Tác giả tác phẩm: Bài thơ đường núi của Nguyễn Đình Thi - Ngữ văn 7 Kết nối tri thức

Tác giả tác phẩm: Bài thơ đường núi của Nguyễn Đình Thi - Ngữ văn 7

- Vũ Quần Phương (1940)

- Quê quán: Nam Định

- Ông là nhà thơ , nhà phê bình văn học

- Tác phẩm chính: Hoa trong cây (1977), Vầng trăng trong xe bò (1988),Vết thời gian (1996)…

Bài thơ như bức tranh chấm phá vài nét chiều rừng tiết kiệm cả nét lẫn màu ấy lại thấy lên lòng yêu đất đai thôn bản say đắm của người viết. Có chữ nào nói sự say đắm của lòng người đâu. Không nói nhưng ta nghe được trong nhịp điệu của câu thơ, trong cái nhìn ngất ngây với sương mây, rì rào với tiếng suối. Và đây hãy lắng nghe cả hình ảnh lẫn âm điệu câu thơ. Trong hình ảnh có tiếng reo vui lặng thầm:

Ôi những vạt ruộng vàng

Chiều nay rung rinh lúa ngả

Dải áo chàm bay múa

Tiếng ai hát trên nương

Ruộng lúa rinh chiều, dải áo chàm bay múa, và tiếng hát vang xa... Tác giả không reo thành lời, nhưng cảnh sắc reo trong mắt anh.

Âm điệu câu thơ là âm điệu của nội tâm, vần bị bỏ rơi. Chỗ nào tâm tình lắng lại thì âm điệu câu thơ lăng lại, chơi vơi, thanh nhẹ. Câu thơ 5 chữ hay 6 chữ không phải do vân điệu thể loại quy định mà do tâm tình tác giả. Thử lưu ý hai câu 6 xen giữa các câu thơ 5 chữ:

Bờ tre đang reo ánh lửa

Mái nhà sàn toả khỏi xanh

Đấy là là hình ảnh làm áo lòng tác giả nhất. Độ dài câu thơ có tác dụng như một ngưng đọng, sự lắng nghe từ trong kí ức người những ánh lửa bếp chiều, những tia khói xanh trên mái lá. Hai câu thơ kết dài tới 7 âm tiết như một sự ngân nga của tâm trí.

Cảnh trong bài thơ này chỉ được vẽ trong vài nét có tính cách gợi hơn là tả. Có khi hai ba cảnh trên các bình diện khác nhau hiện trong một câu thơ. Tốc độ chuyển cảnh rất nhanh. Người đọc không thấy mạch liền của cảnh nhưng lại có mạch liền của cảm xúc. Nội dung của bài thơ nằm cả ở bên ngoài các dòng chữ. Nếu tóm tắt bài thơ chỉ thấy một buổi chiều vùng núi, có lối mòn, có bản nhỏ, khói bếp, gió nội trăng lên, áo chàm, tiếng hát, cánh đồng,... cái làm chúng ta xúc động lại là cái từ trường cảm xúc thu hút, sắp xếp các hình ảnh đó với nhau. Ây là tình cảm yêu say đăm đồng đất núi rừng làng mạc nước non mình. Ây là ánh nhìn rọi vào đâu cũng thấy rung rinh, xao xuyên, bay múa, ca hát. Cái tài của Nguyễn Đình Thi ở bài thơ này là tạo được một luông không khí thân yêu trong trẻo run rây phủ lây phong cảnh. Phong cảnh bỗng mang vị tâm hồn của tác giả. Đường vắng mà lòng vui. Đi một mình mà lòng như ca hát.

Nghị luận văn học

Nghị luận

- Trích tác phẩm Thơ hay có lời có 1000 bài, Vân Long tuyển chọn

- Phần 1 từ đầu…trong mắt anh: B9ức tranh chiều rừng

- Phân 2 tiếp theo… ngân nga của tâm trí:Phân tích hình ảnh bếp chiều

- Phần 3 Còn lại: nêu lên nội dung thơ

- Tác phẩm là lời bình của tác giả về “Bài thơ đường núi của Nguyễn Đình Thi” phân tích bức tranh của chiều rừng, hình ảnh bếp chiều. Bên cạnh đó, thể hiện sự đồng cảm của tác giả với nhà thơ

- Tác phẩm  là lời bình của “Bài thơ đường núi của Nguyễn Đình Thi”

