+500k 
Tác giả - Tác phẩm: Mục đích của việc học - Ngữ văn lớp 9 Cánh diều
I. Tác giả văn bản Mục đích của việc học
- Nguyễn Cảnh Toàn sinh ngày 28 tháng 9 năm 1926 tại làng Nghiêm Thắng, tại xã Đông Sơn, huyện Đô Lương, tỉnh Nghệ An.
- Nguyễn Cảnh Toàn vào học ở Trường Quốc học Huế năm 1942 và tốt nghiệp tú tài Toán năm 1944. Đây là thời kỳ có các giáo sư người Pháp giảng dạy nên ông đã hấp thu được một số kiến thức tiến bộ của phương Tây.
- Cuối năm 1946, trong kỳ thi toán học đại cương, Nguyễn Cảnh Toàn đã tham dự và đỗ thủ khoa. Năm 1947, trong thời gian kháng chiến, Sở Giáo dục Khu 4 triệu tập ông về dạy toán cho Trường Trung học chuyên khoa Huỳnh Thúc Kháng.
- Năm 1951, ông được Bộ Giáo dục Việt Nam điều lên dạy đại học ở Khu học xá Trung ương, đặt tại Nam Ninh (Trung Quốc).
- Năm 1954, Nguyễn Cảnh Toàn giảng dạy toán tại trường Đại học Khoa học Hà Nội.
- Năm 1957, ông nằm trong số chín cán bộ giảng dạy đại học đầu tiên sang Liên Xô làm thực tập sinh. Năm 1958, ông bảo vệ thành công luận án Phó tiến sĩ (nay gọi là tiến sĩ) tại Đại học Lomonosov.
- Trở về Việt Nam năm 1959, ông giảng dạy tại khoa Toán và tự nghiên cứu đề tài khoa học về hình học.
- Sau khi bảo vệ luận án tiến sĩ khoa học về hình học, ông tiếp tục giảng dạy tại khoa Toán Đại học sư phạm Hà Nội và đảm nhiệm các chức vụ: chủ nhiệm bộ môn hình học, chủ nhiệm khoa toán, hiệu trưởng trường Đại học Sư phạm Hà Nội (1967 – 1975), Thứ trưởng Bộ Giáo dục, nay là Bộ Giáo dục và Đào tạo (1976 – 1989).
- Năm 1994, ông nghỉ hưu. Cho đến năm 2006, ông vẫn tiếp tục nghiên cứu và giảng dạy bộ môn toán.
- Ông mất ngày 8 tháng 2 năm 2017 tại Hà Nội.
II. Tìm hiểu văn bản Mục đích của việc học
1. Thể loại
- Tác phẩm Mục đích của việc học thuộc thể loại: văn bản nghị luận
2. Xuất xứ
- In trong Học và dạy cách học, Nguyễn Cảnh Toàn (chủ biên), Nguyễn Kỳ, Lê Khánh Bằng, Vũ Văn Tảo, NXB Đại học Sư phạm, Hà Nội, 2004.
3. Phương thức biểu đạt
- Phương thức biểu đạt: nghị luận
4. Bố cục đoạn trích
- Phần 1 (từ “bước vào thế kỉ” đến … “học để làm người”): giới thiệu vấn đề.
- Phần 2 (tiếp theo đến … “văn hóa cơ bản”): học để hiểu.
- Phần 3 (tiếp theo đến … “xã hội học tập): học để làm.
- Phần 4 (tiếp theo đến … “làm người”): học để hợp tác, cùng chung sống.
- Phần 5 (đoạn còn lại): học để làm người.
5. Giá trị nội dung
- Văn bản Mục đích của học đã nhấn mạnh trong tâm mục đích của việc học: học để hiểu, học để làm, học để hợp tác cùng chung sống, học để làm người. Qua đó, giúp người đọc hiểu được tầm quan trọng của việc học, việc học là diễn ra suốt đời.
6. Giá trị nghệ thuật
- Luận điểm rõ ràng, thuyết phục.
- Bố cục bài viết hợp lí, chặt chẽ, các ý được dấn dắt tự nhiên.
