Vua Lê Thái Tông chết ở Lệ Chi Viên trong một lần đi duyệt binh về. Ai bị mọi người nói là hung thủ giết chết vua khi đó?

Tháng 7/1442, vua Lê Thái Tông đi duyệt binh ở thành Chí Linh (Hải Dương). Lúc ấy, đất nước đang thái bình, nhà vua đang ở tuổi thanh xuân sung sức, không ai nghĩ đó là chuyến tuần du cuối cùng của ông. 

Đại Việt sử ký toàn thư chép: "Ngày 27/7/1442, vua đi tuần về phía Đông, đến thành Chí Linh để thân duyệt quân đội. Nguyễn Trãi (lúc này đã nghỉ hưu và đang ở Côn Sơn, Hải Dương) mời vua về ngự ở chùa Côn Sơn. Đến 4/8/1442, vua về đến Lệ Chi Viên (tên nôm là Trại Vải) thì bỗng bị bạo bệnh rồi mất. 

Trước, vua thích vợ của Nguyễn Trãi, tên Nguyễn Thị Lộ. Thị Lộ đẹp người lại có tài văn chương. Vua gọi vào cung, cho làm Lễ Nghi học sĩ, ngày đêm hầu cận. Khi tuần du miền Đông về, qua Lệ Chi Viên, vua thức suốt đêm với Nguyễn Thị Lộ rồi mất. Các quan bí mật đưa linh cữu về. Ngày 6/8 thì đến kinh sư, vào đến cung là nửa đêm, lúc ấy mới phát tang. Ai cũng nói là Nguyễn Thị Lộ giết vua".

Về nguyên nhân cái chết của vua, sách Khâm định Việt sử thông giám cương mục chép: "Vua mắc chứng sốt rét. Thị Lộ vào hầu suốt đêm. Nhà vua mất. Trăm quan đều giấu kín việc này, lặng lẽ rước ngự giá về cung. Nửa đêm, vào đến cung mới phát tang. Người ta nói Thị Lộ giết vua, bèn bắt Thị Lộ".

Vì Nguyễn Thị Lộ bị nghi giết vua nên ngày 16/8/1442, có lệnh "giết quan Hành khiển là Nguyễn Trãi và vợ là Nguyễn Thị Lộ, bắt tội đến ba họ".

Câu hỏi Nguyễn Thị Lộ có thực sự giết vua gây tranh cãi. Nhiều nhà nghiên cứu sau này cho rằng nhằm củng cố vị thế của con trai (hoàng tử Lê Bang Cơ, sau là vua Lê Nhân Tông), một trong 5 bà vợ vua đã đổ oan cho Nguyễn Thị Lộ. Nhưng cũng có tác giả phủ nhận quan điểm này, cho rằng Lê Thái Tông chết đột ngột ở Lệ Chi Viên, Nguyễn Trãi chỉ là người không may mắn.

Nguyễn Khắc Thuần bàn trong Việt sử giai thoại: "Sau chiến tranh, hàng loạt anh hùng Lam Sơn bị tha hóa, lo vinh thân phì gia mà sao nhãng việc ích nước lợi dân, người đức độ như Nguyễn Trãi bỗng dưng trở thành cái gai khó chịu trước mắt họ. Nguyễn Trãi đã cáo quan xin về trí sĩ, lùi xa chốn kinh thành hỗn tạp mà nào có được sống yên… Vụ án Lệ Chi Viên là vết nhơ nhục nhã muôn đời vậy. Triều thần bấy giờ chém được Nguyễn Trãi, tru di được tam tộc của Nguyễn Trãi, có biết đâu tên tuổi của Nguyễn Trãi lại đời đời bất diệt với non sông".