Chỉ ra phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích. Câu mở đầu tác giả giới thiệu những gì về nhân vật Phạm Tử Hư?

1 / 2
TRƯỜNG THPT NGUYỄN VĂN LINH  

               TỔ NGỮ VĂN
           ĐỀ KIỂM TRA GIỮA KÌ II NH 2021 - 2022

Môn: Ngữ văn, lớp 10  

        Thời gian làm bài: 90 phút, không kể thời gian phát đề

I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)

Đọc đoạn trích:

Phạm Tử Hư quê ở Cẩm Giàng, là một người tuấn sảng hào mại không ưa kiềm thúc. Theo học nhà xử sĩ Dương Trạm; Trạm thường răn Tử Hư về cái tính hay kiêu căng. Từ đấy chàng cố sức sửa đổi, trở nên người có đức tính tốt.

Khi Dương Trạm chết, các học trò đều tản đi cả, duy Tử Hư làm lều ở mả để chầu chực, sau ba năm rồi mới trở về. Năm 40 tuổi, Tử Hư đi thi vẫn chưa đỗ, đời Trần, sang du học ở kinh, ngụ trong một nhà dân bên bờ hồ Tây.

Một buổi sáng, ở nhà trọ đi ra, trong đám sương mù thấy có một đám những tán vàng kiệu ngọc bay lên trên không; kế lại có một cỗ xe nạm hạt châu, kẻ theo hầu cũng rất chững chạc. Tử Hư khẽ dòm trộm xem thì người ngồi trong xe, chính thầy học mình là Dương Trạm.

(…)

Dương Trạm nói:

- Ta thưở sống không có một điều thiện nào đáng khen, chỉ có hay giữ điều tín thực với thầy bạn, quý trọng những giấy tờ có chữ, hễ thấy rơi vãi liền nhặt mà đốt đi. Đức Đế quân đây ngài khen là có bụng tốt tâu xin cho làm chức trực lại ở cửa Tử Đồng. Hôm qua ta hầu lính giá ngài lên chầu Thiên cung, tình cờ lại gặp nhà ngươi, đó cũng là vì thầy trò mình có cái mối duyên.  

(…)

Tử Hư mừng mà rằng:

- Nếu thế thì tiền trình của con cùng đạt thế nào chắc thầy biết rõ?

- Cứ như văn chương tài nghệ của anh, đương đời này không ai bì kịp, huống anh lại có tính trung hậu thành thực; có điều lúc thiếu thời thường lấy văn tài mà kiêu ngạo với người khác, cho nên trời phải bắt đỗ muộn để phải chùn nhụt cái nết ngông ngáo đi. (…) Cho nên xưa nay người ta bàn về kẻ sĩ, tất trước hết xét đến đức hạnh là vì thế.  

(Trích Chuyện Phạm Tử Hư lên chơi Thiên Tào, Truyền kì mạn lục, Nguyễn Dữ)

Thực hiện các yêu cầu sau:

Câu 1. Chỉ ra phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích.

Câu 2. Câu mở đầu tác giả giới thiệu những gì về nhân vật Phạm Tử Hư?

Câu 3. Những hành động nào khiến Dương Trạm được Đức Đế quân khen là có bụng tốt và tâu xin cho làm chức trực lại ở cửa Tử Đồng?


2 / 2
Câu 4. Theo Anh/Chị, chi tiết Khi Dương Trạm chết, các học trò đều tản đi cả, duy Tử Hư làm lều ở mả để chầu chực, sau ba năm rồi mới trở về cho thấy Phạm Tử Hư là người như thế nào?

Câu 5. Anh/Chị hãy nêu hiệu quả nghệ thuật của chi tiết kì ảo được sử dụng trong đoạn trích.

Câu 6. Anh/Chị rút ra được bài học gì từ lời của người thầy Dương Trạm ở cuối đoạn trích?

II. LÀM VĂN (6,0 điểm)

Phân tích luận đề chính nghĩa được Nguyễn Trãi thể hiện trong đoạn trích sau:  

Từng  nghe:

                       Việc nhân nghĩa cốt ở yên dân,

   Quân điếu phạt trước lo trừ bạo.

Như nước Đại Việt ta từ trước,

Vốn xưng nền văn hiến đã lâu.

Núi sông bờ cõi đã chia,

Phong tục Bắc Nam cũng khác.

Từ Triệu, Đinh, Lí, Trần bao đời gây nền độc lập,

Cùng Hán, Đường, Tống, Nguyên mỗi bên xưng đế một phương.

Tuy mạnh yếu từng lúc khác nhau,

Song hào kiệt đời nào cũng có.

                                      (Trích Đại cáo bình Ngô, Nguyễn Trãi, Ngữ văn 10, Tập hai,  

NXB Giáo dục Việt Nam, 2020,  tr.17)

-----------HẾT --------