III. Tìm hiểu chi tiết văn bản Mục đích của việc học
1. Bối cảnh vấn đề
- Bối cảnh: xu thế toàn cầu hóa kinh tế thị trường, kinh tế tri thức và chuyển sang xã hội thông tin, xã hội học tập.
- Vấn đề nghị luận là việc học suốt đời có ý nghĩa then chốt để bước vào thế kỉ XXI.
2. Hệ thống luận điểm của văn bản
- Học để hiểu:
+ Là đi sâu nắm bắt bản chất; khai thác, phân tích; tư duy.
+ Là cách học khoa học, tự nghiên cứu, tạo cho mình năng lực tự học.
+ Mối quan hệ giữa học và hiểu.
- Học để làm:
+ Các quan điểm của Hồ Chí Minh, Kant, Piaget.
+ Cần có năng lực xử lí tình huống mới.
+ Mối quan hệ giữa học và làm.
- Học để hợp tác, cùng chung sống:
+ Cần hiểu bản thân và người khác
+ Ý nghĩa
+ Mối quan hệ giữa học và hợp tác
- Học để làm người:
+ Giải thích
+ Khám phá ra bản thân, vượt qua chính mình
+ Kết quả: tạo ra con người tự chủ, sáng tạo…
=>
- Hệ thống luận điểm mạch lạc, rõ ràng và được liên kết chặt chẽ với nhau.
- Các lí lẽ và dẫn chứng được trình bày theo kết cấu khá giống nhau ở mỗi luận điểm tạo sự logic, nhất quán.
- Bằng chứng đưa ra thuyết phục, xác đáng, tạo được niềm tin cho người đọc.
3. Ý nghĩa của văn bản
- Tác giả muốn khẳng định học phải có mục đích, phải hướng tới những giá trị cốt lõi.
- Điều đó rất đúng trong xã hội ngày nay khi con người có xu thế toàn cầu hóa.
IV. Các bài văn mẫu
Đề bài: Nghị luận xã hội về mục đích học tập của học sinh
Bài tham khảo 1
Học hành có tầm quan trọng rất lớn đối với cuộc đời mỗi con người. Người xưa đã nhắc nhở con cháu rằng: Nếu còn nhỏ mà không chịu học hành thì lớn lên sẽ chẳng làm được việc gì có ích. Trong thực tế ngày nay có rất nhiều người thành đạt trên con đường học tập xong cũng không có ít những người thất bại bởi do mục đích học tập khác nhau.
Nói đến học tập là nói đến trí thức, năng lực suy nghĩ mà con người muốn tiếp thu tri thức được lưu truyền từ đời này qua đời khác, chính vì vậy việc học là vô cùng cần thiết với mọi người.
Vậy học như thế nào là học có mục đích? Là học để phục vụ mọi công việc đạt kết quả cao, nói một cách đơn thuần làm việc theo kinh nghiệm sản xuất thì công việc tiến triển chậm chất lượng không tốt chỉ phù hợp với công việc đơn giản, phù hợp với thời kỳ khoa học kỹ thuật chưa phát triển. Ngày nay, khi khoa học kỹ thuật phát triển cần phải có tri thức thực sự, có nghĩa là có mục đích học tập chính đáng thì ta mới có thể đạt kết quả cao trong học tập, công việc và giúp ích cho đất nước. Mục đích học tập chân chính không chỉ tích lũy trí thức mà còn làm quá trình rèn luyện tư chất đạo đức của mỗi người.
Trong cuộc sống đã có rất nhiều tấm gương có mục đích học tập chân chính. Chúng ta không thể quên được thầy giáo Nguyễn Ngọc Ký – thầy không được tạo vật ưu ái tặng cho đôi bàn tay nhưng thầy không hề nản lòng trước những khó khăn của cuộc sống, thầy vẫn học bằng đôi bàn chân, vẫn tích lũy tri thức để rồi trở thành một thầy giáo giỏi giúp ích cho đất nước.
Vậy bản thân chúng ta cần học tập như thế nào để có mục đích sống? chúng ta cần phải học đều ở tất cả các môn, có ý thức tinh thần vươn lên trong học tập, tự bản thân vượt qua các kỳ thi để tiến tới phổ thông trung học, cao đẳng, đại học… tìm được một công việc tốt, làm việc có hiệu quả để trở thành một người thành đạt trong cuộc sống.
