Ức cựu du ký Tiều quận Nguyên tham quân (Lý Bạch)

Ức cựu du ký Tiều quận Nguyên tham quân

Ức tích Lạc Dương Đổng Tao khâu,
Vị dư Thiên Tân kiều nam tạo tửu lâu.
Hoàng kim bạch bích mãi ca tiếu,
Nhất tuý luy nguyệt khinh vương hầu.
Hải nội hiền hào thanh vân khách,
Tựu trung dữ quân tâm mạc nghịch.
Hồi sơn chuyển hải bất tác nan,
Khuynh tình đảo ý vô sở tích.
Ngã hướng Hoài Nam phan quế chi,
Quân lưu Lạc bắc sầu mộng tư.
Bất nhẫn biệt,
Hoàn tương tuỳ.
Tương tuỳ điều điều phỏng tiên thành,
Tam thập lục khúc thuỷ hồi oanh.
Nhất khê sơ nhập thiên hoa minh,
Vạn hác độ tận tùng phong thanh.
Ngân an kim lạc đáo bình địa,
Hán Đông thái thú lai tương nghênh.
Tử Dương chi chân nhân,
Yêu ngã xuy ngọc sanh.
Xan Hà lâu thượng động tiên nhạc,
Tào nhiên uyển tự loan phượng minh.
Tụ trường quản thôi dục khinh cử,
Hán Đông thái thú tuý khởi vũ.
Thủ trì cẩm bào phú ngã thân,
Ngã tuý hoành miên chẩm kỳ cổ.
Đương diên ý khí lăng cửu tiêu,
Tinh ly vũ tán bất chung triêu,
Phân phi Sở quan sơn thuỷ diêu.
Dư ký hoàn sơn tầm cố sào,
Quân diệc quy gia độ Vị kiều.
Quân gia nghiêm quân dũng tì hổ,
Tác duẫn Tinh Châu át Nhung lũ.
Ngũ nguyệt tương hô độ Thái Hàng,
Thôi luân bất đạo dương trường khổ.
Hành lai bắc kinh tuế nguyệt thâm,
Cảm quân quý nghĩa khinh hoàng kâm.
Quỳnh bôi ỷ thực thanh ngọc án,
Sử ngã tuý bão vô quy tâm.
Thời thời xuất hướng thành tây khúc,
Tấn từ lưu thuỷ như bích ngọc.
Phù chu lộng thuỷ tiêu cổ minh,
Vi ba long lân ta thảo lục.
Hứng lai huề kĩ tứ kinh qua,
Kỳ nhược dương hoa tự tuyết hà!
Hồng trang dục tuý nghi tà nhật,
Bách xích thanh đàm tả thuý nga.
Thuý nga thiền quyên sơ nguyệt huy,
Mỹ nhân cánh xướng vũ la y.
Thanh phong xuy ca nhập không khứ,
Ca khúc tự nhiễu hành vân phi.
Thử thời hành lạc nan tái ngộ.
Tây du nhân hiến "Trường dương phú".
Bắc khuyết thanh vân bất khả kỳ,
Đông sơn bạch đầu hoàn quy khứ.
Vị kiều nam đầu nhất ngộ quân,
Tán đài chi bắc hựu ly quần.
Vấn dư biệt hận kim đa thiểu,
Lạc hoa xuân mộ tranh phân phân.
Ngôn diệc bất khả tận,
Tình diệc bất khả cập.
Hô nhi trường quỵ giam thử từ,
Ký quân thiên lý dao tương ức.

