Lòng yêu nước và sức mạnh đoàn kết dân tộc trong lịch sử hào hùng của đất nước con Rồng cháu Tiên đã được phát huy làm nên thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945, trở thành bài học quý giá đưa tới thắng lợi trong các cuộc kháng chiến chống xâm lược, xây dựng chủ nghĩa xã hội, đặc biệt trong 35 năm đổi mới, đang hiện hữu trong cuộc chiến chống đại dịch COVID-19 hiện nay.

Lịch sử nhân loại từng chứng kiến những trận dịch lớn, nhưng có lẽ chưa bao giờ phải đối mặt với đại dịch như dịch COVID-19 hiện nay. Khẩu hiệu xuyên suốt của chúng ta hiện nay là “chống dịch như chống giặc!”. Tuy nhiên, dịch COVID-19 không giống giặc ngoại xâm, nên cuộc chiến chống dịch vừa có điểm giống vừa có điểm khác chống giặc. 

Điểm khác biệt dễ nhìn thấy trước hết là chống giặc hình thành trận truyến khá rõ rệt, có tiền tuyến và hậu phương, trong khi chống dịch phải xác định ở đâu cũng là “tiền tuyến”, hôm nay có thể là “hậu phương”, nhưng ngày mai là “tiền tuyến”. Chống dịch phải quán triệt phương châm “phòng bệnh đi đôi với chữa bệnh, trong đó phòng bệnh hơn chữa bệnh”. Phòng bệnh chủ yếu là vaccine và thông điệp 5K. Trong chống giặc không đó quan niệm đó. Giặc trước đây là bọn tư bản và đế quốc chủ nghĩa hiếu chiến, xâm lược. Các nước thuộc địa, phụ thuộc và nhỏ yếu chống xâm lược. Dịch COVID-19 không phân biệt nước phát triển, đang phát triển hay kém phát triển; nước giàu nước nghèo; không phân biệt màu da, tiếng nói, chủng tộc, tôn giáo, nó có mặt ở hầu khắp toàn cầu, mang tính quốc tế sâu, rộng. Giặc nhiều âm mưu, thủ đoạn quỷ quyệt, nham hiềm, nhưng nhìn chung tính “biến thể” không nhiều, nếu có cũng dễ phát hiện, trong khi tính biến thể của dịch COVID-19 nhanh và rất khó lường. Đó là những khác biệt cơ bản giữa giặc trước đây với “giặc COVID” hiện nay. Tuy nhiên, cần nhận thức những điểm chung giống nhau rất quan trọng giữa giặc và dịch để có phương thức chống giặc COVID-19 có hiệu quả. 

Cách mạng Tháng Tám, toàn dân ta đoàn kết chống đế quốc chủ nghĩa - hơn Việt Nam về phương thức sản xuất. Đây là cuộc chiến chưa có tiền lệ, nhưng chúng ta đã chiến thắng. Nay chống dịch COVID-19 cũng chưa có tiền lệ, đất nước ta tin tưởng sẽ chiến thắng. Các nước đế quốc chủ nghĩa, xâm lược Việt Nam trước đây hay COVID-19 hiện nay đều được coi là giặc. Mà muốn chống giặc thì phải phát huy cao độ lòng yêu nước và tinh thần đại đoàn kết toàn dân tộc. Những biểu hiện, việc làm cụ thể rất khác nhau nhưng bản chất của yêu nước và đoàn kết là không hề thay đổi. 
Tinh thần lời Kính cáo đồng bào của Bác Hồ để thực hiện đại đoàn kết toàn dân tộc để đánh đuổi giặc xâm lược tháng 6/1941 vẫn vẹn nguyên giá trị trong tình hình hiện nay. Theo tinh thần của Bác, thời gian qua, Đảng và Chính phủ nhấn mạnh phải đặt sức khỏe, tính mạng của nhân dân lên trên hết, trước hết. Lời của Bác đang vang vọng những ngày này, đó là việc chống dịch là việc chung. Ai là người Việt Nam đều phải kề vai gánh vác một phần. Người có tiền góp tiền, người có của góp của, người có sức góp sức, người có tài năng, sáng kiến góp tài năng, sáng kiến. Người ra tuyến đầu, người ở trong nhà theo cách hiểu “hậu phương”. Tất cả đoàn kết lại đẩy lùi giặc COVID-19 để đưa đất nước và cuộc sống của nhân dân trở lại trạng thái bình thường mới. 

