Anh cu Lộ là một nhân vật quan trọng trong tác phẩm tư cách mõ của nhà văn Nam Cao. Anh cu Lộ là người đứng đầu làng, có quyền lực và ảnh hưởng lớn đối với người dân. Nhưng anh cu Lộ cũng là một kẻ tham lam, độc ác, lợi dụng chức quyền để bóc lột và hành hạ người nghèo. Nhà văn Nam Cao đã xây dựng nhân vật anh cu Lộ theo phương pháp miêu tả trực tiếp và gián tiếp, qua hình ảnh, hành động, lời nói và suy nghĩ của nhân vật.

• Miêu tả trực tiếp: Nhà văn Nam Cao đã miêu tả trực tiếp ngoại hình và tính cách của anh cu Lộ qua những từ ngữ mang tính biểu cảm. Ví dụ: “Anh cu Lộ có cái mặt to, tròn, mũi thấp, mắt nhỏ, miệng rộng, răng vàng óng. Anh ta có cái bụng to như cái thùng, hai cái chân cong cong như hai cái móc. Anh ta luôn luôn mặc áo dài màu trắng tinh, quần đen sáp, đội mũ lá. Anh ta là một kẻ tham lam, độc ác, không biết thương xót ai.”

• Miêu tả gián tiếp: Nhà văn Nam Cao đã miêu tả gián tiếp nhân vật anh cu Lộ qua những hình ảnh, hành động, lời nói và suy nghĩ của nhân vật. Ví dụ:

  • Hình ảnh: Nhà văn Nam Cao đã sử dụng những hình ảnh so sánh để làm nổi bật tính cách của anh cu Lộ. Ví dụ: “Anh cu Lộ ngồi trên chiếc ghế gỗ cao quý như một vị vua.” “Anh cu Lộ cười ha hả như một con cá sấu.” “Anh cu Lộ nhìn chằm chằm vào bát cơm của Bá Kiến như một con quạ đói.”
  • Hành động: Nhà văn Nam Cao đã miêu tả những hành động của anh cu Lộ để thể hiện sự tham lam, độc ác và bạo lực của nhân vật. Ví dụ: “Anh cu Lộ giơ cây roi lên đánh vào lưng Bá Kiến.” “Anh cu Lộ bắt Bá Kiến phải uống rượu cho say rồi ép Bá Kiến ký vào tờ giấy chuyển nhượng ruộng đất.” “Anh cu Lộ cầm dao chém vào cổ Bá Kiến khi Bá Kiến phản kháng.”
  • Lời nói: Nhà văn Nam Cao đã miêu tả những lời nói của anh cu Lộ để thể hiện sự xảo quyệt, giả dối và khinh thường người nghèo của nhân vật. Ví dụ: “Anh cu Lộ nói với Bá Kiến rằng anh ta chỉ muốn giúp Bá Kiến thoát khỏi cảnh nghèo khổ.” “Anh cu Lộ nói với Bá Kiến rằng anh ta sẽ cho Bá Kiến một phần ruộng đất nếu Bá Kiến chịu làm nô lệ cho anh ta.” “Anh cu Lộ nói với Bá Kiến rằng anh ta không coi Bá Kiến là người mà chỉ coi Bá Kiến là một con vật.”
  • Suy nghĩ: Nhà văn Nam Cao đã miêu tả những suy nghĩ của anh cu Lộ để thể hiện sự ích kỷ, tham vọng và sợ hãi của nhân vật. Ví dụ: “Anh cu Lộ nghĩ rằng mình là người quyền lực nhất làng, không ai dám chống lại mình.” “Anh cu Lộ nghĩ rằng mình phải chiếm đoạt hết ruộng đất của người nghèo để làm giàu cho mình.” “Anh cu Lộ nghĩ rằng mình phải giết chết Bá Kiến để ngăn cản sự nổi dậy của người nghèo.”

Như vậy, qua phân tích nghệ thuật xây dựng nhân vật anh cu Lộ trong tác phẩm tư cách mõ của nhà văn Nam Cao, ta có thể thấy rằng anh cu Lộ là một nhân vật tiêu biểu cho sự áp bức, bóc lột và tàn bạo của giai cấp địa chủ đối với giai cấp nông dân trong xã hội Việt Nam thời Pháp thuộc. Anh cu Lộ cũng là một nhân vật phản diện, gây ra sự căm ghét và khinh miệt của người đọc. Nhà văn Nam Cao đã sử dụng những phương pháp miêu tả khéo léo và sinh động để tạo ra một nhân vật anh cu Lộ đầy tính nhân bản và thời đại.