Hệ thống xã hội chủ nghĩa hình thành dựa trên một số cơ sở chính sau:

1. Phân chia tài nguyên: Hệ thống xã hội chủ nghĩa xem tài nguyên là tài sản chung của toàn bộ xã hội, không thuộc sở hữu cá nhân. Tài nguyên được phân phối công bằng và hợp lý để đáp ứng nhu cầu của mọi thành viên trong xã hội.

2. Công bằng xã hội: Xã hội chủ nghĩa đề cao nguyên tắc công bằng xã hội, tức là mọi thành viên trong xã hội được coi là bình đẳng và có quyền truy cập vào các cơ hội và lợi ích xã hội một cách công bằng.

3. Sở hữu chung: Hệ thống xã hội chủ nghĩa không công nhận sở hữu cá nhân vô hạn, mà thay vào đó, tài sản và các phương tiện sản xuất được sở hữu chung bởi toàn bộ xã hội. Mục đích là để đảm bảo rằng tài nguyên và lợi ích xã hội được phân phối công bằng và hợp lý.

4. Quyền lực nhân dân: Xã hội chủ nghĩa coi nhân dân là nguồn gốc và chủ thể của quyền lực chính trị. Quyền lực không tập trung vào một số cá nhân hay tầng lớp nhất định, mà được phân phối và thực hiện theo nguyên tắc dân chủ và đại diện.

5. Mục tiêu xã hội: Hệ thống xã hội chủ nghĩa hướng đến mục tiêu xây dựng một xã hội công bằng, dân chủ và tiến bộ. Mục tiêu này bao gồm việc loại bỏ sự bất công, đảm bảo sự phát triển và hạnh phúc cho tất cả các thành viên trong xã hội.

Các cơ sở trên đây hình thành và phát triển dựa trên các nguyên tắc và lý thuyết của chủ nghĩa xã hội, và được thể hiện trong các hệ thống xã hội chủ nghĩa khác nhau trên thế giới.