Trái với người có mục đích học tập chân chính là những người chây ì trong việc học tập, lợi dụng học tập để phục vụ cho lợi ích cá nhân: thăng quan tiến chức, những người như vậy sẽ chẳng làm được gì có ích, làm hại quốc gia, chúng ta cần loại bỏ những hạn chế đẩy mạnh ưu điểm để có kết quả tốt trong học tập tốt nhất.
Tóm lại để trở thành người thành công trong cuộc sống, trở thành người có tài, có đức chúng ta hãy xây dựng cho mình mục đích học tập chân chính. Như lời khuyên của Lê Nin: 'Học, học nữa, học mãi”, để đáp ứng nhu cầu bản thân cũng như của đất nước trong giai đoạn ngày nay.
Bài tham khảo 2
Nếu có người hỏi bạn rằng “Mục đích học tập của bạn là gì?” thì bạn sẽ trả lời như thế nào? Thực ra mục đích học tập của mỗi người tuy không giống nhau ở cái đích đến nhưng giống nhau ở quá trình. Mỗi người trong quá trình học tập và rèn luyện của mình đều có một mục đích chung và chia nhỏ thành nhiều mục đích riêng. Vậy mục đích học tập là gì?
Lê nin từng nói “Học, học nữa, học mãi” có ý nghĩa quan trọng đối với việc học, ông muốn nhấn mạnh đến sự học, rằng học không bao giờ là đủ, là thừa, học đến suốt cuộc đời chúng ta vẫn thấy có quá nhiều điều mà bản thân mình không biết.
Mục đích học tập chính là kết quả cuối cùng của quá trình học tập, khi bạn học thì bạn mong muốn nhận lại được gì từ việc học này. Đó chính là mục đích học tập
Học để biết cũng chính là một mục đích và là mục đích đầu tiên của mỗi người khi tiếp xúc với việc học. Những kiến thức về văn hóa, xã hội, kinh tế cơ bản, khái quát nhất là những điều mà mỗi người có thể nắm được sau khi học. Khi biết được kiến thức thì bạn sẽ tự tin khi mọi người hỏi về vấn đề đó.
Học để làm là mục đích sau khi đã biết được kiến thức. Học để làm người, làm việc, làm giàu cho gia đình và xã hội đều là những mục đích của quá trình học tập. Bạn sẽ nhận ra rằng mình có thể làm được gì, theo đuổi được gì từ khi thu nhận được những kiến thức trên ghế nhà trường và trong cuộc sống này.
Học để chung sống, để hòa đồng, để bắt nhịp được với cuộc sống đang xoay vần chuyển nhịp từng ngày. Bạn sẽ nhận ra nếu như không chịu khó học tập, tìm hiểu thì bạn sẽ trở thành người luôn đi phía sau, tụt hậu, bị lãng quên. Như vậy mục đích này sẽ khiến cho bạn có thêm động lực để học, để rèn luyện từng ngày.
Mục đích của học tập rất rộng, nếu bạn không biết được mục đích của sự học là gì thì bạn sẽ không thể tìm ra được phương pháp học tập đúng đắn và phù hợp nhất. Khi nhận ra đâu là mục đích chính thì bạn sẽ không phải loay hoay và tìm ra được định hướng cho tương lai.
Việc xác định mục đích học tập vô cùng quan trọng, nó giúp cho bạn không những có định hướng mà còn rút ngắn thời gian đi tìm câu trả lời học để làm gì. Thông thường những người biết xác định mục đích học tập là những người sẽ thành công sớm hơn.
Việc bạn học đại học, chọn một ngành học phù hợp với khả năng và với đam mê của mình chính là việc bạn đã biết xác định được mục đích sau này bạn sẽ làm được gì.
Bên cạnh đó, có không ích người không biết mình học làm gì, bởi họ đang “học cho người khác”, vì gia đình, vì khuôn khổ mà học theo ý người khác để rồi đánh mất đi nhiều điều quan trọng nhất.
Bởi vậy mục đích học tập rất quan trọng, bạn cần phải tìm cho mình một con đường riêng của việc học để theo đuổi giấc mơ của mình.
