Tác giả tác phẩm: Ngàn sao làm việc - Ngữ văn 7 Kết nối tri thức

Tác giả tác phẩm: Ngàn sao làm việc - Ngữ văn 7

 - Võ Quảng (1920-2007)

- Quê quán: Quảng Nam

- Phong cách nghệ thuật: Dành trọn tình yêu, niềm tin và tâm huyết cho trẻ em. Thơ của giản dị, trong sáng gợi liên tưởng, bất ngờ độc đáo

- Tác phẩm chính: Nắng sớm (1965), Anh đom đóm (1970), Quê nội (1974)

- Năm 2007, ông được trao tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật

Bóng chiều toả ra nhanh
Trên các bờ bụi rậm
Đồng quê đang xanh thẫm
Bỗng chốc trở tối mò

Trâu tôi đã ăn no
Bước giữa trời yên tĩnh
Trâu tôi đi đùng đỉnh
Như bước giữa ngàn sao

Sông Ngân hà nao nao
Chảy giữa trời lồng lộng
Sao Thần Nông toả rộng
Một chiếc vó bằng vàng
Đón những sao dọc ngang
Như tôm cua bơi lội

Phía đông nam rời rợi
Ai đặt một chiếc nơm
Rờ rỡ ngôi sao Hôm
Như đuốc đèn soi cá

Bên trời đang rộn rã
Cả nhóm Đại Hùng tinh
Buông gàu bên sông Ngân
Suốt đêm lo tát nước…

Ngàn sao vui làm việc
Mải đến lúc hừng đông
Phe phẩy chiếc quạt hồng
Báo ngày lên, về nghỉ

Thơ bốn chữ

- Trích trong tập thơ Anh đom đóm, NXB Kim Đồng, 1970

Miêu tả

Nhan đề “Ngàn sao làm việc” góp phần giúp chúng ta thấy được một bầu trời hàng ngàn vì sao đẹp lộng lẫy về đêm. Dải Ngân Hà “chảy giữa trời lồng lộng” như một dòng sông lấp lánh những ánh sao.

Sao Thần Nông tỏa rộng “chiếc vó bằng vàng” để đón những vì tinh tú như hàng ngàn con tôm cua đang bơi lội trong dòng sông. Bên kia phía đông nam là ngôi sao Hôm đang tỏa sáng, chiếu rọi vào dòng sông Ngân Hà như một chiếc đuốc đèn được dùng để soi cá. Nhóm Đại Hùng tinh biết buông gàu chăm chỉ suốt đêm lo tát nước.

5. Bố cục tác phẩm Ngàn sao làm việc

- Phần 1:2 khổ thơ đầu: cảnh vật làng quê chuyển từ chiều sang tối

- Phần 2: 4 khổ thơ cuối miêu tả về vì sao trên trời

Miêu tả khung cảnh bầu trời về đêm lấp lánh muôn ngàn vì sao tuyệt đẹp

- Nghệ thuật tả cảnh vô cùng sống động, độc đáo

- Hình ảnh giàu tính chất liên tưởng

- Bút pháp so sánh đọc đáo

- Ngôn ngữ giàu hình ảnh

- Giọng điệu hồn nhiên, trong sáng

- Tác phẩm miêu tả bức tranh làng quê buổi chiều tối, vẻ đẹp yên tỉnh chỉ có các vì sao ngày đêm đang làm việc lặng lẽ

- Thời gian vào lúc chiều tối

+ Bóng chiều tỏa ra nhanh …. Bỗng chốc tối mò

- Không gian: làng quê

- Bức tranh làng quê khi chiều tà không gian thật bình yên, và đẹp

- Mọi thứ đều thay đổi theo thời gian từ chiều sang tối

+ Màu xanh thẫm của đồng quê, bỗng chốc trở nên tối mò

+ Con trâu được ăn no , bước đi giữa bầu trời muôn ngàn vì sao

→ Tất cả cảnh vật tạo nên một khung cảnh tuyệt đẹp về một vùng quê bình dị, yên tĩnh lúc màn đêm đang buông xuống

- Tác giả sử dụng bút pháp so sánh để miêu tả về dải Ngân Hà, và các chùm sao Đại Hùng , Thần Nông, sao Hôm.

+ Sông Ngân Hà đang chảy giữa trời

+ Sao Thần Nông trông như chiếc vó bằng vàng

+ Các vì sao so sánh với tôm cua đang lội

+ Ngôi sao Hôm giống đèn soi cá

+ Đại Hùng Tinh thành so sánh với gàu múc nước

→ Tất cả các vì sao bận rộn làm việc chăm chỉ  từ khi chiều tối đến khi bình minh lên mặt trời mọc bắt đầu ngày mới.Một vùng quê yên bình nhưng không bao giờ nghỉ ngơi
 

Thứ gần với con người nhất là thiên nhiên, và thứ đẹp đẽ nhất trong cuộc sống con người có lẽ cũng chính là thiên nhiên. Không chỉ bởi nó là thứ hiện diện xung quanh ta, mà nó cũng chứa nhiều thứ đẹp đẽ mà con người không bao giờ có thể tạo ra. Một minh chứng sống cho nhận định này chính là vẻ đẹp tráng lệ trong bài thơ Ngàn sao làm việc của tác giả Võ Quảng.

