Từ lâu, văn học Nga luôn chiếm một vị trí đặc biệt trong tâm hồn và trong tình cảm của mỗi người Việt Nam. Cái chất lãng mạn và hiện thực đan xen với nhau, lối tư duy rành mạch, khúc chiết cộng với sự nồng nhiệt, nhân hậu trong quan điểm nhân sinh đã khiến văn học Nga trở nên gần gũi và làm say đắm lòng người. Tôi yêu em của A. Puskin là một bài thơ mang đậm đặc trưng của văn học Nga và mang đậm dấu ấn của tâm hồn Nga.

Bài thơ mang đến sự thẳng thắn, nhẹ nhàng không hề đơn điệu hay quá cầu lỳ trong lối viết thơ và việc dùng từ ngữ, rất dễ đọc, dễ nhớ và dễ thuộc. Từng cái đơn giản ấy cộng lại đã làm nên cái hồn và sức quyến rũ của bài thơ.

"Tôi yêu em đến nay chừng có thể

Ngọn lửa tình chưa hẳn đã tàn phai."

Nhắc đến tình yêu luôn là như thế có biết bao lời hay, ý đẹp, biết bao cảm giác, có biết bao điều mà ta muốn dành cho nhau nhưng đôi khi chỉ cần thật ngắn gọn: Tôi yêu em. Chẳng cần quá cầu kỳ mỹ lệ, chẳng cần so sánh hay tượng trưng gì cả chỉ cần nói nhẹ nhàng và ấm áp rằng "tôi yêu em". Lời mở đầu như lời bộc bạch một cách chân tình, đơn giản. Ta có thể thấy được tình yêu ấy nồng nhiệt và say đắm biết nhường nào và có lẽ đã là từ rất lâu rồi. "Ngọn lửa tình" ấy đến nay vẫn rực cháy mà sẽ chẳng tàn phai. Đôi khi tình yêu là như vậy chẳng cần đáp lại, chẳng màng đến thời gian, ta cứ yêu, cứ yêu mãi mà chẳng thể dừng lại dù biết có thể người ấy chẳng thích ta. Tình cảm là điều khó nói và khó nắm bắt, nếu đã yêu rồi sẽ chẳng thể dừng chân.

Tình đơn phương thường được diễn tả nhiều trong thơ ca bởi khi đau khổ thì lời thơ mới trở nên da diết và dễ san sẻ hơn:

"Nhưng không để em bận lòng thêm nữa

Hay hồn em phải gợn sóng u hoài"

Vì yêu nên nhà thơ đã đang đưa ra quyết định sẽ chẳng để người mình yêu phải bận lòng vì tình cảm của nhà thơ cũng chẳng muốn cô ấy phải "gợn sóng u hoài". Tình yêu đôi khi lạ lùng đến như vậy đó, chỉ cần nhìn người mình yêu thương hạnh phúc, chỉ cần người ấy không đau buồn thì bản thân sẽ có thể đánh đổi cả hạnh phúc của mình. Nhưng không phải ai cũng có thể có được tình yêu cao thượng như vậy, có thể chúc phúc và hy sinh để cho người ấy được bình an. Hai câu thơ tiếp theo cũng đang tiếp nối mạch cảm xúc ấy:

"Tôi yêu em âm thầm, không hy vọng

Lúc rụt rè, khi hậm hực lòng ghen"

Đến đây ta đã có thể thấy chàng trai này đang ôm ấp một mối tình đơn phương, chẳng dám nói, chỉ âm thầm bên em mà chẳng có hy vọng để vẽ lên được bức tranh tình yêu hạnh phúc của hai người. Vì là yêu đơn phương nên chẳng có danh phận gì ở bên cô ấy, chẳng có tư cách để thể hiện thứ tình cảm yêu đương nên chỉ có thể một mình tự ghen tuông, tự hậm hực, chỉ rụt rè một mình bên thứ cảm giác của bản thân. Trái tim là thế đấy, cũng có lý lẽ riêng, có con đường riêng mà chỉ nó mới biết. Tình yêu là thứ tình cảm có thể khiến con người ta hạnh phúc cũng có thể khiến tâm can ray rứt, khổ đau một mình. Nhưng đã là con người nào ai tránh được bàn tay của nữ thần tình yêu. Hai câu thơ cuối đã thể hiện được cái đẹp trong tâm hồn của chàng trai mang mối tình đơn phương ấy:

"Tôi yêu em, yêu chân thành, đằm thắm

Cầu cho em được người tình như tôi đã yêu em."

Tình yêu chàng trai dành cho cô gái thật chân thành, đằm thắm và mãi mãi chẳng tàn phai, vẫn mãi mãi như ngọn lửa ấm nóng và nồng nhiệt dù cho nàng chẳng hề biết. Tình yêu ấy đã và sẽ mãi dành cho nàng, để rồi nó hóa thành sự cao thượng khi chàng trai ước mong cô gái sẽ gặp được người yêu cô như anh đã yêu. Nói ra những lời này sẽ chẳng dễ dàng chút nào vì sâu trong trái tim ai đã yêu thì sẽ chỉ muốn người ấy là của mình yêu và bên mình chứ chẳng ai muốn phải đứng chúc phúc cho người mình yêu bên người khác. Nhưng chàng trai A. Puskin đã nói thế, thật chân thành và giản dị, đôn hậu và mạnh mẽ biết bao.

Đối với những con người yêu thơ Nga và yêu thơ của Puskin sẽ lại yêu tha thiết những trang thơ chứa đựng bao triết lý sống, những câu chuyện nhân văn mộc mạc, nhưng lai huyền ảo và lung linh của ông. "Tôi yêu em" là một bài thơ hay về tình yêu trong vô vàn các bài thơ hay khác của ông và của văn học Nga. Qua đây ta có thể biết được vì sao mà tên tuổi của ông lại trở thành biểu tượng của văn học và tâm hồn Nga như thế!