Phân loại từ theo cấu tạo có thể được trình bày bằng sơ đồ tư duy như sau:

I. Từ đơn: là từ chỉ một khái niệm, một vật, một hành động hoặc một tính chất.

- Từ danh từ: ví dụ: sách, bàn, cây, mưa.
- Từ động từ: ví dụ: chạy, đọc, viết, hát.
- Từ tính từ: ví dụ: đẹp, cao, nhanh, khỏe.

II. Từ ghép: là sự kết hợp của hai từ đơn để tạo thành một từ mới.

- Từ ghép danh từ: ví dụ: công việc, bàn làm việc, sách giáo trình.
- Từ ghép động từ: ví dụ: đọc sách, viết bài, hát nhạc.
- Từ ghép tính từ: ví dụ: đẹp trai, cao ráo, nhanh nhẹn.

III. Từ ngữ pháp: là các từ được sử dụng để xây dựng câu và biểu đạt ý nghĩa ngữ pháp.

- Từ loại: ví dụ: và, hoặc, nhưng, vì.
- Từ hạn định: ví dụ: một, hai, mỗi, tất cả.
- Từ trạng từ: ví dụ: rất, cũng, không, đã.

IV. Từ đồng âm: là các từ có cùng cách phát âm nhưng có nghĩa khác nhau.

- Ví dụ: mắt (cái cơ quan nhìn) và mạt (một loại cây).

V. Từ đồng nghĩa: là các từ có nghĩa tương đương nhau.

- Ví dụ: nhìn và nhìn chằm chằm, đẹp và xinh đẹp.

VI. Từ trái nghĩa: là các từ có nghĩa trái ngược nhau.

- Ví dụ: lớn và nhỏ, đẹp và xấu.

VII. Từ thuộc nhóm từ: là các từ có cùng nguồn gốc hoặc cùng thuộc một nhóm từ.

- Ví dụ: chó, mèo, chim thuộc nhóm từ "động vật".