Tác giả tác phẩm: Chân, tay, tai, mắt, miệng - Ngữ văn 7 Chân trời sáng tạo

Tác giả tác phẩm: Chân, tay, tai, mắt, miệng - Ngữ văn 7

- Tác giả dân gian

Truyện ngụ ngôn

- In trong tuyển tập văn học dân gian Việt Nam, tập III, truyện cười- truyện trạng cười- truyện ngụ ngôn

tự sự,biểu cảm

- Chân, tay, tai,mắt so bì với  lão miệng vì mình làm nhiều nhưng việc của lão chỉ biết ăn. Tất cả các bộ phận rủ nhau đình công không làm việc. Hậu quả là tất cả đều bị mệt mỏi,không thể dậy nổi vì không được nạp năng lượng

- Phần 1: Từ đầu….nói rồi cả bọn kéo nhau về : Các bộ phận rủ nhau bỏ việc

- Phần 2: Tiếp theo ….đành họp nhau để bàn : Hậu quả của không làm việc

- Phần 3: Còn lại: Tất cả các bộ phận làm việc trở lại

- Mỗi bộ phận đều có công việc riêng để nuôi sống cơ thể

- Tình huống truyện độc đáo

- Thành công trong xây dựng hình tượng các nhân vật

- Tất cả các bộ phận đều chung sống gắn bó với nhau thân thiết

- Nhưng bỗng chúng lại tỵ nạnh, so bì với nhau

+ Tất cả chúng cho rằng lão miệng không làm chỉ ngồi không ăn

+ Chúng rủ nhau tới nhà lão miệng để đình công

- Từ hôm đó các bộ phận không làm gì cả

- Hậu quả là

+ Cậu chân, cậu tay không còn muốn cất mình lên chạy nhảy , vui đùa như trước

+ Cô mắt thì đêm nào cũng lờ đờ

+ Bác tai lúc nào cũng cảm thấy xay lúa ở trong

+ Lão miệng nhợt nhạt cả hai môi, hàm răng thì khô như rang

+ Sau đó chúng hiểu ra được sự việc

+ Chúng ta nếu không làm cho lão Miệng có cái ăn thì sẽ bị tê liệt tất cả

+ Tất cả cùng nhau làm việc trở lại

- Trong cuộc sống có làm thì mới có cái để ăn

- Mọi vật sinh ra đều phải vận dộng, phải làm việc thì mới phát triển

- Mỗi người đều đóng một vai trò trong cuộc sống

+ Chúng ta không nên ỷ lại, so bì, tỵ nạnh nhau

Từ ngàn xưa, tổ tiên chúng ta đã truyền đạt câu:

“Một cây làm chẳng nên non

Ba cây chùm lại nên hòn núi cao”

Từ thời khắc ban đầu, cha ông ta đã vinh danh tinh thần đoàn kết đối với cộng đồng dân tộc. Nhận thức ấy được ghi chép thành những bài ca dao, tục ngữ để truyền đến con cháu thế hệ sau. Trong số những câu chuyện giáo dục sâu sắc, dưới dạng ngụ ngôn hài hước, truyện 'Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng' nổi bật.

Truyện thuật lại hành động dại dột của Chân, Tay, Tai, Mắt vì lòng ganh tị, ghen tỵ với Miệng, dẫn đến tình trạng không làm việc và để lão Miệng tự mình kiếm ăn. Hành động thiếu suy nghĩ đó khiến cho toàn bộ nhóm mệt mỏi, tan rã. Nhận ra sai lầm, tất cả hòa giải với lão Miệng. Mọi người quay lại làm việc, sống hòa thuận như trước kia.

Truyện muốn nhấn mạnh: trong xã hội, trong một tập thể, tất cả mọi người đều liên quan chặt chẽ với nhau. Không thể tách rời khỏi cộng đồng, chỉ có đoàn kết, yêu thương, gắn bó, nương tựa lẫn nhau mới tạo ra sức mạnh. Phân chia sẽ dẫn đến suy thoái và diệt vong. Do đó, mọi người cần hợp tác, tôn trọng đồng lòng và công sức của nhau.