 

Dịch nghĩa

Nhớ xưa ở gò Đổng Tao, thành Lạc Dương,
Ông vì ta mở tiệc rượu tại quán bên cầu Thiên Tân.
Không tiếc vàng ngọc mua tiếng hát trận cười,
Khi say trói cả mặt trăng, xem nhẹ vương tôn hầu tước.
Trong tiệc, đám đồng liêu của ông đều hiền đức, hào hoa,
Nói chung không có gì trái ngược với ông.
Khi say dời non chuyển biển không khó,
Nghiêng tình đảo ý không tiếc gì cả.
Sau đó tôi đi Hoài Nam vin cành quế,
Ông ở lại phía bắc thành Lạc mộng mơ.
Không nỡ xa nhau,
Thì lại theo nhau.
Kỳ này theo nhau đi chơi xa, tới thành phố có tiên (đạo sĩ) ở,
Qua ba mươi sáu khúc sông quanh co.
Vào dòng suối đầu tiên thấy ngàn hoa tươi tốt,
Qua hết hàng vạn hang hốc thì nghe tiếng gió mát thổi qua hàng thông.
Trên lưng ngựa có yên bạc cương vàng tiến vào vùng đất bằng,
Quan thái thú Hán Đông ra nghênh đón.
Đạo sĩ Tử Dương,
Yêu cầu ta thổi sáo ngọc.
Trên lầu Xan Hà nổi nhạc tiên,
Cao thấp như loan kêu phượng gáy.
Tiếng sáo dài thổi như lay nhẹ được tay áo,
Quan thái thú Hán đông tỉnh rượu nổi hứng múa.
Tay ông cầm áo gấm đắp lên mình ta,
Ta ngủ say, xoay mình gối đầu lên đùi ông ấy.
Trong tiệc ý khí lên tới trời cao,
Sao lặn, mưa ngớt mà chưa hết buổi sáng,
Chia tay ở quan ải đất Sở, sông núi xa vời vợi.
Ta về núi xưa tìm tổ ấm cũ,
Ông về nhà bên kia cầu sông Vị.
Sau đó nhân nghiêm phụ của ông vũ dũng như gấu cọp,
Được bổ làm quan duẫn Tinh Châu để ngăn chặn rợ Nhung.
Đáp lời ông kêu gọi, tháng 5 ta vượt núi Thái Hàng,
Thúc ngựa lăn bánh không kêu than đường như ruột dê gian khổ.
Tới được phía bắc kinh thành ta lưu lại khá lâu,
Cảm ơn ông trọng nghĩa khinh tài.
Chén quỳnh, thức ăn ngon, bàn bằng ngọc xanh,
Khiến ta say thoải mái không còn muốn trở về.
Đôi khi ta lại đi thuyền chơi trên khúc sông phía tây thành,
Nước chảy qua đền các vua nhà Tấn trong như ngọc bích.
Trên du thuyền nổi có đánh trống thổi sáo nhộn nhịp,
Sóng nước nhỏ như vây rồng, cỏ gấu trên bờ xanh tốt.
Cao hứng mặc tình đem theo kĩ nữ,
Họ đẹp như hoa liễu, da trắng như tuyết.
Nắng chiều hợp với phấn hồng làm họ đẹp say đắm,
Nước sâu trăm thước phản chiếu hình người đẹp.
Trăng vừa lú sáng trong như gương mặt mỹ nhân,
Người đẹp trong vũ y bằng lụa nõn vừa ca vừa múa.
Gió mát đưa lời ca vào không gian,
Bài hát tự đi vòng quanh đám mây trôi...
Sau chuyến đi chơi này khó có thể gặp lại,
Nhân chuyến tây du ta đã trao ông bài "Trường dương phú".
Không thể hẹn gặp ở cửa bắc mây xanh này nữa,
Người đầu bạc trở về núi trời đông.
Lần đầu gặp ông phía nam cầu Vị,
Nay phía bắc đài Tán lại chia tay.
Ông hỏi ta sầu ly biệt hiện nay nhiều hay ít,
Trong lúc hoa cuối xuân rơi rụng ào ào.
Lời nói không thể tả hết,
Tình sầu khó mà theo kịp.
Kêu thẳng nhỏ quỳ dài bỏ những lời này vào phong thư,
Gửi tới ông nơi xa vạn dặm những lời nhớ nhau.

Bài này được làm năm 751 tại Duyện Châu, sau khi từ quan trong triều đình, ghi lại ba lần rong chơi cùng Nguyên tham quân, tức Nguyên Diễn 元演. Tiều quận nay trong huyện Bạc, tỉnh Hà Nam.