Đúng như cái tên của mình, Ngàn sao làm việc là một bức tranh bầu trời có ngàn vạn vì sao. Chúng đang chăm chỉ thực hiện công việc của mình, bởi vì mọc lên và tỏa sáng đẹp đẽ chính là một công việc, cũng là một nhiệm vụ quan trọng không thể thay thế được. Cảnh vật và vẻ đẹp rực rỡ ấy trở thành một điểm nhấn và trở nên khác biệt so với các tác phẩm cùng chủ đề khác. Một ngân hà rực cháy giữa khoảng không bao la, và người đốt lửa chính là từng ngôi sao trong thiên hà đó. Lao động và đoàn kết đã khiến chúng tạo nên một vẻ đẹp không tưởng.

Khung cảnh mở ra bức tranh là một ngày xế chiều nhẹ nhàng, sự đột ngột của buổi tối khiến cho người và vật dường như giật mình. Nhưng trước sự chuyển giao đó, ta vẫn có thể nhìn thấy khung cảnh xinh đẹp của ruộng vườn xanh ngắt, những bụi rậm bên đường. Cả đất trời không có bất cứ tiếng động nào, yên tĩnh lạ thường. Xuất hiện và phá tan sự tĩnh lặng ấy chính là hình ảnh chú trâu đã no cỏ, đang đủng đỉnh ra về trên đường làng. Nếu chú ý, ta có thể thấy hình ảnh con người xuất hiện ở đó. Trên lưng trâu, có lẽ cậu bé cũng đang nằm đủng đỉnh tận hưởng cái khoảnh khắc chuyển thời gian. Hình ảnh làng quê êm ả khiến cho người đọc thấy thoải mái, cũng cảm thán khi phát hiện ra hóa ra trời mau chuyển tối như vậy.

Ngay sau khi bóng tối vừa buông xuống, những ngôi sao đã dần bước vào trạng thái làm việc. Khung cảnh trời đêm bao la và bát ngát, những từ ngữ thể hiện sự rộng lớn như lồng lộng, nao nao, dọc ngang,... được tác giả sử dụng để miêu tả. Trời đêm dần trở thành một bức tranh 3D với những màu sắc khác nhau. Pháp nghệ thuật nhân hóa, so sánh được tác giả liên tiếp sử dụng trong những câu thơ tiếp theo. Đầu tiên là sao thần nông như chiếc vó vàng khổng lồ, những đốm sao nhỏ hơn như những loài tôm cua đang bơi lội vẫy vùng trên nền đó, chòm Đại Hùng tinh lại như gàu tát nước bên sông Ngân,... Tất cả những thứ tưởng chừng như bí ẩn khó giải thích lại được biến thành những sự vật gần gũi, làm việc chăm chỉ đến tận khi mặt trời bắt đầu thức dậy.

Tác giả sử dụng một loạt các biện pháp nghệ thuật như từ láy, phép so sánh, nghệ thuật đảo ngữ và nhân hóa để những ngôi sao trở thành một “người lao động” cần mẫn và chăm chỉ. Chắc chắn rằng nhờ đó, bức tranh xinh đẹp là bầu trời trở nên rực rỡ và sáng bừng, đáng nhớ trong lòng người đọc. Với thể thơ 5 chữ và ngôn từ giản dị, gần gũi, những hình ảnh gợi hình sẽ khiến cho những người đọc đều cảm thấy gần gũi và yêu thích.

Bài thơ Ngàn sao làm việc của tác giả Võ Quảng đã ghi dấu trong lòng người đọc và để lại nhiều ấn tượng. Chắc chắn rằng khung cảnh chiều tà, ban đêm và hửng sáng ấy sẽ khiến cho người đọc ghi nhớ và cực kì ấn tượng bởi cách hành văn độc đáo này. Không chỉ vậy, thông qua văn bản, tác giả còn truyền tới người đọc lời nhắn nhủ, lời nhắc về tình đoàn kết và sự chăm chỉ trong lao động sẽ tạo nên thành quả tuyệt vời.
 

Bài thơ “Ngàn sao làm việc” của Võ Quảng đã để lại cho tôi nhiều ấn tượng sâu sắc. Nhà thơ đã khắc họa khung cảnh bầu trời đẹp lộng lẫy khi về đêm. Những hình ảnh tưởng chừng như rất gần gũi lại được miêu tả sống động, chân thực. Dòng sông ngân hà biết chảy giữa trời lồng lộng, sao Thần Nông biết tỏa rộng chiếc vó lọng vàng, sao Hôm như một ngọn đuốc soi cá, nhóm Đại Hùng tinh biết buông gầu tát nước. Tác giả đã sử dụng biện pháp tu từ nhân hóa biến các sự vật trở nên có linh hồn, sức sống. Hình ảnh ngàn sao cùng làm việc, cùng chung sức đã làm nên vẻ đẹp huyền diệu của trời đêm. Qua đó, chúng ta nhận ra được bài học về giá trị của lao động và biết đoàn kết, yêu thương đã làm cho vạn vật trở nên đẹp đẽ, đáng yêu.