Hướng dẫn quy trình viết- Bước 1: Đọc kỹ văn bản cần tóm tắt
- Xác định văn bản gồm mấy phần hoặc mấy đoạn và quan hệ giữa các phần, các đoạn.
- Tìm từ khóa (những từ được lặp lại nhiều lần, được in nghiêng, in đậm) và ý chính của từng phần hoặc đoạn.
- Xác định nội dung chính của văn bản và hình dung cách vẽ sơ đồ.
- Bước 2: Tóm tắt văn bản bằng sơ đồ
- Dựa trên số phần hoặc số đoạn, xác định số ô hoặc số bộ phần cần có trong sơ đồ.
- Chọn cách thể hiện sơ đồ tốt nhất (hình vẽ, mũi tên, các kí hiệu…) để trình bày nội dung chính của văn bản cần tóm tắt.
- Bước 3: Kiểm tra lại sơ đồ vẽ
- Việc thể hiện các ý chính của văn bản cần tóm tắt trên sơ đồ đã đủ và rõ chưa?
- Cách thể hiện trên sơ đồ về các phần, đoạn, ý chính và quan hệ giữa chúng trong văn bản gốc cần tóm tắt đã phù hợp chưa?
Tóm tắt nội dung chính của một văn bản
Tóm tắt văn bản Sự tích Hồ Gươm
Nội dung chính: Truyện muốn ca ngợi, đề cao vai trò của Lê Lợi - vị chủ tướng tài năng của nghĩa quân Lam Sơn đã lãnh đạo nhân dân đánh bại kẻ thù xâm lược. Đồng thời truyện cũng giải thích về sự tích tên gọi Hồ Gươm (hay Hồ Hoàn Kiếm).
Sự việc 1: Lê Thận vớt được lưỡi gươm
Sự việc 2: Lê Lợi tìm được chuôi gươm, hợp nhất thanh gươm
Sự việc 3: Lê Lợi lãnh đạo nghĩa quân Lam Sơn đánh bại quân Minh
Sự việc 4: Đất nước thanh bình, Rùa Vàng hiện lên đòi lại gươm báu.
Tóm tắt văn bản Bánh chưng bánh giầy
Nội dung chính: Truyện lý giải nguồn gốc ra đời của hai loại bánh chưng, bánh giầy. Qua đó, nhân dân ta muốn ca ngợi thành tựu của nền văn minh lúa nước.
Sự việc 1: Hùng Vương quyết định truyền ngôi cho con trai, đặt thử thách
Sự việc 2: Cuộc thi tài giữa Lang Liêu và các vị hoàng từ
Sự việc 3: Lang Liêu được thần báo mộng, làm ra bánh chưng, bánh giầy
Sự việc 4: Lang Liêu lên ngôi vua, ý nghĩa của hai loại bánh và phong tục về sau
Tóm tắt văn bản Thánh Gióng
Nội dung chính: Truyện kể về người anh hùng làng Gióng đã đánh thắng giặc Ân. Qua đó, nhân dân ta muốn ca ngợi công cuộc đánh đuổi giặc ngoại xâm của dân tộc Việt Nam.
Sự việc 1: Sự ra đời kì lạ của Thánh Gióng
Sự việc 2: Thánh Gióng đánh giặc cứu nước
Sự việc 3: Thánh Gióng thay đổi về tầm vóc, ra trận và giành chiến thắng
Sự việc 4: Thánh Gióng cưỡi ngựa về trời
Sự việc 5: Nhân dân tưởng nhớ công ơn Thánh Gióng, dấu vết còn lại
Tóm tắt văn bản Sơn Tinh, Thủy Tinh
Nội dung chính: Truyện Sơn Tinh Thủy Tinh đã giải thích nguyên nhân của hiện tượng thiên nhiên lũ lụt hàng năm xảy ra ở đồng bằng Bắc Bộ. Đồng thời truyện đã suy tôn ca ngợi công lao dựng nước của các vua Hùng.
Sự việc 1: Vua Hùng tổ chức kén rể
Sự việc 2: Hai chàng trai tài giỏi cùng đến thi tài, không ai chịu thua ai
Sự việc 3: Vua Hùng ra điều kiện ai mang sính lễ đến trước sẽ gả con gái
Sự việc 4: Sơn Tinh đến trước, lấy được Mị Nương
Sự việc 5: Thủy Tinh đến sau, không lấy được vợ đem quân đuổi đánh Sơn Tinh
Sự việc 6: Sơn Tinh đánh bại Thủy Tinh
Sự việc 7: Hàng năm Thủy Tinh vẫn dâng nước đánh Sơn Tinh, nhưng đều thua trận
Tóm tắt văn bản Con Rồng cháu Tiên
Nội dung chính: Sự gặp gỡ của Lạc Long Quân và Âu Cơ, từ đó lí giải nguồn gốc ra đời của dân tộc Việt Nam.
Sự việc 1: Lạc Long Quân và Âu Cơ gặp gỡ và nên duyên vợ chồng
Sự việc 2: Lạc Long Quân đem năm mười người con xuống biển, Âu Cơ đem năm mươi người con lên rừng
Sự việc 3: Người con trai trưởng theo Âu Cơ được tôn lên làm vua, lấy hiệu là Hùng Vương