a) Nước ta có khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa vì nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới và bị ảnh hưởng bởi gió mùa. Gió mùa là những luồng không khí lớn có hướng và tốc độ ổn định, thay đổi theo mùa do sự chênh lệch nhiệt độ giữa đại dương và lục địa. Nước ta có hai mùa gió mùa chính: gió mùa Đông Bắc từ tháng 10 đến tháng 4 và gió mùa Tây Nam từ tháng 5 đến tháng 9. Gió mùa mang lại nhiều ẩm, mưa và nhiệt độ cho nước ta, tạo ra sự phân hóa rõ rệt về khí hậu giữa các vùng.

b) Gió mùa Đông Bắc ở vùng Tây Bắc và Bắc Trung Bộ có cường độ yếu hơn vùng Đông Bắc Bộ vì khi đi qua Trung Quốc, gió mùa đã bị suy yếu do gặp nhiều dãy núi cao. Đồng thời, khi đi vào nước ta, gió mùa cũng bị chặn lại bởi dãy Hoàng Liên Sơn và dãy Trường Sơn. Do đó, gió mùa không thể lan rộng và mang lại nhiều ảnh hưởng cho các vùng này.

c) Ảnh hưởng của gió mùa và hướng các dãy núi tạo ra sự khác biệt về thiên nhiên giữa vùng núi Đông Trường Sơn với Tây Nguyên (Tây Trường Sơn) như sau:

• Về khí hậu: Vùng núi Đông Trường Sơn thuộc vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa ẩm, có hai mùa rõ rệt: mùa khô từ tháng 11 đến tháng 4 và mùa mưa từ tháng 5 đến tháng 10. Vùng này nhận được lượng mưa lớn do bị ảnh hưởng trực tiếp bởi gió mùa Tây Nam mang theo không khí ẩm từ biển Đông. Nhiệt độ trung bình hàng năm dao động từ 24°C đến 27°C. Vùng Tây Nguyên (Tây Trường Sơn) thuộc vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa khô, có hai mùa không rõ rệt: mùa khô kéo dài từ tháng 11 đến tháng 4 và mùa mưa ngắn ngủi từ tháng 5 đến tháng 10. Vùng này nhận được lượng mưa ít do bị che khuất bởi dãy Trường Sơn trước khi gió mùa Tây Nam vào. Nhiệt độ trung bình hàng năm dao động từ 20°C đến 23°C.
• Về sinh thái: Vùng núi Đông Trường Sơn có sự phong phú và đa dạng về sinh thái do có điều kiện khí hậu thuận lợi cho sự phát triển của các loài cây cỏ và động vật. Vùng này có nhiều khu bảo tồn thiên nhiên và vườn quốc gia như Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng, Vườn quốc gia Bạch Mã, Vườn quốc gia Cát Tiên… Vùng Tây Nguyên (Tây Trường Sơn) có sự suy thoái và thoái hóa về sinh thái do có điều kiện khí hậu khắc nghiệt, đất đai cằn cỗi và bị khai thác quá mức. Vùng này có ít khu bảo tồn thiên nhiên và vườn quốc gia như Vườn quốc gia Chư Yang Sin, Vườn quốc gia Yok Đôn…