé gọi người mẹ mà cậu chưa bao giờ biết: "Mẹ đã lạnh hơn con lúc này, phải không mẹ?". Và cậu bé òa khóc.
(Tư liệu Ngữ văn 8, NXB Giáo dục, 2004, tr 68,69)
a. Xác định phương thức biểu đạt được sử dụng trong phần trích trên. (0.5 điểm)
b. Theo em, nhân vật cậu bé cởi bỏ hết quần áo đặt lên mộ mẹ mình để làm gì? (0.5 điểm)
c. Việc gỡ bỏ áo quần và quấn quanh mình đứa con bé xíu của nhân vật người thiếu phụ và việc cởi quần áo... và đặt lên mộ mẹ mình của nhân vật cậu bé vì sao lại được xem là những việc làm rất cảm động? (1.0 điểm)
d. Từ nội dung của phần trích, em rút ra được bài học gì trong cuộc sống? (2.0 điểm)
PHẦN II: Làm văn (16.0 điểm)
Câu 1. (4.0 điểm)
Sau đó anh lấy vỏ đạn hai mươi li của Mĩ, đập mỏng làm thành một cây cưa nhỏ, cưa khúc ngà thành từng miếng nhỏ. Những lúc rỗi, anh cưa từng chiếc răng lược, thận trọng, tỉ mỉ và cố công như người thợ bạc. Chẳng hiểu sao tôi thích ngồi nhìn anh làm và cảm thấy vui vui khi thấy bụi ngà rơi mỗi lúc một nhiều. Một ngày, anh cưa được một vài răng. Không bao lâu sau, cây lược được hoàn thành. Cây lược dài độ hơn một tấc, bề ngang độ ba phân rưỡi, cây lược cho con gái, cây lược dùng để chải mái tóc dài, cây lược chỉ có một hàng răng thưa. Trên sống lưng lược có khắc một hàng chữ nhỏ mà anh đã gò lưng, tẩn mẩn khắc từng nét: "Yêu nhớ tặng Thu con của ba". Cây lược ngà ấy chưa chải được mái tóc của con, nhưng nó như gỡ rối được phần nào tâm trạng của anh. Những đêm nhớ con, anh ít nhớ đến nỗi hối hận đánh con, nhớ con, anh lấy cây lược ra ngắm nghía rồi mài lên tóc cho cây lược thêm bóng, thêm mượt. Có cây lược, anh càng mong gặp lại con.
(Trích Chiếc lược ngà, Nguyễn Quang Sáng, Ngữ văn 9, tập 1, NXB Giáo dục, 2005, tr 200)
Viết đoạn văn khoảng 20 dòng trình bày cảm nhận của em về tấm lòng của nhân vật anh Sáu đối với con.
Câu 2. (12.0 điểm)
Bàn về thơ, có ý kiến cho rằng: Thơ không chỉ đưa ru mà còn thức tỉnh.
Em hiểu ý kiến trên như thế nào? Bằng sự hiểu biết của em về bài thơ Ánh trăng (Nguyễn Duy), hãy làm sáng tỏ. Từ giá trị thức tỉnh được gợi lên trong bài thơ, em có suy nghĩ gì về lẽ sống của mỗi người.
---------------------------------------------------Hết-------------------------------------------------------
Họ tên thí sinh:.................................................................SBD:......................................