1. Nhớ đêm dài ra đi đất trời bốc lửa

Cả đô thành nghi ngút cháy sau lưng (Chính Hữu,Ngày về)

• Từ ngữ được dùng phép nói quá là “đất trời bốc lửa” và “cháy sau lưng”. Tác giả dùng phép nói quá để diễn tả cảnh sự tan hoang, hỗn loạn khi chiến tranh xảy ra. Những người lính phải rời xa quê hương, nhìn lại thấy cả đất trời như bùng cháy, cả thành phố bị thiêu rụi. Phép nói quá giúp tăng cường sự bi thương, xót xa cho số phận của những người lính và quê hương.

1. Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm, Heo hút cồn mây súng ngửi trời"

(Quang Dũng,Tây Tiến)

• Từ ngữ được dùng phép nói quá là “dốc thăm thẳm” và “súng ngửi trời”. Tác giả dùng phép nói quá để miêu tả con đường Tây Tiến gian nan, hiểm trở, với những khúc dốc dựng đứng, những cồn mây mù mịt và những tiếng súng vang lên cao. Phép nói quá giúp tạo ra hình ảnh sống động, sinh động cho con đường anh hùng và khắc họa tinh thần quật cường, kiên cường của những chiến sĩ.

1. Gươm mài đá, đá núi cũng mòn

Voi uống nước, nước sông phải cạn (Nguyễn Trãi,Đại cáo bình Ngô)

• Từ ngữ được dùng phép nói quá là “đá núi cũng mòn” và “nước sông phải cạn”. Tác giả dùng phép nói quá để so sánh với sự kiên trì, bền bỉ của nhân dân Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống xâm lược Ngô. Phép nói quá giúp thể hiện niềm tự hào, lòng quyết tâm và ý chí bất khuất của dân tộc.

1. Các bô lão là những kẻ quê mùa, chất phác, chưa bao giờ được bước chân vào nơi lầu son gác tía, chưa bao giờ được bàn việc nước, thế mà nghe quan gia hỏi, họ đều nắm tay, gân mặt, khẳng khái tâu lên: Xin đánh, trăm miệng một lời, làm rung chuyển cả một tòa điện Diên Hồng. (Nguyễn Huy Tưởng,Lá cờ thêu sáu chữ vàng)

• Từ ngữ được dùng phép nói quá là “làm rung chuyển cả một tòa điện Diên Hồng”. Tác giả dùng phép nói quá để diễn tả sự ảnh hưởng, tác động mạnh mẽ của lời nói của các bô lão đến quan lại và vua chúa. Phép nói quá giúp bộc lộ sự can đảm, quả cảm và trung thành của các bô lão với nước nhà.

5.Bàn tay ta làm nên tất cả, Có sức người sỏi đá cũng thành cơm.

(Hoàng Trung Thông, Bài ca vỡ đất)

• Từ ngữ được dùng phép nói quá là “làm nên tất cả” và “sỏi đá cũng thành cơm”. Tác giả dùng phép nói quá để ca ngợi sức lao động, sức sáng tạo và sức chiến đấu của nhân dân trong cuộc khai hoang, xây dựng và bảo vệ đất nước. Phép nói quá giúp thể hiện niềm tin, hy vọng và khát vọng của dân tộc.

1. Anh cử yên tâm, vết thương chỉ sượt da thôi. Từ giờ đến sáng em có thể đi lên đến tận trời được.

(Nguyễn Minh Châu, Mảnh trăng cuối rừng)

• Từ ngữ được dùng phép nói quá là “đi lên đến tận trời được”. Tác giả dùng phép nói quá để diễn tả sự yêu thương, quan tâm và an ủi của người con gái đối với người lính bị thương. Phép nói quá giúp tạo ra một hình ảnh lãng mạn, ấm áp và đầy hy sinh trong tình yêu.

1. […] Cải cụ bả thét ra lửa ấy lại xử nhũn mời hắn vào nhà xơi nước.

(Nam Cao, Chí Phèo)