Câu 1:

Biểu hiện của người tự trọng:

- Biết coi trọng phẩm giá đạo đức của mình

- Thể hiện qua câu trả lời hay qua hành xử của anh ta qua những câu trả lời như: “Điều gì khiến tôi sự hãi/xấu hổ?”, “Điều gì khiến tôi tự hào/hạnh phúc?”...

- Sợ sự trừng phạt của nhà nước, sợ dư luận, sợ tòa án lương tâm

- Không muốn làm điều xấu

- Sẵn sàng làm điều tốt mà không cần được ai ghi nhận

Câu 2:

- Người tự trọng là người biết coi trọng giá trị nhân cách của mình, có lòng hướng thiện, sống có giá trị, biết quan tâm đến người khác.

- Người vị kỉ chỉ biết đến lợi ích của bản thân mình.

Câu 3:

-“tòa án lương tâm” còn đáng sợ hơn cả “tòa án nhà nước” hay “tòa án dư luận” vì:

- Tòa án lương tâm là sự lên án của lương tri về những việc làm sai trái của bản thân. Nó khiến con người bị dằn vặt về những điều mình làm trái với lương tri, đạo lý. Nó khiến con người không có cảm giác thanh thản.

- Tòa án lương tâm tuy vô hình nhưng nó là tiếng nói mạnh mẽ từ bên trong con người. Nó có thể không khiến con người phải chịu những trừng phạt hữu hình nhưng có thể khiến con người suốt đời phải chịu cảm giác tội lỗi .

Câu 4: HS có thể đồng ý hoặc không đồng ý, hoặc vừa đồng ý vừa không đồng ý nhưng cần đưa ra lý lẽ thuyết phục. Dưới đây là gợi ý tham khảo:

– Đồng ý: phần thưởng lớn nhất đối với người tự do/tự trị/tự trọng là “được sống đúng với con người của mình”. Bởi vì: người tự do/tự trị/tự trọng là người tự ý thức được giá trị của con người mình, việc họ làm xuất phát từ những thôi thúc của lương tri chứ không phải vì sự hấp dẫn của những phần thưởng mà xã hội trao cho. Việc được sống đúng với con người của mình nghĩa là được hành động theo những lẽ sống mà mình trân trọng, thực hiện những giá trị sống mà mình tôn thờ, theo đuổi những nguyên tắc sống mà mình đề cao. Được như vậy, họ sẽ luôn cảm thấy thanh thản, hạnh phúc, cuộc sống có ý nghĩa, bản thân có giá trị.

– Không đồng ý: Không phải lúc nào phần thưởng lớn nhất đối với người tự do/tự trị/tự trọng là “được sống đúng với con người của mình”. Bởi có thể, với người tự trọng, phần thưởng lớn nhất đối với họ chính là niềm hạnh phúc của những người xung quanh, khi họ thấy nhờ việc làm của mình mà cuộc sống của cộng đồng trở nên tốt đẹp và có ý nghĩa. Mặt khác, quá trình tìm kiếm và định nghĩa chính mình của con người là một hành trình có nhiều thăng trầm, biến đổi. Việc “sống đúng với con người của mình” không đồng nghĩa với việc sống một cách bảo thủ và cố chấp, cứng nhắc và thiếu hòa nhập, tuyệt đối hóa nguyên tắc sống của bản thân dẫn đến tự cao, tự đại xa rời với cộng đồng.