a) Nhân vật vua Lê đẹp nhắc tới trong đoạn trích là Lê Hiển Tông, vị vua thứ 18 của nhà Hậu Lê. Ông là một vị vua nhu nhược, thiếu quyết đoán, thường nghe theo lời của bọn quan lại gian thần. Khi quân Thanh xâm lược, ông đã không có khả năng lãnh đạo đất nước chống giặc, mà chỉ biết chạy trốn theo Tôn Sĩ Nghị, kẻ thù xâm lược nước ta.

Cụ thể, trong đoạn trích, vua Lê nghe tin quân Tây Sơn đuổi đến nơi thì cuống quít bảo người thổ hào: "Muôn đội hậu tình, không có gì để báo đáp, chỉ có trời cao đất dày chứng giám tấc lòng thành của ông mà ban phúc cho thôi. Bây giờ quân giặc gần tới, trước mắt đây có con đường sống nào có thể chạy gấp lên cửa ải, xin tính kế ngay cho." Điều này cho thấy vua Lê chỉ quan tâm đến việc chạy trốn chứ không hề có ý định chống trả quân Tây Sơn.

b) Có thể giải thích cho điều này như sau:

• Về phía vua Lê: Vua Lê là một vị vua nhu nhược, thiếu quyết đoán, thường nghe theo lời của bọn quan lại gian thần. Khi quân Thanh xâm lược, ông đã không có khả năng lãnh đạo đất nước chống giặc, mà chỉ biết chạy trốn theo Tôn Sĩ Nghị, kẻ thù xâm lược nước ta. Tuy nhiên, khi gặp người thổ hào, ông vẫn là một con người bình thường, có cảm xúc và biết ơn. Ông đã cảm kích tấm lòng của người thổ hào đã giúp đỡ mình và gia đình trong lúc khó khăn.

• Về phía người thổ hào: Người thổ hào là một người dân lương thiện, có lòng yêu nước. Ông biết vua Lê là kẻ thù của dân tộc, nhưng ông vẫn đồng cảm với nỗi đau của nhà vua và gia đình trong lúc nguy nan. Ông đã giúp đỡ vua Lê và gia đình bằng tất cả tấm lòng của mình.

Như vậy, việc người thổ hào khóc khi gặp vua Lê và giúp đỡ vua Lê chạy theo Tôn Sĩ Nghị không có mâu thuẫn trong tư tưởng của tác giả. Đây là một tình huống mang tính nhân văn, thể hiện sự đồng cảm của con người với nhau, dù là kẻ thù hay đồng minh.

Ngoài ra, cũng có thể giải thích rằng tác giả muốn phê phán sự nhu nhược, hèn nhát của vua Lê. Khi gặp nguy hiểm, vua Lê chỉ biết chạy trốn, không có ý chí chiến đấu. Điều này đã khiến ông trở thành một kẻ hèn nhát, đáng bị lên án.