Thanh minh trong tiết tháng ba

Lễ là tảo mộ hội là đạp thanh

Nguyễn Du đã viết như thế về phong tục tảo mộ ngày Tết thanh minh – một phong tục đẹp của dân tộc. Mỗi khi Tết đến, tôi luôn mong chờ tới ngày ấy để đi thăm mộ bà với biết bao nỗi niềm, cảm xúc.

Tiết thanh minh, vạn vật trong trời đất như choàng tỉnh sau giấc ngủ đông và khoác lên mình tấm áo mùa xuân tươi tắn. Những giọt nắng xuân vàng ươm trải trên nẻo đường làng thật ấm áp. Những bông lau bên đường khẽ đưa mình trong gió, gợn sóng mềm mại. Hương mùa xuân thoảng nhẹ đâu đây …

Tôi và gia đình bước vào khu yên nghỉ của những người đã khuất. Nơi này nằm xa khu dân ở, nhưng vào ngày Thanh Minh, rất đông người đi tảo mộ. Nhưng ai cũng thành kính nên không khí vẫn khá tĩnh lặng. Những nấm mộ nằm lặng yên. Không gian nơi đây tưởng chừng như ngưng lại trong sự vĩnh hằng. Để phần mộ của bà bà otoi, mẹ và chịn cung kính bày đồ lễ, cắm nhang lên mộ bà. Sau đó, mẹ bảo chị tôi đi thắp nhanh ở các mộ xung quanh. Tôi đứng lặng trước mộ bà. Trong hương trầm nghi ngút, những kỉ niệm về bà chợt tràn về như vừa mới hôm qua thôi. Tôi nhớ những ngày bà bế tôi đi chơi khắp làng. Tôi nhớ hơi ấm của bà, nhớ dáng bà mỗi sớm tinh sương thổi bếp rạ, nướng củ khoai thơm phức. Hồi bé, tôi thường theo bà dậy sớm, thích ngồi cuộn lại trong lòng bà như một con mèo nhỏ, với tay đun bếp cùng bà. Hơi lửa làm đỏ bừng hai má, tôi vừa thổi vừa ăn miếng khoai nướng ngọt đến mềm môi … Thuở bé thơ, hai chị em tôi thường giành nhau chải tóc cho bà. Tóc bà dài, lốm đốm sợi bạc, thoảng mùi bồ kết … Tôi nhớ khôn nguôi mùi hương ấm nồng ấy. Lúc nhỏ, tôi là đứa trẻ hậu đậu, vụng về nhưng bà chẳng bao giờ mắng tôi. Bà dạy tôi mọi thứ, cẩn trọng, rõ ràng như truyền cho tôi kinh nghiệm đã được chắt chiu cả một đời. Vậy mà giờ đây, bà nằm một mình trong lòng đất lạnh, trống trải và cô đơn … Tôi gắn bó bên bà cả một thời thơ bé. Nhờ sự nhân ái. Bây giờ tôi đã khôn lớn. Tôi đã biết tự chăm lo cho bản thân, làm việc nhà không còn hậu đậu vụng về nữa nhưng bà lại chẳng còn có dịp nhìn thấy thành quả của mình được nữa.