Khoáng sản là một nguồn tài nguyên quý giá, đặc trưng cho sự đa dạng về loại và phân bố trên lãnh thổ mỗi quốc gia, trong đó có Việt Nam. Khoáng sản có nhiều tiềm năng nhưng cũng tồn tại nhiều hạn chế:
1. Tiềm năng của khoáng sản:
- **Phong phú và đa dạng:** Việt Nam sở hữu nhiều loại khoáng sản quan trọng như bauxite, than đá, dầu mỏ, đá vôi, và một số loại khoáng sản quý khác.
- **Góp phần vào nền kinh tế:** Khoáng sản đóng góp lớn cho ngân sách nhà nước, tạo ra nhiều việc làm và thúc đẩy phát triển một số ngành công nghiệp liên quan.
2. Hạn chế của khoáng sản:
- **Tài nguyên không tái tạo:** Một khi đã khai thác hết, khoáng sản sẽ không tái tạo trong một khoảng thời gian ngắn.
- **Gây ô nhiễm môi trường:** Quá trình khai thác và chế biến khoáng sản có thể gây ô nhiễm cho môi trường nước, không khí và đất.
- **Gây mất ổn định cho đất:** Quá trình khai thác có thể gây sụt lún, sạt lở đất và các vấn đề về địa chất khác.
- **Phụ thuộc vào thị trường thế giới:** Giá cả của nhiều khoáng sản thường phụ thuộc vào nhu cầu thị trường quốc tế, làm cho thu nhập từ khoáng sản biến động.
Ảnh hưởng của khoáng sản đến sự hình thành cơ cấu ngành của nước ta:
- **Phát triển ngành công nghiệp khai khoáng:** Như công nghiệp khai thác than ở Quảng Ninh, khai thác dầu mỏ ở Vịnh Bắc Bộ.
- **Thúc đẩy ngành công nghiệp chế biến:** Ngành luyện kim, sản xuất xi măng từ đá vôi, chế biến dầu mỏ...
- **Phát triển ngành vận tải:** Đặc biệt là vận tải đường biển và đường sắt để vận chuyển khoáng sản và sản phẩm từ khoáng sản.
- **Tác động đến phát triển đô thị:** Những khu vực có nguồn khoáng sản lớn thường trở thành trung tâm kinh tế, thu hút dân cư định cư và làm việc.