I. Mở bài: Giới thiệu vấn đề nghị luận

• Có rất nhiều con đường để tích lũy tri thức: thụ động; chủ động; đối phó; qua nhiều phương tiện khác nhau.
• Tự học là cách hữu hiệu nhất để tiếp thu tri thức

II. Thân bài:

1. Giải thích

• Tự học là quá trình bản thân chủ động tích lũy tri thức, không ỷ nại phụ thuộc vào bất kỳ người nào, cái gì.
• Quá trình tự học diễn ra xuyên suốt trong quá trình học tập từ khi tìm tòi, trau dồi, tích lũy đến khắc sâu và áp dụng tri thức.
• Tự học được thực hiện dưới nhiều cách thức khác nhau: tự học trên lớp, hỏi han bạn bè; tự tìm hiểu qua sách vở, phương tiện thông tin đại chúng, tự học tập qua những người xung quanh;…
• Tùy vào mục đích và hoàn cảnh cụ thể tự học lại có những dạng biểu hiện khác nhau song ý nghĩa chung lại vẫn là chỉ sự chủ động, tinh thần tự giác; sáng tạo, đề cao vai trò của bản thân người học.

2. Tại sao cần có tinh thần tự học

- Ưu việt của tinh thần tự học :

• Kho tàng tri thức nhân loại là vô tận, sự học là mãi mãi và không phải thời điểm nào cũng có người ở bên chỉ dạy cho ta. Nếu chúng ta không tự giác, không nhạy bén và tự tìm hiểu thì mãi mãi chúng ta cũng chỉ là những kẻ tụt hậu, ngu ngốc.
• Tiếp thu kiến thức một cách thụ động nhồi nhét cũng giống như bản thân chỉ thấy được phần nổi của tảng băng trôi, không thể hiểu sâu và nắm chắc vấn đề.
• Việc học theo một lối mòn sẽ khiến tư duy bị trì trệ, kéo đến nhiều hệ lụy về cuộc sống sau này.
• Nếu ta không có tinh thần tự học thì chúng ta sẽ trở nên máy móc, sách vở, không thể áp dụng linh hoạt những kiến thức đã học vào thực tiễn.

- Ý nghĩa của tinh thần tự học:

• Tự học mang lại cho ta cảm giác hứng thú, say mê, trân trọng chiến thắng và động lực phấn đấu trên con đường chinh phục tri thức.
• Tự học giúp chúng ta tích lũy kiến thức một cách chủ động tránh được những lỗi lầm không đáng có, bài trừ tình trạng lệch tủ, học vẹt, học tủ.
• Tự học giúp chúng ta nắm rõ nắm sâu vấn đề mình tích lũy.
• Tự học rèn cho con người bản năng tự giác, độc lập, không ỷ nại, có thể làm chủ và xử lí nhanh nhạy trong mọi tình huống xảy đến.
• Tự học là cách tốt nhất phát triển khả năng sáng tạo, tìm tòi; thúc đẩy tư duy của con người.
• Tự học rèn luyện khả năng kiên trì, cần mẫn và sức chịu đựng của bản thân.
• Tự học giúp chúng ta có thể áp dụng những kiến thức đã học vào cuộc sống một cách linh hoạt, có hiệu quả nhất.
• Tự học là chìa khóa hữu hiệu nhất để con người chinh phục được kho tàng tri thức bao la của nhân loại.

3. Dẫn chứng

Từ xưa đến nay, trong lịch sử dân tộc có rất nhiều tấm gương sáng về tinh thần tự học:

• Kỳ tài Mạc Đĩnh Chi: Hiểu được gia cảnh nghèo khổ và tấm lòng của mẹ, Mạc đình chi ngày đêm ra sức học hành, ông đọc sách mọi lúc mọi nơi kể cả khi đi kiếm củi, khi ăn cơm, mượn cả sách của thầy của bạn về nhà tự mình tim hiểu. Trời không phụ lòng người, sau những năm tháng khó khăn, vất vả, cần mẫn, Mạc đĩnh chi đã thi đô trạng nguyên khi chỉ mới 24 tuổi, làm quan phục vụ cho đất nước ở 3 triều vua Trần Minh Tông, Trần Anh Tông; Trần Hiến Tông và được người đời trọng vọng.
• Hồ Chủ tịch ra đi tìm đường với hai bàn tay trắng. Nhưng với tinh thần tự học, ham tìm tòi khám phá, Bác đã đi khắp năm châu địa cầu học được nhiều điều hay, điều bổ ích đem về giúp dân giúp nước.
• Thần đồng Đỗ Nhật Nam: Tuy còn nhỏ tuổi nhưng nhờ tinh thần chịu khó, chăm chỉ đọc sách, chủ động học hỏi mà em đã đạt được nhiều thành tích đáng coi trọng: giải nhất thuyết trình tại Mỹ; thần đồng Tiếng anh; giải Ba hạng mục quản trị kinh doanh;…

4. Mở rộng vấn đề

• Phê phán học tủ, học vẹt, học theo lối mòn: Đây là những lối học thụ động, không mang đến hiệu suất vững bền.
• Đề cao tinh thần tự học không đồng nghĩa với tinh thần tự cao, tự đại, ích kỉ, xa lánh mọi người. Tự học đó là tinh thần ham học hỏi từ những người xung quanh, luôn biết tiếp thu lắng nghe và chọn lọc ý kiến đóng góp từ mọi người để rút ra những kinh nghiệm cho bản thân.

5. Liên hệ bản thân

Là thế hệ đang ngồi trên ghế nhà trường thì việc rèn luyện cho bản thân tinh thần tự học là điều vô cùng cần thiết.

+ Đầu tiên cần phải xác định mục đích đúng đắn của việc học tập

+ Đề ra phương hướng, lộ trình học tập phù hợp với khả năng và mục tiêu của bản thân.

III. Kết bài

• Tinh thần tự học là nhân tố cần thiết đối với sự nghiệp của mỗi người
• Rèn luyện tinh thần tự học chính là ta đang tập dượt những bước đi vững chắc cho tương lai sau này.