Trí tưởng tượng phong phú của người xưa đã giải thích rất nhiều hiện tượng tự nhiên. Câu chuyện Sự tích chú Cuội cung trăng cho ta một cách giải thích thú vị về hình một người ngồi dưới gốc đa trên mặt trăng.

Câu chuyện bắt đầu bằng một sự việc rủi ro của anh tiều phu tên là Cuội, Anh vào rừng đốn củi, chẳng may bị một con hổ tấn công, không còn đường tránh, anh buộc phải chém nó bị thương nhưng lại gặp hổ mẹ, thế là anh phải leo lên cây trốn. Cái sự không may đó lại hoá thành cái may : từ trên cao, anh phát hiện ra cây thuốc mà hổ mẹ dùng để cứu con. Và anh tận dụng cơ may đó để có cây thuốc quý.

Có cây thuốc quý, Cuội đã chữa bệnh cho nhiều người, lấy được vợ. Nhưng cũng vì cố giữ cây thuốc quý mà Cuội đã bay lên tận cung trăng và vĩnh viễn ở lại trên đó.

Như vậy, kết cục của việc Cuội được cây thuốc quý cũng vừa là may vừa rủi. Cuộc sống ở trên cung trăng, tuỳ theo cách nghĩ của mỗi người mà cho là khổ hay sướng (cung trăng được coi là “trên trời”, là “cõi tiên”), nhưng nhìn chung, chúng ta thấy thương chú Cuội một mình trên đó, xa quê hương, xa người thân. Nếu ai đã đọc truyện Từ Thức chắc đều biết có một chàng Từ Thức buồn chán cõi trần, tìm đường lên cõi tiên, nhưng ở cõi tiên lâu ngày, chàng vô cùng nhớ quê hương, cho nên lại tìm cách trở về trần.

Đối với chàng Cuội, chàng không tự tìm đường lẽn cung trăng mà chỉ vì muốn giành lại cây thuốc, chàng buộc phải lên cung trăng. Những đêm trăng sáng, chắc là Cuội càng thương nhớ quê hương, gia đình nhưng không sao trở về được.