- Sử dụng phương pháp biểu đạt nghị luận văn học

- Dẫn chứng thuyết phục

- Luận điểm rõ ràng, lý lẽ chặt chẽ

- Tác giả cảm nhận được điểm hay, cái đẹp của bài thơ

+ Bài thơ như bức tranh chấm phá vài nét chiều rừng

+Không nói nhưng ta nghe nhịp điệu của bài thơ trong cách nhìn ngất ngây với sương mây, rì rào với tiếng suối

- Thấu hiểu được tâm tình mà nhà thơ muốn nhắn gửi

+ Tình cảm  yêu quê hương , núi rừng say đắm

+ Nếu   Tóm tắt tác phẩm tác phẩmbài thơ chỉ thấy một buổi chiều rừng núi, có lối mòn , có bản nhỏ, có khói bếp,gió nổi trăng lên , áo chàm, tiếng hát, cánh đồng,.. cái chúng ta xúc động là từ trường cảm xúc thu hút sắp xếp các hình ảnh đó với nhau

- Người thơ đặt mình vào tác giả để hiểu được những gì nhà thơ muốn nói

+ Đường vắng một mình mà lòng vui

+ Đi một mình mà lòng như ca hát

- Tác giả như muốn nói hết nỗi lòng của Nguyễn Đình Thi

- Ông cố gắng dùng những ngôn từ hay nhất để phân tích bài thơ

+ Cái từ trường cảm xúc thu hút, sắp xếp các hình ảnh

+ Tình cảm say đắm đồng đất, núi rừng làng mạc nước non mình

+ Ánh nhìn rơi vào đâu cũng thấy rung rinh, xao xuyến, bay múa, ca hát
 

Bài thơ như bức tranh chấm phá vài nét chiều rừng tiết kiệm cả nết lẫn máu ấy lại nổi rõ lên lòng yêu đất đai thôn bản say đắm của người viết. Có chữ nào nói sự say đắm của lòng người đâu. Không nói nhưng ta nghe được trong nhịp điệu của câu thơ, trong cái nhìn ngất ngây với sương mây, ri rào với tiếng suối. Và đây hãy lắng nghe cả hình ảnh lẫn âm điệu câu thơ. Trong hình ảnh có tiếng reo vui lặng thầm:

Ôi những vạt ruộng vàngChiều nay rung rinh húa ngãDải áo chàm bay múaTiếng ai hát trên nương

Ruộng lúa rung rinh chiều, dài áo trảm bay múa, và tiếng hát vang xa… Tác giả không reo thành lời, nhưng cảnh sắc reo trong mắt anh.

Âm điệu câu thơ là âm điệu của nội tâm, vẫn bị bỏ rơi. Chỗ nào tâm tỉnh lặng lại thì âm điệu câu thơ lắng lại, chơi vơi, thanh nhẹ. Câu thơ 5 chữ hay 6 chữ không phải đo vẫn điệu thể loại quy định mả do tâm tình tác giả. Thử lưu ý hai cầu 6 xen giữa các câu thơ 5 chữ:

Bờ tre đang reo ánh lửaMái nhà sàn toả khói xanh

Đây là hình ảnh làm ấm lòng tác giả nhất. Độ dài câu thơ có tác dụng như một sự ngưng đọng, sự lắng nghe từ trong kí ức người những ảnh. lửa bếp chiều, những tia khói xanh trên mái lá. Hai câu thơ kết đài tới 7 âm tiết như một sự ngân nga của tâm trí.

Cảnh trong bài thơ này chỉ được vẽ trong vài nét có tính cách gợi hơn tả. Có khi hai ba cảnh trên các bình diện khác nhau hiện trong một câu thơ. Tốc độ chuyển cảnh rất nhanh Người đọc không thấy mạch liền của cảnh nhưng lại có mạch liền của cảm xúc.

Nội dung của bài thơ nằm cả ở bên ngoài các dòng chữ. Nêu tóm tắt bài thơ chỉ thấy một buổi chiều vùng núi, có lỗi mòn, cổ bản nhỏ, khói bếp, gió nổi trống lên, ảo charm, tiếng hát, cánh đồng,…. cái làm chúng ta xúc động lại là cái từ trường cảm xúc thu hút, sắp xếp các hình ảnh đỏ với nhau.

Ấy là tình cảm yêu say đắm động đất núi rừng làng mạc nước non mình. Ấy là ánh nhìn rọi vào đâu cũng thấy rủng rỉnh, xao xuyến, bay múa, ca hát. Cái tài của Nguyễn Đình Thi ở bài thơ này là tạo được một luồng không khí thân yêu trong trẻo run rẩy phủ lấy phong cảnh. Phong cảnh bỗng mang vị tâm hồn của tác giả Đường vắng mà lòng vui. Đi một mình mà lòng như ca hát.