Kỹ năng tóm tắt tác phẩm văn xuôi dành cho thí sinh thi THPT Quốc gia

Để hiểu sâu được các tác phẩm văn xuôi và lấy dẫn chứng một cách thuyết phục thì các bạn học sinh cần biết cách tóm tắt cốt truyện và nội dung chính của tác phẩm.
​
Nếu ở chương trình lớp 12 học kỳ 1 chỉ toàn tác phẩm thơ thì sang đến học kỳ 2 hầu hết là các tác phẩm văn xuôi. Mục đích của các tác phẩm này ngoài việc đánh giá lại giá trị nội dung, số phận nhân vật, từng tình huống truyện còn giúp học sinh hiểu rõ hơn về giá trị nghệ thuật của các tác phẩm.

Có một nguyên tắc bất thành văn mà các học sinh cần lưu ý đó là phải nắm được cốt truyện và tình huống truyện, đồng thời thuộc một số dẫn chứng để tạo sự logic trong quá trình làm bài.
Theo kinh nghiệm của nhiều giáo viên, việc tóm tắt tác phẩm tùy thuộc vào từng bài, ở một số tác phẩm của chương trình lớp 12 như Vợ nhặt, Chiếc thuyền ngoài xa, Rừng Xà nu... việc tóm tắt tác phẩm sẽ căn cứ theo các biến cố của nhân vật và thiên về dạng trần thuật nhiều hơn.

Trong khi đó, một số tác phẩm chính luận như Tuyên ngôn độc lập lại không có cốt truyện và thiên về 3 phần (mở bài, Thân bài, Kết Bài) để học sinh có thể dễ dàng tóm lược những ý chính trong quá trình làm bài.

Thực tế có thể thấy, mỗi học sinh lại có những phương pháp tóm tắt truyện khác nhau, mặc dù nội dung tác phẩm chỉ có một nhưng điều đó không có nghĩa là chỉ có một cách tóm tắt duy nhất bởi vì tùy thuộc vào cách tiếp cận tác phẩm của mỗi người.

Sự khác nhau này ở cách chọn sự kiện, cách diễn đạt và cách sắp xếp từng ý của từng học sinh, chính vì thế đáp án của những câu tóm tắt này, chỉ cần nêu bật được các ý chính là có thể đạt được điểm tối đa.

Việc tóm tắt tác phẩm văn học không chỉ dành cho người học nắm được các kiến thức cơ bản và tổng hợp mà còn giúp học sinh làm giàu thêm vốn kiến thức văn học.

Có nhiều lý do khi làm bài môn Ngữ Văn khiến học sinh đạt điểm kém như năng lực diễn đạt yếu, khả năng cảm thụ văn chương chưa tốt, còn có cả học sinh không có khả năng tóm tắt văn bản để nắm được nội dung chính. Tuy nhiên cũng có một số học sinh do nắm không vững yêu cầu đề bài nên thay vì việc phân tích tác phẩm lại sa đà vào kể lể, tóm tắt nội dung tác phẩm.

Vì thế cách tốt nhất khi trả bài viết, giáo viên nên chỉ rõ các lỗi sai để học sinh tránh không mắc phải trong kỳ thi THPT Quốc Gia sắp diễn ra