I. Tác giả văn bản Mục đích của việc học
- Nguyễn Cảnh Toàn sinh ngày 28 tháng 9 năm 1926 tại làng Nghiêm Thắng, tại xã Đông Sơn, huyện Đô Lương, tỉnh Nghệ An.
- Nguyễn Cảnh Toàn vào học ở Trường Quốc học Huế năm 1942 và tốt nghiệp tú tài Toán năm 1944. Đây là thời kỳ có các giáo sư người Pháp giảng dạy nên ông đã hấp thu được một số kiến thức tiến bộ của phương Tây.
- Cuối năm 1946, trong kỳ thi toán học đại cương, Nguyễn Cảnh Toàn đã tham dự và đỗ thủ khoa. Năm 1947, trong thời gian kháng chiến, Sở Giáo dục Khu 4 triệu tập ông về dạy toán cho Trường Trung học chuyên khoa Huỳnh Thúc Kháng.
- Năm 1951, ông được Bộ Giáo dục Việt Nam điều lên dạy đại học ở Khu học xá Trung ương, đặt tại Nam Ninh (Trung Quốc).
- Năm 1954, Nguyễn Cảnh Toàn giảng dạy toán tại trường Đại học Khoa học Hà Nội.
- Năm 1957, ông nằm trong số chín cán bộ giảng dạy đại học đầu tiên sang Liên Xô làm thực tập sinh. Năm 1958, ông bảo vệ thành công luận án Phó tiến sĩ (nay gọi là tiến sĩ) tại Đại học Lomonosov.
- Trở về Việt Nam năm 1959, ông giảng dạy tại khoa Toán và tự nghiên cứu đề tài khoa học về hình học.
- Sau khi bảo vệ luận án tiến sĩ khoa học về hình học, ông tiếp tục giảng dạy tại khoa Toán Đại học sư phạm Hà Nội và đảm nhiệm các chức vụ: chủ nhiệm bộ môn hình học, chủ nhiệm khoa toán, hiệu trưởng trường Đại học Sư phạm Hà Nội (1967 – 1975), Thứ trưởng Bộ Giáo dục, nay là Bộ Giáo dục và Đào tạo (1976 – 1989).
- Năm 1994, ông nghỉ hưu. Cho đến năm 2006, ông vẫn tiếp tục nghiên cứu và giảng dạy bộ môn toán.
- Ông mất ngày 8 tháng 2 năm 2017 tại Hà Nội.
II. Tìm hiểu văn bản Mục đích của việc học
1. Thể loại
- Tác phẩm Mục đích của việc học thuộc thể loại: văn bản nghị luận
2. Xuất xứ
- In trong Học và dạy cách học, Nguyễn Cảnh Toàn (chủ biên), Nguyễn Kỳ, Lê Khánh Bằng, Vũ Văn Tảo, NXB Đại học Sư phạm, Hà Nội, 2004.
3. Phương thức biểu đạt
- Phương thức biểu đạt: nghị luận
4. Bố cục đoạn trích
- Phần 1 (từ “bước vào thế kỉ” đến … “học để làm người”): giới thiệu vấn đề.
- Phần 2 (tiếp theo đến … “văn hóa cơ bản”): học để hiểu.
- Phần 3 (tiếp theo đến … “xã hội học tập): học để làm.
- Phần 4 (tiếp theo đến … “làm người”): học để hợp tác, cùng chung sống.
- Phần 5 (đoạn còn lại): học để làm người.
5. Giá trị nội dung
- Văn bản Mục đích của học đã nhấn mạnh trong tâm mục đích của việc học: học để hiểu, học để làm, học để hợp tác cùng chung sống, học để làm người. Qua đó, giúp người đọc hiểu được tầm quan trọng của việc học, việc học là diễn ra suốt đời.
6. Giá trị nghệ thuật
- Luận điểm rõ ràng, thuyết phục.
- Bố cục bài viết hợp lí, chặt chẽ, các ý được dấn dắt tự nhiên.
III. Tìm hiểu chi tiết văn bản Mục đích của việc học
1. Bối cảnh vấn đề
- Bối cảnh: xu thế toàn cầu hóa kinh tế thị trường, kinh tế tri thức và chuyển sang xã hội thông tin, xã hội học tập.
