Huy Cận là một trong những đại diện xuất sắc của phong trào Thơ mới. Hồn thơ Huy Cận sau cách mạng đã có những biến chuyển thể hiện những thay đổi trong cảm hứng thơ. Và Đoàn thuyền đánh cá là bài thơ rất tiêu biểu thể hiện được phong cánh nghệ thuật của ông. Đặc biệt, khổ thơ đầu tiên và khổ thơ cuối cùng của bài càng giúp ta thêm thấu hiểu về HUy Cận và thơ ông. 

Khổ thơ đầu tiên của bài vẽ ra trước mắt ta khung cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi trong hoàng hôn: 

Mặt trời xuống biển như hòn lửa

Sóng đã cài then đêm sập cửa

Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi

Câu hát căng buồm cùng gió khơi

Hình ảnh: “Mặt trời xuống biển như hòn lửa/ Sóng đã cài then đêm sập cửa” đã thành công khắc họa bức tranh hoàng hôn. Nghệ thuật so sánh tạo nên một liên tưởng bất ngờ thú vị. Đó là khi vũ trụ như một ngôi nhà lớn, màn đêm buông xuống là cánh cửa khổng lồ với những con sóng là những chiếc then cài. Và vũ trụ bao la huyền bí , có vẻ đẹp kỳ vĩ, tráng lệ, trở nên gần gũi với con người. Chính trong khung cảnh đẹp tươi ấy, đoàn thuyền đánh cá ra khơi trong buổi hoàng hôn như đi trong chính ngôi nhà gần gũi, thân thuộc của mình

“Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi

 Câu hát căng buồm cùng gió khơi”.

Từ “lại” diễn tả nhịp điệu lao động diễn ra thường xuyên của những con người làm chủ thiên nhiên, làm chủ cuộc đời. Khi họ bắt đầu một ngày lao động mới với “Câu hát căng buồm cùng gió khơi”. Cánh buồm căng vì no gió là hình ảnh thực. “Câu hát căng buồm” là một liên tưởng thú vị khi là hình ảnh ẩn dụ. Câu hát là niềm vui, sự phấn chấn của người lao động. Nó có sức mạnh vô hình để cùng với ngọn gió làm căng buồm cho con thuyền lướt sóng ra khơi.

 Khổ cuối của bài là cảnh đoàn thuyền thắng lợi trở về trong bình minh rực rỡ tráng lệ. Chỉ với bốn câu thơ đã dựng lên quang cảnh kỳ vĩ về cuộc chạy đua của con người với mặt trời:

Câu hát căng buồm với gió khơi

Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời

Mặt trời đội biển nhô màu mới

Mắt cá huy hoàng muôn dặm khơi

Huy Cận khắc họa đậm nét vẻ đẹp khỏe khoắn của người dân chài qua câu hát và vẻ đẹp giàu có của biển khơi. Ý thơ phảng phất không khí thần thoại, bản anh hùng ca lao động. Cấu trúc lặp như một điệp khúc ngân nga, nhấn mạnh niềm vui lao động làm giàu đẹp quê hương. Hình ảnh nhân hóa, nói quá" sức dồi dào, vẫn hăng say, mạnh mẽ sau một đêm lao động vất vả của người dân chài và niềm tin đối với tương lai tươi sáng của cuộc sống mới.

Tóm lại, chỉ với hai khổ thơ nhưng Huy Cận đã cho ta thấy được vẻ đẹp của thiên nhiên, vẻ đẹp của con người lao động vùng biển. Đó cũng là âm vang của cuộc sống mới với những niềm vui, những háo hức đê dựng xây tương lai.