Sự việc chính:

- Quân Minh sang xâm lược nước ta.

- Lê Lợi khởi nghĩa ở Lam Sơn.

- Lê Thận kéo được lưỡi gươm báu.

- Lê Lợi lấy được chuôi gươm nạm ngọc.

- Trong tay Lê Lợi thanh gươm làm cho quân Minh bạt vía.

- Lê Lợi lên ngôi vua.

- Một năm sau Long Quân sai Rùa Vàng lên đòi lại gươm báu.

- Lê Lợi trả gươm ở hồ Tả Vọng.

- Hồ Tả Vọng được mang tên Hồ Gươm
 

Khi giặc Minh sang xâm lược, chúng coi nhân dân như cỏ rác, áp bức đủ điều. Vùng Lam Sơn có một nghĩa quân nổi dậy. Buổi đầu tiên, lực lượng còn mỏng, vũ khí thiếu thốn nên nhiều lần khởi nghĩa thất bại. Thấy vậy, Đức Long Quân đã giúp đỡ. Ở Thanh Hóa có một người làm nghề đánh cá tên là Lê Thận. Đêm nọ, Thận thả lưới ở một bến vắng như thường lệ và vớt được một thanh sắt tới ba lần. Thận liền đưa thanh sắt lại mồi lửa thì phát hiện ra đó là một lưỡi gươm, liền đem về. Sau này, Thận gia nhập nghĩa quân Lam Sơn. Một lần, Lê Lợi và các tướng bị giặc phục kịch, liền rút mỗi người một ngả. Lê Lợi đi ngang qua một khu rừng, thấy có ánh sáng trên ngọn cây đa. Ông trèo lên mới biết đó là một cái chuôi gươm nạm ngọc quý giá. Nhớ đến lưỡi gươm nhà Lê Thận, ông mang chuôi về tra vào lưỡi gươm thì vừa như in. Thanh gươm giúp nghĩa quân đánh đâu thắng đó, quân Minh liên tục thảm bại. Một năm sau khi đuổi giặc Minh, Lê Lợi lên ngôi vua. Nhà vua cho cưỡi thuyền rồng dạo quanh hồ Tả Vọng thì có con Rùa Vàng nổi lên đòi lại gươm thần. Nhà vua bèn trả gươm cho Rùa Vàng. Từ đó, hồ Tả Vọng đổi tên thành Hồ Gươm hay hồ Hoàn Kiếm.