Ngọc hồ ngâm (Lý Bạch)

Ngọc hồ ngâm

Liệt sĩ kích ngọc hồ,
Tráng tâm tích mộ niên.
Tam bôi phất kiếm vũ thu nguyệt,
Hốt nhiên cao vịnh thế sái liên.
Phụng hoàng sơ há tử nê chiếu,
Yết đế xưng tràng đăng ngự diên.
Du dương cửu trùng vạn thừa chủ,
Hước lãng xích trì thanh toả hiền.
Triêu thiên sổ vãn phi long mã,
Sắc tứ san hô bạch ngọc tiên.
Thế nhân bất thức Đông Phương Sóc,
Đại ẩn Kim Môn thị trích tiên.
Tây Thi nghi tiếu phục nghi tần,
Sửu nữ hiệu chi đồ luỵ thân.
Quân vương tuy ái nga mi hảo,
Vô nại cung trung đố sát nhân.

 

Dịch nghĩa

Kẻ sĩ cương cường gõ bầu rượu ngọc,
Tâm anh hùng còn tiếc lúc về già.
Uống ba chén rút kiếm ra múa dưới trăng,
Bỗng ngâm lớn bài vịnh mà rơi nước mắt.
Xưa chiếu phụng hoàng có quốc ấn bằng mực tía,
Được phép dự tiệc hoàng cung.
Làm thơ ca ngợi thiên tử trên cao chín bậc, chủ nhân vạn cỗ xe sang trọng,
Bỡn cợt với các đồng liêu nơi thềm son, cửa trạm trổ xanh.
Buổi sáng cưỡi ngựa phi long đi chầu,
Vua còn hạ chiếu ban roi cẩn ngọc san hô.
Tiếc người đời không biết Đông Phương Sóc,
Cùng tiên bị lưu đày ẩn lớn trong Kim Môn.
Tây Thi dù cười hay chau mày cũng đều đẹp,
Người xấu xí bắt chước chỉ mang luỵ vào thân.
Dù vua có yêu nét mày ngài bao nhiêu,
Cũng không tránh được trong cung có kẻ ganh ghét mưu hại.

Lý Bạch viết bài này khoảng năm 744. Lúc đó, ông đang giữ chức hàn lâm cung phụng trong triều. Nhưng lâu năm không được thăng chức, lại bị gò bó trong triều quy, lắm kẻ ganh ghét kèn cựa, ông dâng sớ xin từ chức. Đường Huyền Tông chuẩn y, còn ban vàng bạc cho mang về. Bài này viết ngay khi vừa từ quan.