Cấu trúc truyện ngắn gọn, bố cục rõ ràng, đầy đủ nhân vật, tình tiết, mâu thuẫn như một màn kịch nhỏ và tình huống xảy ra mâu thuẫn chính là cuộc trao đổi giữa Chân, Tay, Tai, Mắt về sự cống hiến và hưởng thụ.

Truyện kể rằng: Cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay, bác Tai và lão Miệng từ ngày xưa đã sống thân thiết với nhau. Bất ngờ một ngày, cô Mắt cho rằng lão Miệng luôn được hưởng những miếng ngon, miếng lành suốt năm mà không cần phải làm việc, trong khi mọi người lại cả ngày lao động mà không có gì. Ý kiến của cô Mắt nhanh chóng được cậu Chân, cậu Tay và bác Tai ủng hộ. Cả nhóm đến gặp lão Miệng và tuyên bố: 'Từ nay, chúng tôi sẽ không làm việc để nuôi ông nữa. Lâu nay, chúng tôi đã cực khổ vì ông đủ rồi.' Câu nói này chứa đựng sự bất bình mà mọi người đã chịu đựng suốt thời gian dài. Chẳng quan tâm đến lời giải thích của lão Miệng, nhóm quyết định không nghe và tẩy chay ông. Bác Tai, cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay đồng lòng nói: 'Không, không cần thảo luận thêm. Từ nay trở đi, ông phải tự lo lắng cho cuộc sống của mình. Chúng tôi sẽ không tham gia làm gì cả. Chúng tôi đã hiểu biết đủ về những điều ngon ngọt trong cuộc sống!.'

Nếu chỉ nhìn từ góc độ này, quan điểm của họ có vẻ đúng, bởi Mắt nhìn, Tai nghe, Tay làm và Chân đi để kiếm sống, trong khi Miệng chỉ ăn uống, hưởng thụ mà không cần mất công lao động. Nhóm phê phán và từ chối lão Miệng để ông hiểu rằng họ cần ông. Nhưng họ không biết rằng công việc của lão Miệng cũng có ý nghĩa của nó, giúp cả nhóm có sức khỏe và năng suất.

May mắn là trong nhóm, bác Tai sáng tỏ nguyên nhân của tình cảnh đau lòng đó và giải thích cho cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay: 'Chúng ta đã hiểu lầm, nếu không nuôi ông Miệng, chúng ta sẽ suy giảm. Miệng không đi làm, nhưng việc nhai cũng là một hình thức làm việc. Nếu không có ông, chúng ta sẽ mất đi sức khỏe. Hãy nói lại với ông Miệng chúng ta có điều gì không ạ?'

Trước lời giải thích đầy tình cảm của bác Tai, cả nhóm lắng nghe và theo bác Tai đi đến nhà ông Miệng. Sau bảy ngày không có thức ăn, ông Miệng đã rơi vào tình trạng yếu đuối: đôi môi khô cằn, hai hàm nhăn nhó, không có sự linh hoạt. Mọi người vội vàng chăm sóc ông Miệng. Còn cậu Chân, cậu Tay đi tìm thức ăn cho ông Miệng. Ông Miệng ăn uống hồi phục, và kỳ diệu, Bác Tai, Mắt, Tay, Chân cũng cảm thấy nhẹ nhõm và hạnh phúc như trước đây.

Kết thúc câu chuyện, bác Tai, cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay, ông Miệng sống hòa thuận, mỗi người đảm nhận một công việc không ai ganh đua ai. Từ câu chuyện này, chúng ta có thể rút ra bài học quan trọng.

Trong xã hội, mỗi người có một tri thức, trình độ, công việc khác nhau, không nên so sánh, ganh đua. Thay vào đó, chúng ta cần đoàn kết, tôn trọng lẫn nhau. Sống trong một cộng đồng, chúng ta không thể sống cô lập. Phải biết yêu thương, hỗ trợ, và phát triển cùng nhau. Mỗi người vì mọi người, mọi người vì mỗi người.