- Vấn đề nghị luận là việc học suốt đời có ý nghĩa then chốt để bước vào thế kỉ XXI.
2. Hệ thống luận điểm của văn bản
- Học để hiểu:
+ Là đi sâu nắm bắt bản chất; khai thác, phân tích; tư duy.
+ Là cách học khoa học, tự nghiên cứu, tạo cho mình năng lực tự học.
+ Mối quan hệ giữa học và hiểu.
- Học để làm:
+ Các quan điểm của Hồ Chí Minh, Kant, Piaget.
+ Cần có năng lực xử lí tình huống mới.
+ Mối quan hệ giữa học và làm.
- Học để hợp tác, cùng chung sống:
+ Cần hiểu bản thân và người khác
+ Ý nghĩa
+ Mối quan hệ giữa học và hợp tác
- Học để làm người:
+ Giải thích
+ Khám phá ra bản thân, vượt qua chính mình
+ Kết quả: tạo ra con người tự chủ, sáng tạo…
=>
- Hệ thống luận điểm mạch lạc, rõ ràng và được liên kết chặt chẽ với nhau.
- Các lí lẽ và dẫn chứng được trình bày theo kết cấu khá giống nhau ở mỗi luận điểm tạo sự logic, nhất quán.
- Bằng chứng đưa ra thuyết phục, xác đáng, tạo được niềm tin cho người đọc.
3. Ý nghĩa của văn bản
- Tác giả muốn khẳng định học phải có mục đích, phải hướng tới những giá trị cốt lõi.
- Điều đó rất đúng trong xã hội ngày nay khi con người có xu thế toàn cầu hóa.
IV. Các bài văn mẫu
Đề bài: Nghị luận xã hội về mục đích học tập của học sinh
Bài tham khảo 1
Học hành có tầm quan trọng rất lớn đối với cuộc đời mỗi con người. Người xưa đã nhắc nhở con cháu rằng: Nếu còn nhỏ mà không chịu học hành thì lớn lên sẽ chẳng làm được việc gì có ích. Trong thực tế ngày nay có rất nhiều người thành đạt trên con đường học tập xong cũng không có ít những người thất bại bởi do mục đích học tập khác nhau.
Nói đến học tập là nói đến trí thức, năng lực suy nghĩ mà con người muốn tiếp thu tri thức được lưu truyền từ đời này qua đời khác, chính vì vậy việc học là vô cùng cần thiết với mọi người.
Vậy học như thế nào là học có mục đích? Là học để phục vụ mọi công việc đạt kết quả cao, nói một cách đơn thuần làm việc theo kinh nghiệm sản xuất thì công việc tiến triển chậm chất lượng không tốt chỉ phù hợp với công việc đơn giản, phù hợp với thời kỳ khoa học kỹ thuật chưa phát triển. Ngày nay, khi khoa học kỹ thuật phát triển cần phải có tri thức thực sự, có nghĩa là có mục đích học tập chính đáng thì ta mới có thể đạt kết quả cao trong học tập, công việc và giúp ích cho đất nước. Mục đích học tập chân chính không chỉ tích lũy trí thức mà còn làm quá trình rèn luyện tư chất đạo đức của mỗi người.
Trong cuộc sống đã có rất nhiều tấm gương có mục đích học tập chân chính. Chúng ta không thể quên được thầy giáo Nguyễn Ngọc Ký – thầy không được tạo vật ưu ái tặng cho đôi bàn tay nhưng thầy không hề nản lòng trước những khó khăn của cuộc sống, thầy vẫn học bằng đôi bàn chân, vẫn tích lũy tri thức để rồi trở thành một thầy giáo giỏi giúp ích cho đất nước.
Vậy bản thân chúng ta cần học tập như thế nào để có mục đích sống? chúng ta cần phải học đều ở tất cả các môn, có ý thức tinh thần vươn lên trong học tập, tự bản thân vượt qua các kỳ thi để tiến tới phổ thông trung học, cao đẳng, đại học… tìm được một công việc tốt, làm việc có hiệu quả để trở thành một người thành đạt trong cuộc sống.
