1. Mở bài
Giới thiệu và dẫn dắt vào vấn đề cần nghị luận: Cần cù bù thông minh.
Lưu ý: học sinh tự lựa chọn cách dẫn mở bài trực tiếp hoặc gián tiếp tùy thuộc vào năng lực của bản thân.
2. Thân bài
a. Giải thích
Cần cù: nỗ lực học tập, lao động không ngừng nghỉ; luôn sẵn sàng tìm tòi những điều mới mẻ, cố gắng hơn người khác trong cuộc sống. Cần cù là một đức tính tốt đẹp mà con người ai cũng cần rèn luyện để bản thân tốt hơn từng ngày.
Thông minh chỉ trí khôn sẵn có của con người, là khả năng thiên phú mà không phải ai cũng có được.
Ý câu nói nhắn nhủ chúng ta rằng con người muốn tài giỏi phải trải qua quá trình rèn luyện, trau dồi mới nên người, chính vì thế, hơn hết, chúng ta cần sống với lòng cần cù, chăm chỉ, nỗ lực vươn lên trong học tập cũng như trong cuộc sống.
b. Phân tích
Cần cù chăm chỉ giúp chúng ta tạo ra nhiều hơn của cải vật chất phục vụ đời sống cá nhân và góp phần làm phát triển xã hội.
Trong cuộc sống không phải ai cũng vốn thông minh, nhanh nhẹn, biết cố gắng, chăm chỉ sẽ không khiến chúng ta tụt lùi về phía sau so với những người khác.
Người không rèn luyện cho mình đức tính cần cù chăm chỉ sẽ nảy sinh nhiều tính xấu khác như: ỷ lại, dựa dẫm vào người khác,…
c. Chứng minh
Học sinh tự lựa chọn dẫn chứng về những con người cần cù, chăm chỉ và đạt được thành tự để minh họa cho bài làm văn của mình.
d. Phản đề
Trong cuộc sống vẫn còn có nhiều người chỉ ưa dựa dẫm vào người khác, không cố gắng vươn lên, chăm chỉ lao động mà chỉ tập trung vào thú vui, đam mê của bản thân,… những người này đáng bị chê trách và cần thay đổi bản thân để có được cuộc sống tốt đẹp hơn.
e. Liên hệ bản thân
Là người học sinh chủ nhân tương lai của đất nước, ta cần nỗ lực học tập, rèn luyện đạo đức cho bản thân thật tốt, mỗi ngày rèn luyện thói quen tốt một chút sẽ giúp ích cho ta rất nhiều,…
3. Kết bài
Khái quát lại vấn đề nghị luận: cần cù bù thông minh.