Từ thời xa xưa, tổ tiên chúng ta đã thấu hiểu đúng về vai trò của đoàn kết và mối quan hệ chặt chẽ giữa cá nhân với cộng đồng. Kiến thức đó được ghi chép trong tục ngữ, ca dao và truyện cổ dân gian, đặc biệt trong truyện ngụ ngôn hấp dẫn như Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng.

Truyện kể về những hành động dại dột của Chân, Tay, Tai, Mắt khi ganh tị với Miệng, dẫn đến quyết định dừng việc làm, để lão Miệng tự lo kiếm miếng ăn. Hậu quả là tình trạng mệt mỏi và rã rời. Nhận ra sai lầm, họ đều quay về để làm việc và hòa giải với Miệng. Cuộc sống hòa thuận lại trở về như xưa.

Trong truyện, nhân vật được nhân hoá từ các bộ phận cơ thể con người, thể hiện thông điệp: Trong xã hội, tất cả mọi người liên kết chặt chẽ. Không ai tồn tại độc lập, chỉ có đoàn kết và tôn trọng công sức của nhau mới tạo nên sức mạnh. Phân chia và chia rẽ sẽ dẫn đến suy thoái. Mọi người cần hợp tác và tôn trọng nhau.

Cốt truyện gọn gàng, bố cục rõ ràng, với các nhân vật, tình tiết, mâu thuẫn tạo nên một màn kịch nhỏ. Mâu thuẫn chính là cuộc trao đổi giữa Chân, Tay, Tai, Mắt về sự cống hiến và hưởng thụ. Câu chuyện tốt bụng nêu lên rằng: Mọi người đều cần nhau và mỗi bộ phận đều quan trọng. Sự yếu kém của một bộ phận sẽ ảnh hưởng xấu đến toàn bộ cơ thể.

Chân, Tay, Tai, Mắt và Miệng có mối quan hệ mật thiết. Mỗi bộ phận đóng góp vào sự sống của con người. Họ không thể tách rời. Suy nghĩ nông nổi và thiếu suy nghĩ của Chân, Tay, Tai, Mắt đã gặp hậu quả. Họ ngừng làm việc, nhưng cuối cùng nhận ra giá trị của công việc của Miệng. Bài học từ truyện là quý báu: Mỗi người vì mọi người, mọi người vì mỗi người. Cần đoàn kết và cống hiến để xây dựng xã hội ngày càng tốt đẹp.

Truyện ngụ ngôn này là lời nhắc nhở hữu ích về mối quan hệ trong xã hội. Sự đoàn kết và tôn trọng công sức của mọi người là chìa khóa để xây dựng cộng đồng mạnh mẽ và hài hòa.

May mắn, bác Tai trong câu chuyện đã hiểu ra nguyên nhân và giải thích cho cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay. Mọi người quay về giúp Miệng, và cuộc sống trở nên trấn an. Sự hiểu biết đưa ra giải pháp và cứu vãn tình hình khẩn cấp, làm cho mọi người nhận ra giá trị quan trọng của mỗi bộ phận trong hệ thống cơ thể con người.

Kết thúc câu chuyện là hình ảnh hòa thuận giữa Miệng, bác Tai, cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay, mỗi người đảm nhận một nhiệm vụ. Không ai tị nạnh ai, mọi người sống hòa mình, thấu hiểu rằng mỗi bộ phận đều quan trọng và đóng góp vào sự sống của cả xã hội. Sự đoàn kết và hỗ trợ lẫn nhau là chìa khóa cho một cuộc sống hạnh phúc và bền vững.

Cuối cùng, truyện ngụ ngôn này là một lời nhắc nhở sâu sắc về tầm quan trọng của mối quan hệ trong xã hội. Bằng cách làm việc cùng nhau và tôn trọng lẫn nhau, chúng ta có thể xây dựng một cộng đồng mạnh mẽ và thịnh vượng.