Cách mạng Tháng Tám thành công nhờ Đảng lãnh đạo và sức mạnh của Mặt trận Việt Minh. Hiện nay dưới sự lãnh đạo sáng suốt, kịp thời của Đảng, trực tiếp là Bộ Chính trị, Ban Bí thư với quyết tâm cao của người đứng đầu, cả hệ thống chính trị vào cuộc, toàn dân chung sức đồng lòng. Trước đây, dưới sự lãnh đạo của Việt Minh, dân ta tổ chức thành những hội cứu quốc, tất cả vào “Việt Nam hội”, đồng tâm hiệp lực, muôn người một lòng, vì một Việt Nam hoàn toàn độc lập. Còn hiện nay, rất nhiều lực lượng hình thành các tổ chức chống dịch như đội ngũ y bác sĩ, công an, bộ đội, sinh viên ngành Y, nhiều tỉnh tổ chức các lực lượng lên tuyến đầu, tất cả vì miền Nam ruột thịt, tâm điểm là thành phố Hồ Chí Minh trong đợt bùng phát dịch COVID-19 lần thứ tư này.

Cùng với sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, hiện nay Đảng và Chính phủ đặc biệt chú trọng phát huy cao độ sức mạnh đoàn kết và sự ủng hộ của quốc tế. Vấn đề có tính quyết định thắng lợi trong cuộc chiến chống COVID-19 vẫn là vaccine. Đảng và Chính phủ thời gian qua đã làm rất tốt chính sách “ngoại giao vaccine”. Cùng với lòng yêu nước, ý chí tự lực, tự cường của đội ngũ khoa học ngành y dược trong sản xuất vaccine  “Madein Việt Nam”, sự giúp đỡ, ủng hộ của bè bạn quốc tế là vô cùng quý báu. Bài học về đoàn kết quốc tế không chỉ có ý nghĩa to lớn trong giai đoạn chống dịch COVID-19 hiện nay, mà có có ý nghĩa lâu dài trong công cuộc đổi mới.

Thật xúc động biết bao, trước đây, ở thời điểm quan trọng nhất của cách mạng, Chủ tịch Hồ Chí Minh có lời Kính cáo đồng bào kêu gọi toàn dân đoàn kết. Ngày nay, trong giai đoạn cam go nhất của cuộc chiến chống dịch, Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam ra lời kêu gọi gửi đồng bào, đồng chí, chiến sĩ cả nước và đồng bào ta ở nước ngoài về công tác phòng, chống đại dịch COVID-19. Lời kêu gọi nhấn mạnh: “Chúng ta đã cố gắng càng cố gắng hơn nữa; chúng ta đã đoàn kết càng đoàn kết hơn nữa; chúng ta đã quyết tâm càng quyết tâm cao hơn nữa”. Lời kêu gọi được phát đi đúng thời điểm, đi vào trái tim của mỗi một đồng bào Việt Nam yêu nước.

Cũng như thời Cách mạng Tháng Tám, hiện nay Đảng và Chính phủ xác định càng trong thử thách gian nguy thì lòng yêu nước và tinh thần đoàn kết lại càng vững vàng, bền chặt và cao hơn bao giờ hết. Việt Nam vừa chống dịch vừa rút kinh nghiệm, xuất phát, bám sát thực tế với rất nhiều cách làm năng động, sáng tạo thể hiện tinh thần tương thân tương ái, “thương người như thể thương thân”, “lá lành đùm lá rách”. Thật sự cảm động với những “siêu thị 0 đồng”, “suất cơm nghĩa tình”, rau củ quả của đồng bào dân tộc ít người - dù còn vô cùng khó khăn, thiếu thốn - vẫn dành cho nhân dân vùng dịch. Hàng trăm tổ chức từ thiện đi khắp các ngõ ngách, khu phố ở thành phố Hồ Chí Minh cung cấp hàng hóa thiết yếu cho dân. Những đoàn xe, đoàn tàu, chuyến bay từ các tỉnh ở miền Bắc, đem theo vật dụng y tế, vaccine kịp thời chi viện cho đồng bào miền Nam.  

Có thể thấy bài học về lòng yêu nước và tinh thần đoàn kết trong Cách mạng Tháng Tám đang được phát huy cao độ trong cuộc chiến chống đại dịch COVID-19 hiện nay. Chắc chắn rằng, dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự điều hành năng động, sáng tạo của Chính phủ, cả hệ thống chính trị vào cuộc, cùng sự chung sức đồng lòng muôn người như một của cả dân tộc và sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế, trận chiến “chống dịch như chống giặc” nhất định sẽ thắng lợi trong thời gian không xa./.