Mĩ phát động chiến tranh lạnh nhằm chống Liên Xô và các nước XHCN, bảo vệ lợi ích của mình và lan rộng ảnh hưởng của chủ nghĩa tư bản trên toàn cầu. Chiến tranh lạnh đã gây ra nhiều hậu quả và tác động đối với quan hệ quốc tế, như:
- Tạo ra hai khối đối lập: khối Đông (XHCN) và khối Tây (TBCN), gây ra nhiều xung đột và căng thẳng trên nhiều mặt trận, như cuộc chiến tranh Triều Tiên, Việt Nam, Afghanistan, Cuba…
- Thúc đẩy cuộc đua vũ trang và vũ khí hạt nhân giữa hai cường quốc, đe dọa an ninh và hòa bình thế giới.
- Khuyến khích sự phát triển của các phong trào giải phóng dân tộc ở châu Á, châu Phi và châu Mĩ Latinh, tạo ra nhiều nước mới độc lập.
- Tạo ra những biến động trong các khối liên minh, như sự tan rã của Liên Xô và Đông Âu, sự hợp tác giữa Trung Quốc và Mĩ, sự thành lập của Liên minh châu Âu…
- Đẩy mạnh sự phát triển của khoa học kỹ thuật, đặc biệt là trong lĩnh vực không gian, viễn thông, máy tính…
Việc kết thúc chiến tranh lạnh vào cuối thế kỷ 20 đã mở ra một kỷ nguyên mới cho quan hệ quốc tế, mang lại nhiều cơ hội và thách thức, như:
- Tăng cường hợp tác và đối thoại giữa các nước, giải quyết nhiều vấn đề toàn cầu như biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường, phòng chống khủng bố…
- Giảm bớt căng thẳng và nguy cơ xung đột quân sự giữa các cường quốc, tạo ra một thế giới đa cực và đa dạng.
- Thúc đẩy sự toàn cầu hóa kinh tế, văn hóa và xã hội, tăng cường giao lưu và hợp tác giữa các dân tộc và vùng lãnh thổ.
- Đối mặt với những bất ổn và khủng hoảng mới, như sự gia tăng của chủ nghĩa dân túy, sự trỗi dậy của các nước mới nổi, sự lan rộng của các mạng xã hội…