Trái với người có mục đích học tập chân chính là những người chây ì trong việc học tập, lợi dụng học tập để phục vụ cho lợi ích cá nhân: thăng quan tiến chức, những người như vậy sẽ chẳng làm được gì có ích, làm hại quốc gia, chúng ta cần loại bỏ những hạn chế đẩy mạnh ưu điểm để có kết quả tốt trong học tập tốt nhất.
Tóm lại để trở thành người thành công trong cuộc sống, trở thành người có tài, có đức chúng ta hãy xây dựng cho mình mục đích học tập chân chính. Như lời khuyên của Lê Nin: 'Học, học nữa, học mãi”, để đáp ứng nhu cầu bản thân cũng như của đất nước trong giai đoạn ngày nay.
Bài tham khảo 2
Nếu có người hỏi bạn rằng “Mục đích học tập của bạn là gì?” thì bạn sẽ trả lời như thế nào? Thực ra mục đích học tập của mỗi người tuy không giống nhau ở cái đích đến nhưng giống nhau ở quá trình. Mỗi người trong quá trình học tập và rèn luyện của mình đều có một mục đích chung và chia nhỏ thành nhiều mục đích riêng. Vậy mục đích học tập là gì?
Lê nin từng nói “Học, học nữa, học mãi” có ý nghĩa quan trọng đối với việc học, ông muốn nhấn mạnh đến sự học, rằng học không bao giờ là đủ, là thừa, học đến suốt cuộc đời chúng ta vẫn thấy có quá nhiều điều mà bản thân mình không biết.
Mục đích học tập chính là kết quả cuối cùng của quá trình học tập, khi bạn học thì bạn mong muốn nhận lại được gì từ việc học này. Đó chính là mục đích học tập
Học để biết cũng chính là một mục đích và là mục đích đầu tiên của mỗi người khi tiếp xúc với việc học. Những kiến thức về văn hóa, xã hội, kinh tế cơ bản, khái quát nhất là những điều mà mỗi người có thể nắm được sau khi học. Khi biết được kiến thức thì bạn sẽ tự tin khi mọi người hỏi về vấn đề đó.
Học để làm là mục đích sau khi đã biết được kiến thức. Học để làm người, làm việc, làm giàu cho gia đình và xã hội đều là những mục đích của quá trình học tập. Bạn sẽ nhận ra rằng mình có thể làm được gì, theo đuổi được gì từ khi thu nhận được những kiến thức trên ghế nhà trường và trong cuộc sống này.
Học để chung sống, để hòa đồng, để bắt nhịp được với cuộc sống đang xoay vần chuyển nhịp từng ngày. Bạn sẽ nhận ra nếu như không chịu khó học tập, tìm hiểu thì bạn sẽ trở thành người luôn đi phía sau, tụt hậu, bị lãng quên. Như vậy mục đích này sẽ khiến cho bạn có thêm động lực để học, để rèn luyện từng ngày.
Mục đích của học tập rất rộng, nếu bạn không biết được mục đích của sự học là gì thì bạn sẽ không thể tìm ra được phương pháp học tập đúng đắn và phù hợp nhất. Khi nhận ra đâu là mục đích chính thì bạn sẽ không phải loay hoay và tìm ra được định hướng cho tương lai.
Việc xác định mục đích học tập vô cùng quan trọng, nó giúp cho bạn không những có định hướng mà còn rút ngắn thời gian đi tìm câu trả lời học để làm gì. Thông thường những người biết xác định mục đích học tập là những người sẽ thành công sớm hơn.
Việc bạn học đại học, chọn một ngành học phù hợp với khả năng và với đam mê của mình chính là việc bạn đã biết xác định được mục đích sau này bạn sẽ làm được gì.
Bên cạnh đó, có không ích người không biết mình học làm gì, bởi họ đang “học cho người khác”, vì gia đình, vì khuôn khổ mà học theo ý người khác để rồi đánh mất đi nhiều điều quan trọng nhất.
Bởi vậy mục đích học tập rất quan trọng, bạn cần phải tìm cho mình một con đường riêng của việc học để theo đuổi giấc mơ của mình.
Thưởng th.11.2024
Bảng xếp hạng
