Cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất của nhân dân Việt Nam được tiến hành trong khoảng thời gian từ năm 1897 đến năm 1914 ngay sau khi Pháp tiến hành đàn áp những cuộc đấu tranh của nhân dân Việt Nam. Pháp tiến hành thành lập liên bang Đông Dương, đứng đầu là viên toàn quyền Đông Dương người Pháp. Chúng tiến hành chia Việt Nam thành 3 xứ với 3 chế độ cai trị khác nhau, cụ thể Nam Kỳ là thuộc địa, Trung Kỳ là xứ bảo hộ và Bắc kỳ là xứ nửa bảo hộ. Xứ và các tỉnh đều do viên quan người Pháp Cai trị. 

Nhìn chung thì bộ máy chính quyền thời đó thì từ trung ương đến địa phương đều do thực dân Pháp chi phối , nhằm tăng cường cách áp bức, kìm kẹp, để tiến hành khai thác Việt Nam, làm giàu cho tư bản Pháp.